Od korda do kordysy

W „Herbach szlachty polskiej” Górzyńskiego i Kochanowskiego nazwisko Kordowiecki nie istnieje, w innych herbarzach też nie ma o tym informacji. Czytałem kiedyś w „Angorze” Pana artykuł na temat nazwiska Kordowiecki, że sama godność pochodzi od XV-wiecznego słowa kord i ten sam rodowód łączy je z nazwiskiem Kordylewicz. Słyszałem, że przed wejściem do Cytadeli Warszawskiej na głazie jest wyryte nazwisko Kordowiecki, jak również że herb Kordowiecki mógł być usunięty przez cara Rosji. Moi rodzice pochodzą z Warszawy i mieszkali na Żoliborzu. Po powstaniu warszawskim, jak Niemcy zburzyli ich dom, przyjechali na Ziemie Odzyskane i zamieszkali w Świdwinie (woj. zachodniopomorskie). Po śmierci ojca Bronisława został on wywieziony do Warszawy i pochowany w grobie swojego ojca, a mojego dziadka, na cmentarzu wawrzyszewskim.

Z poważaniem Kordowiecki Rzeczywiście, pisałem kiedyś o nazwisku Kordowiecki, co sprawdziłem, nie dowierzając, bo było to... siedemset odcinków temu. Wtedy pytała o nie Czytelniczka z Francji, która zetknęła się z nim (nazwiskiem!) w Paryżu. Odpowiedziałem wówczas, że godność pochodzi od XV-wiecznego słowa kord, czyli krótki miecz, kordek, sztylet, albo też od słowa korda, jak nazywano sznur, którym zakonnicy przepasywali sobie habit. Korda była staropolską miarą długości, zaś w gwarze oznaczała karność. Znane było też gwarowe określenie kordysa, czyli gorzałka. Aliści pyta mnie Pan dzisiaj o kwestię heraldyczną, w której niewiele mam do powiedzenia, pozostawiając ją specjalistom, niemniej sprawdzając podstawowe herbarze, na herb Kordowieckich się nie natknąłem, co niewątpliwie znaczy, że nazwisko herbowe nie było. Nazwisk powstałych od apelatywu kord jest wiele, także te mające swe herby (na przykład Kordaszewicz – herb Lubicz, Kordaszewski – Zagłoba, Kordecki – Ślepowron, Kordek – Prus I, Kordowski – Kornic, Kordynowicz – Junosza, Kordzikowski – Suchekomnaty), ale Pańskiego nazwiska pośród nich nie ma. Morfologicznie nazwisko jest złożone, powstało zatem z biegiem czasu, niezależnie od powyższych. W bazie PESEL mamy 48 Kordowieckich.

Skąd się wzięło?

Kaman, najpewniej od nazwiska Kamon, to zaś od staropolskiego kamo – dokąd? 31 nazwisk.

Stanczykiewicz, odimienne, od złożonych imion typu Stanisław, Stanimir. 62 nazwiska.

Batycki, od apelatywu bat. 396 nazwisk.

Lomber, odimienne, od germańskiego imienia Lambert (land – kraj i berth – sławny, znakomity). 99 nazwisk.

Migut, nazwisko znane od 1478 roku, pochodzi od migać, czyli szybko poruszać oczami. 439 nazwisk.

Sułek, popularna, zdrobniała forma imienia Sulisław lub Sulimir. Jako przydomek znane w piśmiennictwie od 1136 roku. 3757 nazwisk.

Otocki, zanotowane w 1417 roku odmiejscowe nazwisko od nazwy Otok, czyli obramowanie, obwódka. 744 nazwiska.