Zbrojny albo łysy

Z dużym zaciekawieniem czytuję pana rubrykę w „Angorze”. Moje zainteresowanie wynika z faktu, że i moje nazwisko nie należy do pospolitych. Nazywam się Waldemar Błahyj i jestem ciekawy, jaka może być geneza i historia nazwiska mojej rodziny. Jako podpowiedź podam, że rodzice pochodzą ze Stanisławowa, dziś Iwano-Frankowsk, na Ukrainie.

Bardzo ciekawe etymologicznie są nazwiska pochodzące z pogranicza języków. Tu – polskiego, ukraińskiego i rosyjskiego. Polskie źródła objaśniają, że nazwisko jest odprzymiotnikowe od błahy, czyli lekki, małowartościowy, płochy. Ale trop rosyjski też wart jest uwagi, ze względu na występujące nazwisko Błagoj, też odprzymiotnikowe; w języku staroruskim oznaczające krótki, albo w jeszcze starszej odmianie: krnąbrny, niesforny. Trzymajmy się rodowodu rodzimego, ale pochodzenie rodziny nie wyklucza wpływu wschodniosłowiańskiego. W bazie PESEL znajdujemy 15 takich nazwisk.

Pomyślałam, że warto sprawdzić ciekawe nazwisko rodowe mojej mamy – Klimowicz. Pochodzimy z Podlasia i zastanawia mnie, czy nazwisko związane jest z nazwą miejscowości na Białorusi (Klimowicze), czy jest może pochodzenia żydowskiego (nazwiska kończące się na „-wicz”), czy raczej też polskiego?

Anna Przygódzka Pani Anno, nazwisko Klimowicz nie pochodzi od nazwy miejscowej ani nie jest odetniczne (sufiks -wicz nie oznacza bynajmniej, że nazwisko jest pochodzenia żydowskiego). Jest odimienne i powstało od Klemensa, imienia znanego w Polsce od XIII wieku i przybierającego różne formy, także Klimont, Klimunt albo Kliment. Po raz pierwszy zanotowano je w roku 1478. Nazwisko Klimowicz nosi dziś 3518 Polaków.

Zwracam się z prośbą o wyjaśnienie pochodzenia mojego nazwiska. Moja rodzina mieszka w Warszawie – z tego, co mi wiadomo – od 1860 roku. Mam 80 lat i przed śmiercią chciałbym się dowiedzieć, czy to ma związek z zaborami rosyjskimi, bo niektórzy z rodziny twierdzą, że nazwisko pochodzi z Ukrainy.

Witold Włodaków

Nazwisko nie ma związków z Rosjanami. Nie ma też związków z Ukrainą. Jest rdzennie polskie i zostało utworzone od staropolskiego czasownika włodać, czyli sprawować władzę. Stąd włodarz. Forma z sufiksem -ów wskazuje, że użytkownik nazwiska pochodzi z rodu tego, kto włodał, czyli władał społecznością, osadą, wsią. 22 nazwiska w bazie PESEL.

Skąd się wzięło?

Bartlewski, odimienne od Bartłomieja, ale możliwe też, że od staropolskiego rzeczownika barta, czyli topór. 294 nazwiska.

Rytarowski, zanotowane już w 1444 roku nazwisko odmiejscowe, powstałe od Rytarowic, miejscowości na Kresach Wschodnich. 26 nazwisk.

Kuraś, notowane od 1684, powstało od gwarowej nazwy koguta ( kuras). 1830 nazwisk.

Zuj, odczasownikowe, 54 nazwiska.

Plechawski, odmiejscowe od Plechowa, to zaś od plechy, jak nazywano blachę zbroi, ale także miejsce wyłysiałe. 99 nazwisk. od żuć. henryk.martenka@angora.com.pl http://nazwisko.blogspot.com