Proszę wstać! Nauka idzie!

Pod lupą: przepuszczalny beton

Przedmiot sprawy: Statystycznie w miastach powyżej jednego miliona mieszkańców odnotowuje się temperaturę wyższą mniej więcej o 2 stopnie Celsjusza niż na mniej licznie zamieszkanych terenach o takich samych warunkach klimatycznych. Zjawisko może być związane z tym, że około 30 procent obszaru miast jest pokryte nieprzepuszczalnym betonem lub asfaltem. W odpowiedzi na problem opracowano porowaty beton, w którego pory mogłaby wnikać woda, obniżając jego temperaturę. Odbija on światło słoneczne skuteczniej niż asfalt, czyli mniej by się nagrzewał. Na razie przepuszczalny beton nadaje się jedynie do chodników ze względu na zbyt małą trwałość i wytrzymałość. (MK)

Orzeczenie: Porowaty beton przyda się dla ochłody ocieplających się miast.

Medytacja: na ból głowy

Przedmiot sprawy: Coraz więcej nastolatków cierpi na częste bóle głowy spowodowane stresem związanym z obowiązkami szkolnymi. Okazuje się, że medytacja czy ćwiczenia umysłu, czyli „mindfulness”, pomagają zniwelować ten negatywny efekt stresu. Badania przeprowadzono na grupie nastolatków w wieku 14 – 17 lat, którzy przez trzy tygodnie, dwa razy w tygodniu, uczęszczali na 50-minutowe sesje, podczas których uczono ich różnych technik medytacyjnych połączonych z zajęciami artystycznymi takimi jak rysowanie. Ochotnicy ocenili, że po tym cyklu częstotliwość bólów głowy zmniejszyła się nawet o 40 procent. Mimo że nie spadał poziom stresu, to dzięki ćwiczeniom umysłu mogli się oni łatwiej zmierzyć z wyzwaniami. (MK)

Orzeczenie: Na paluszek i główkę – szkolna medytacja.

Druga twarz: in vitro

Przedmiot sprawy: Jedna na sześć kobiet, u których zapłodnienie in vitro się nie powiodło, może zajść w ciążę naturalnie – ogłosili naukowcy po przeanalizowaniu danych pochodzących od 2133 kobiet, które w latach 1998 – 2011 poddano tej procedurze w klinice w Aberdeen. Połowa pań nie zaszła w ciążę lub poroniła, ale 17 procent doczekało się naturalnego poczęcia w ciągu następnych pięciu lat. W tym samym czasie 15 procent kobiet, które urodziły dziecko w wyniku in vitro, powiło drugie dziecko naturalnie. Jest to pierwsze tego typu badanie na tak dużą skalę, dlatego jest wiarygodne. (ZK)

Orzeczenie: Nadzieja umiera ostatnia.

Uodporniony: wirus HIV

Przedmiot sprawy: Alarmujący wzrost oporności wirusa HIV zidentyfikowano w Afryce, Azji i obu Amerykach. Ankiety przeprowadzone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) pokazały, że w ciągu ubiegłych czterech lat w dwunastu krajach na czterech kontynentach oporność wirusa na dwa podstawowe leki – efawirenz oraz newirapin – przekroczyła akceptowalny poziom 10 procent. Oznacza to, że jedna na dziesięć osób ma wirusa, który nie reaguje na leczenie i w takim przypadku nie powinno się podawać tych leków innym chorym z obawy na postępujący wzrost oporności mikroba. Najgorzej sytuacja przedstawia się w Afryce Subsaharyjskiej, gdzie u połowy małoletnich pacjentów nie można kontrolować choroby tymi środkami. (ZK)

Orzeczenie: Oby to ludzie wygrali ten ewolucyjno-technologiczny wyścig zbrojeń.

Wykryty: alzheimer

Przedmiot sprawy: Najnowszy test z krwi jest w stanie przewidzieć wystąpienie choroby Alzheimera z 94-procentową pewnością, zanim rozwiną się jej objawy. Innowacyjna metoda bada poziom amyloidu beta we krwi i na tej podstawie badacze są w stanie ocenić wielkość jego złogów w mózgu. Chociaż nie znamy przyczyn alzheimera, to wiemy, że hamujące komunikację neuronów płytki amyloidowe zaczynają gromadzić się w tkance nerwowej nawet dwadzieścia lat przed pojawieniem się pierwszych symptomów. Na razie lepiej radzimy sobie z zapobieganiem chorobie niż jej leczeniem, dlatego ważne jest, by wykryć ją we wczesnym stadium. (ZK)

Orzeczenie: Lepiej zapobiegać, niż leczyć.

Na pomoc: hormon

Przedmiot sprawy: Najnowsze badania australijskich naukowców sugerują, że kobiety w wieku menopauzalnym powinny przyjmować niewielkie dawki testosteronu, by poprawić jakość swojego życia seksualnego. Testosteron, znany głównie jako hormon męskości, jest również produkowany w niewielkich ilościach w organizmie kobiecym i zapewnia zdrowie seksualne, wpływa na metabolizm, zdolności poznawcze i stany emocjonalne. Niestety, wraz z wiekiem jego poziom maleje. Około jednej trzeciej kobiet w okresie przekwitania doświadcza spadku libido. Badania przeprowadzone na ponad 8 tysiącach kobiet wskazują, że podanie testosteronu korzystnie wpływało na ich życie seksualne i ogólne samopoczucie, przy minimalnych skutkach ubocznych. Teraz potrzebne są odpowiednie regulacje i specyfiki zawierające właściwe dawki hormonu przeznaczonego dla kobiet. (PRJ)

Orzeczenie: Testosteron nie tylko dla panów.

Pobudzony: nerw błędny

Przedmiot sprawy: Nerw błędny odpowiada za komunikację mózgu m.in. z sercem, płucami i jelitami. Z badania przeprowadzonego przez angielski zespół naukowców z University of Leeds wynika, że pobudzenie tego nerwu za pomocą impulsów elektrycznych pomaga zbalansować układ nerwowy u osób powyżej 55. roku życia. Przez dwa tygodnie, codziennie przez 15 minut, stymulowano nerwy błędne w okolicy ucha u 29 zdrowych 55-latków. Takie działanie pobudzało układ nerwowy przywspółczulny i hamowało współczulny (który bywa nadmiernie pobudzony u osób starszych), przywracając równowagę całego systemu nerwowego. Uczestnicy eksperymentu uważali, że dzięki stymulacji polepszyła się jakość ich snu i poprawił nastrój. (PRJ)

Orzeczenie: Niewiele potrzeba do starzenia się w lepszym zdrowiu.