Proszę wstać! Nauka idzie!

Zrozumiany: mózg

Przedmiot sprawy: Zespół koreańskich i amerykańskich uczonych stworzył urządzenie, które może kontrolować przepływ prądu w mózgu z wykorzystaniem światła lub leków dostarczanych za pomocą mikroskopijnego implantu (grubości ludzkiego włosa). Jego działanie można modulować smartfonem. Nowa technologia przyćmiewa konwencjonalne metody, które są inwazyjne i mogą powodować uszkodzenia delikatnej tkanki nerwowej w trakcie długotrwałej stymulacji mózgu. Innowacyjny implant działa miesiącami i może pomóc w zrozumieniu dolegliwości neurologicznych, np. parkinsona, alzheimera, uzależnień, depresji czy bólu. (ZK)

Orzeczenie: Po pierwsze nie szkodzić, po drugie zrozumieć.

Najcieńsze: złoto

Przedmiot sprawy: Brytyjscy naukowcy stworzyli nową formę złota o grubości tylko 2 atomów (milion razy cieńsza niż ludzki paznokieć). Testy laboratoryjne wykazały, że ultracienkie złoto wykazuje aż 10-krotnie wyższą wydajność jako katalizator niż dostępne nanocząstki złota. Jest to spowodowane tym, że nie ma tu atomów, które nie byłyby wyeksponowane do otoczenia, co sprawia, że wszystkie one uczestniczą w katalizie. Ze względu na swoją giętkość „atomowe płatki” złota mogą znaleźć zastosowanie w elastycznej elektronice, elektronicznych tuszach czy urządzeniach medycznych. Technologia wytwarzania dwuwymiarowego złota może zostać wykorzystana również do wytwarzania innych metali. (ZK)

Orzeczenie: Mało waży, ale dużo kosztuje.

Sprawcy astmy: zanieczyszczenia

Przedmiot sprawy: Badania ponad 63 milionów dzieci chorych na astmę w 18 krajach europejskich obejmujące m.in. analizę jakości środowiska, w którym żyją dzieci, wykazały, że aż jedna trzecia przypadków wystąpienia tego schorzenia może być wywołana przez zanieczyszczenia powietrza. Na podstawie symulacji oceniono, że gdyby wszystkie kraje surowo zastosowały się do wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia ( WHO) dotyczących zawartości cząstek PM 2,5 (o średnicy nie większej niż 2,5 μm) w powietrzu, to liczba przypadków dziecięcej astmy mogłaby być o 11,4 proc. niższa. Naukowcy są jednak zdania, że wytyczne te są przestarzałe i powinny być jeszcze bardziej restrykcyjne, co zapobiegłoby nawet kilkudziesięciu tysiącom przypadków astmy u dzieci rocznie. (MK)

Orzeczenie: Oby dowody naukowe były wystarczająco silnym argumentem, aby rządy obmyśliły strategie przeciw zanieczyszczeniom.

Uwaga: mięso

Przedmiot sprawy: Z najnowszych badań przeprowadzonych przez amerykańskich naukowców z Narodowego Instytutu Zdrowia wynika, że kobiety, których dieta obfituje w czerwone mięso, mają aż o 23 proc. wyższe ryzyko zachorowania na nowotwór piersi w porównaniu z tymi, które po czerwone mięso sięgają rzadko lub wcale. Co ciekawe, kobiety, które konsumują dużo drobiu, mają o 15 proc. niższe ryzyko rozwoju raka piersi w porównaniu z tymi, które jedzą go bardzo mało. Badania przeprowadzono na 42 tysiącach kobiet i trwały około siedmiu lat. (PRJ)

Orzeczenie: Mniej czerwonego mięsa dla zdrowia naszego i naszej planety!

Dla serca: intensywne światło

Przedmiot sprawy: Już wcześniej donoszono, że intensywne światło może uchronić przed zawałem serca. Badania przeprowadzone na myszach wykazały, że jest to związane ze zwiększoną ekspresją genu PER2, którego produkt wzmacnia naczynia krwionośne. Gen ten jest wyrażany w części mózgu kontrolującej rytmy okołodobowe. Światło zwiększało także poziom adenozyny w sercach myszy, co odgrywa rolę w regulacji przepływu krwi. Podobne efekty zaobserwowano u ludzi naświetlanych przez 30 minut światłem o intensywności 10 000 luksów. Naukowcy wierzą, że fototerapia może pomóc chronić ludzkie serca, zwłaszcza w miesiącach zimowych oraz przed zabiegami. (SS)

Orzeczenie: Zażywając kąpieli słonecznych – dbasz o swoje serce.

Kontrolowane: zachowanie mew

Przedmiot sprawy: Mewy uchodzą za ptaki o dość agresywnym usposobieniu, które tylko czekają, żeby ukraść pozostawione jedzenie. Brytyjscy naukowcy donoszą, że wystarczy wpatrywać się w mewę, aby przestała interesować się pożywieniem, które niechcący pozostawiliśmy bez nadzoru. Brytyjscy naukowcy z University of Exeter położyli frytki na ziemi i mierzyli, jak długo zajmie ptakom ich zjedzenie. Mewom, w które wpatrywali się naukowcy, zajęło średnio o 21 sekund dłużej przechwycenie jedzenia. Co ciekawe, z 74 obserwowanych mew większość nie była nawet zainteresowana darmowym pożywieniem. Skąd wynikają różne zachowania badanych ptaków, na razie nie wiadomo. (PRJ)

Orzeczenie: Reputacja mew powinna ulec zmianie.

Na głuchotę: białka

Przedmiot sprawy: Naukowcy są na tropie mechanizmów biologicznych, których poznanie może przyczynić się do leczenia głuchoty. Udało się bowiem zidentyfikować dwa kluczowe białka – aktywinę A oraz folistatynę – kontrolujące rozwój komórek włosowatych ślimaka, ważnych dla rejestracji dźwięku. Wadliwość komórek włosowatych ma najczęściej podłoże genetyczne, ale ulegają one uszkodzeniom również przy głuchocie spowodowanej innymi czynnikami (np. nadmierne wystawienie na głośne dźwięki). Niestety, komórki te raz uszkodzone nie potrafią się same odbudować. Stąd też odkrycie, że podczas rozwoju ucha komórki prekursorowe przekształcają się w komórki włosowate dzięki odpowiedniej równowadze pomiędzy działaniem dwóch białek, daje nadzieję na ich wykorzystanie w przyszłości i na przywrócenie słyszenia. (MK)

Orzeczenie: Dobrze o takich regeneracyjnych białkach usłyszeć.