O windach i przeciągnięciach

Bardzo często język, którym się posługujemy, ma dwa znaczenia – cywilne i to, które zachowuje na potrzeby bardziej wyspecjalizowanych dziedzin. Nie inaczej jest z językiem, jaki opisuje lotnictwo – często pożycza z cywilnego terminy, które potem stosuje w najmniej oczekiwanym kontekście.

Nie powinno też dziwić, że najciekawszy zbiór tego typu zapożyczeń znajdziemy w języku angielskim. Tu bowiem rzeczownik elevator opisze w amerykańskim angielskim zarówno urządzenie rozwożące osoby na poszczególne piętra budynku, czyli windę, jak i ster wysokości w samolocie ( The elevator malfunctioned because, as the investigation later proved, a construction elevator fell on one of its parts. – Ster wysokości nawalił, bo, jak później wykazało śledztwo, winda przemysłowa spadła na jedną z jego części.). Co ciekawe, nawet brytyjski termin opisujący windę ma swoje aeronautyczne odniesienia. Lift w lotnictwie to bowiem siła nośna ( Her calculations suggested that given the proper exit speed, the lift itself would provide them with enough lift to clear the wall. – Z jej obliczeń wynikało, że przy odpowiedniej prędkości na wyjściu samą windą kierowałaby siła nośna na tyle mocna, by przelecieli nad murem.).

Nie tylko windy odnajdują swoje drugie znaczenie w lotnictwie. Kolejnym nie do końca oczywistym terminem dzielonym z inną dziedziną jest rzeczownik stall, który w ogólnej mechanice oznacza sytuację, kiedy silnik przestaje działać i nie daje się uruchomić. W lotnictwie stall to sytuacja, w której siła nośna gwałtownie maleje, a opór aerodynamiczny rośnie, przez co samolot zaczyna, nawet mimo działającego silnika, spadać ( That deep into the bank, when the engine stalled, the whole plane went into a stall and started to rapidly lose altitude. – W tak głębokim przechyle zgaśnięcie silnika doprowadziło do przeciągnięcia i samolot zaczął gwałtownie tracić wysokość.). Podobnie jest zresztą z rzeczownikiem bank, czyli brzegiem lub bankiem, który w lotnictwie opisze przechył ( And it was that unfortunate bank that ended with the plane in a bank, and bank to pay for repairs. – I to właśnie ten niefortunny przechył skończył się rozbiciem samolotu o brzeg rzeki i rozbijającymi bank kosztami naprawy.).

Skoro o bankach mowa, warto wspomnieć, że i angielski opisujący finanse ma swoje tajemnice. Ale o nich – wkrótce.