Smoleń a Gabriel

Chciałbym poznać pana opinię na temat nazwiska Ledworowski. Dość rzadkie. Mylone często z Lewandowskim. Członków szeroko pojętej rodziny Ledworowskich mamy w Bydgoszczy, Warszawie, Szczecinie i Wielkopolsce. Ja dotarłem do przodków, którzy nazywali się inaczej: Ledworuski, ale ktoś w XIX wieku zmienił nazwisko mojej rodziny. Kiedyś szukałem źródeł w nazwiskach nordyckich i wyszło mi, że mogliśmy być synami Ledvora (led vor z norweskiego – dowodzący na przedzie – Ledvorson). Była w rodzinie legenda, że pochodziliśmy spod Berlina, z plemienia Wieletow. Ale może to tylko legenda... Ale jeśli jednak Ledworuski, to co to oznaczało? W USA część naszych pociotków nazywa się Ledrowski, a część Ledvorowski.

Marcin Panie Marcinie, nazwisko Ledworowski najpewniej wywodzi się od ledwo, ledwie, czyli zaledwie, z trudem. Według K. Rymuta pochodzi stąd szereg nazwisk, takich jak m.in.: Ledwan, Ledwik, Ledwinka, Ledwoń, Ledworz,

Ledwos, Lawoń, Ladwiniec, Ledworuch czy Ledwożyw. Nazwisko ma postać odmiejscową i być może pańscy przodkowie powzięli nazwisko od jakiegoś Ledworowa (Ledworów), ale w źródłach potwierdzenia na to nie ma. Nazwisko sprawia wrażenie szlacheckiego, lecz w herbarzach o tym też ani słowa. Nazwisko jest złożone, co potwierdza łatwość słowotwórcza w tworzeniu form, które pan wymienia. Powinowactwa nordyckie możemy sobie darować, zaś formy zamerykanizowane pokazują, jak ekonomia języka angielskiego redukuje długie i trudne nazwiska słowiańskie. Obecnie w bazie PESEL znajdujemy 78 nazwisk Ledworowski.

Skąd się wzięło nazwisko Gabrowski? Jest skała „gabro” i miejscowość Gabrowo, choć nie w Polsce. Czy może jest to zniekształcone nazwisko Grabowski?

Marian Gabrowski Nie, panie Marianie, ani skała, ani Grabowski. Nie jest też zniekształceniem. Pańskie nazwisko jest odimienne i pochodzi od Gabriela. Po raz pierwszy zanotowano je w 1799 roku, a dziś w bazie PESEL jest Gabrowskich 140.

Skąd się wzięło?

Łagus, pochodzi od nieistniejącego już rzeczownika łaga, który dzięki przyrostkowi -oda stworzył XVI-wieczna formę łagoda (E. Breza), jak nazywano wówczas ujmujący sposób bycia. Później rzeczownik ten nabrał innych znaczeń: przyjemność, łaskawość, łagodność. 24 nazwiska.

Barbrich, gdyby wybierać z dwóch niejednoznacznych źródeł: imienia Barbara i rzeczownika balwierz (barwierz), czyli fryzjer lub lekarz, przychylałbym się do tropu drugiego, z którego wywodzą się formy nazwiskowe takie jak: Barbiernik czy Barbir. 27 nazwisk.

Smoleń, staropolski brudas, od smolić, powlekać smołą, brudzić się. 4205 nazwisk.

Orębski, nazwisko złożone z o + rąbać. 24 nazwiska.

Podgrudny lub Podgródny, czyli leżący pod grodem, poza murami. Zatem mieszkaniec podgrodzia. 131 (28) nazwisk.