Proszę wstać! Nauka idzie!

Przyłapani: lokatorzy mózgu

Przedmiot sprawy: Mikroorganizmy zamieszkujące jelita mogą wpływać na nasze zdrowie, geny, a nawet na emocje. Istnieją hipotezy o wpływie mikrobiomu jelitowego na działanie mózgu. Najnowsze odkrycie amerykańskich naukowców sugeruje, że być może mózg ma własną florę bakteryjną. Uczeni przebadali próbki pobrane z mózgów 34 zmarłych osób, z których połowa cierpiała na schizofrenię, a druga była zdrowa. Wszystkie próbki zawierały pałeczki bakterii, których ilość różniła się w zależności od regionu mózgu, najwięcej zidentyfikowano ich w substancji czarnej śródmózgowia, hipokampie i korze przedczołowej. Ich obecność zarejestrowano także w astrocytach, gdzie mogą wpływać na ich komunikację. To dopiero wstępne badania, uczeni planują już kolejne eksperymenty. (ZK)

Orzeczenie: Jeśli już kontrolować człowieka, to raczej z poziomu mózgu niż jelita.

Podejrzana: wysikana cegła

Przedmiot sprawy: Naukowcy z Afryki Południowej postanowili udowodnić, że dom można zbudować ze wszystkiego – nawet z moczu. Wykorzystali do tego zasadę podobną do tej, jak w naturze powstają muszle czy rafy koralowe. Wystarczyło zmieszać ludzki mocz, piasek oraz specjalny szczep bakterii rozkładających mocznik, aby po 6 – 8 dniach otrzymać cegłę, nieróżniącą się w zasadzie niczym od standardowej płyty wapiennej. Choć zdecydowaną zaletą tego procesu jest to, że przebiega on w temperaturze pokojowej, a pod- czas suszenia przykry zapach moczu ulatnia się, wymaga on jednak znaczącej optymalizacji. Do produkcji jednej cegły potrzeba aż 30 litrów moczu, a do tego proces nie jest najtańszy. (MK)

Orzeczenie: Żeby zbudować prawdziwy dom, trzeba nieźle nasikać.

Wykrywalny: wczesny nowotwór

Przedmiot sprawy: Dzięki połączonej sile technik laboratoryjnych i informatycznych naukowcy z University Health Network opracowali test do wykrywania wczesnych stadiów nowotworów długo przed pojawieniem się jakichkolwiek objawów. Kluczowe było wykorzystanie modyfikacji epigenetycznych (a nie mutacji) unikalnych dla różnych typów nowotworów. Techniki uczenia maszynowego pozwoliły stworzyć narzędzie wykrywające obecność DNA nowotworu w próbce krwi i zidentyfikować z jakiego typu nowotworu pochodzi. Skuteczność podejścia potwierdziły badania 300 pacjentów chorych na siedem chorób (białaczka, rak płuc, trzustki, odbytu, piersi, pęcherza i nerek) oraz osób zdrowych. Do momentu publikacji zidentyfikowano ponad 700 rodzajów nowotworów. (SS)

Orzeczenie: Grunt to przyłapać intruza, zanim rozgości się w naszym ciele!

Naprawione: mutacje

Przedmiot sprawy: Najnowsza terapia eksperymentalna może naprawiać w genomie mutacje odpowiedzialne za choroby genetyczne, takie jak dystrofia mięśniowa, niedokrwistość sierpowata, mukowiscydoza, rdzeniowy zanik mięśni czy niektó- re rodzaje raka. Amerykańscy bioinżynierowie połączyli magnetyczne nanocząsteczki z wirusem atakującym ćmy, zmodyfikowanym tak, by naprawiać wadliwe DNA. Wirusy kierowane są do docelowych tkanek czy organów za pomocą pola magnetycznego. Podróżując w krwiobiegu, pozostają nieaktywne, dopiero przyłożenie odpowiedniego pola magnetycznego aktywuje ich zdolności naprawcze. Wstępne badania na izolowanych tkankach i zwierzętach przebiegły pomyślnie. (ZK)

Orzeczenie: Zdalnie sterowane leczenie chorób genetycznych wygląda obiecująco.

Zdrowe: biurko pedałowe

Przedmiot sprawy: Wstępne badania sugerują, że pedałowanie podczas pracy siedzącej może zapobiegać problemom zdrowotnym. Stosowane wcześniej biurka stojące i biurka-bieżnie mają to ograniczenie, że zmuszają do stania podczas całego dnia pracy. Biurko z pedałami jest używane w pozycji siedzącej i pracownik sam decyduje, kiedy pedałuje, a kiedy nie. Badania przeprowadzone u 12 osób z nadwagą (6 kobiet i 6 mężczyzn), które przez dwie godziny korzystały z biurka tradycyjnego lub pedałowego, wykazały, że stosowanie biurka pedałowego zmniejsza stężenie insuliny po posiłku, nie obniżając poziomu koncentracji i innych parametrów ważnych dla wykonywanej pracy. (SS)

Orzeczenie: Świetny wynalazek dla miłośników rowerów, zwłaszcza w sezonie zimowym.

Alkohol: kontra klimat

Przedmiot sprawy: Pogoda ma wpływ na ilość spożytego alkoholu – donoszą amerykańscy naukowcy. Im zimniej i ciemniej na dworze, tym częściej sięgamy po mocniejsze trunki, a co za tym idzie – wzrasta zachorowalność na choroby wątroby. Taki wniosek nasuwał się ludziom od dawna, ale dotąd nikt nie przeprowadził systematycznego badania na ten temat. Jak wiadomo, alkohol rozszerza naczynia krwionośne, wywołując uczucie ciepła, co może być przydatne na Syberii, ale na Saharze już nie. Alkoholizm kojarzy się także z depresją, która może się nasilać przy ograniczonym dostępie do światła słonecznego. Uczeni przeprowadzili badanie, uwzględniając wszelkie możliwe czynniki, m.in. wpływ religii. (ZK)

Orzeczenie: Gdy ci zimno, gdy ci źle, nie masz wyjścia, napij się!

Oskarżone: pestycydy

Przedmiot sprawy: Eksperci od zdrowia publicznego z USA i Kanady na łamach Plos Medicine wzywają rządy do stopniowego usuwania z powszechnego użycia pestycydów fosfoorganicznych. Naukowcy uważają, że istnieją przekonujące dowody na to, że narażenie kobiet w ciąży nawet na bardzo niskie stężenie (uważane obecnie za bezpieczne) prowadzi do obniżenia ilorazu inteligencji, problemów z uczeniem się, pamięcią i koncentracją u ich dzieci. Pierwotnie opracowywano je jako broń chemiczną – ich działanie polega na blokowaniu działania enzymu niezbędnego do funkcjonowania układu nerwowego u ludzi, owadów i innych zwierząt. Wykorzystuje się je obecnie do walki z owadami na polach, a także do dezynsekcji pomieszczeń i dlatego ich niskie ilości mogą się znajdować w jedzeniu, wodzie i powietrzu. (KR)

Orzeczenie: Czy głos naukowców będzie miał znaczenie?