Gdzie wir wodny i mokradła
Zwracam się z prośbą o pomoc w ustaleniu pochodzenia nazwiska Bełczącki. Przejąłem po dziadku papierową wersję naszego rodzinnego drzewa genealogicznego. Udało mi się odnaleźć kilku przodków aż w wieku XVII. Czytając „Angorę”, zauważyłem, że ciekawie zinterpretował Pan kilka rzadkich nazwisk, toteż ośmieliłem się zwrócić do Pana. Z moich badań wynika, że prawdopodobną etymologią nazwiska Bełczącki jest jego powstanie od wsi Bełcząc, założonej w XIV wieku na Warmii. Płynie tam rzeka Bełcz i od niej powstała nazwa osady. Z informacji pozyskanych od dziadka wiem, że nasz ród posiadał dworek we wsi Bełcząc, lecz nie tej na Mazurach, ale nieopodal Radzynia Podlaskiego. Stamtąd też pochodzi większość rodziny z drzewa genealogicznego. Czy mój trop jest prawidłowy, czy też etymologia może wywodzić się z innej strony? Druga prośba dotyczy pytania, czy bardziej prawdopodobne jest pochodzenie rodu i jego nazwy od wsi Bełcząc z Mazur i następnie migracja rodziny na Lubelszczyznę, czy może powstanie rodu we wsi Bełcząc koło Radzynia Podlaskiego (zbieżność nazw osad mogła być przypadkowa?).
Marcin Bełczącki Panie Marcinie, od początku... Nazwa wsi Bełcz (Bełcze) położonej na brzegu rzeki Bełcz powstała od czasownika bełczeć, belczeć lub pochodnego rzeczownika belk, oznaczających mokradło, wir rzeczny. W Słowniku S.B. Lindego czytamy: bełkać: nagłem ruszeniem płyn jaki mącić. Od wyrazu bełk, pisze S. Rospond, czyli wir wodny albo gwarowo błoto, utworzono szereg nazw miejscowych: Bełcz, Bełcze, Bełcza. W „Słowniku najstarszych nazwisk polskich” (Zofia Kowalik-Kaleta, Leonarda Dacewicz, Beata Raszewska Żurek) znajdujemy: Bełcz ps *blbćati: *Ыъкай ‘o odgłosie płonącego ognia i wrzącej wody’, ‘bełkotać, gadać’ SpC, bełkać, bełczeć ‘bełkotać, gadać’ Sgw, bełk ‘wir’. Z kolei w „Słowniku etymologiczno-motywacyjnym”