Uchwycić Leni Riefenstahl

W książce „W tej podwodnej godzinie” Emiliano Poddi, włoski dramaturg i autor słuchowisk, wymyślił spotkanie dwóch osób stojących po przeciwnej stronie: kata i ofiary. Rzecz rozgrywa się w marcu 2003 roku na Malediwach, gdzie słynna reżyserka na usługach Hitlera i nazistów – 101-letnia Leni Riefenstahl – nurkuje, żeby zrobić podwodne zdjęcia. Towarzyszy jej 40 lat młodszy wieloletni partner Horst Kettner, którego zatrudniła, wybierając się w latach 70. do Afryki, aby filmować Nubijczyków. Przewodnikiem Leni pod wodą będzie 39-letnia Martha Krems (biolog i znakomity nurek), która dowiedziawszy się, że Frau Riefenstahl przyleci nurkować, postarała się zostać jej przewodnikiem pod wodą.

Powieść Poddiego dotyczy fragmentu biografii Riefenstahl – lata w 1941 roku, kiedy reżyserka wynajęła grupę Cyganów z obozu Maxglan, trzydziestkę Romów i Sinti, w tym szesnaścioro dzieci, jako statystów w jej filmie „Dolina”. Pojechała z policją do lagru, wybrała tych, którzy najbardziej jej odpowiadali, kazała ich doprowadzić do porządku – byli wychudzeni i słabi – i przywieźć na plan, aby zagrali. Po zdjęciach polecono wszystkim zdjąć stroje, włożyć obozowe ubranie i odwieziono ich do lagru. Jednym z dzieci była Anna Krems, matka Marthy, główna romska „statystka”, której udało się przeżyć. Teraz, po latach, córka chce się skonfrontować z oprawczynią. Co wyniknie z tego spotkania człowieczeństwa z osobą bez emocji, która w czasie procesu po wojnie zaprzeczała, że wiedziała, jaki los spotka grających Cyganów? Co dzieje się z osobą, która – by ukarać zło – decyduje się po zło sięgnąć? I czy można dowiedzieć się, kim tak naprawdę była ulubienica i operatorka Hitlera, Goebbelsa, Göringa, Hessa, których z takim zaangażowaniem i charyzmą ujęła w słynnym „Triumfie woli”, dokumencie z 1934 roku filmującym zjazd partii nazistowskiej, uznawanym za jeden z najlepszych filmów propagandowych? Czy można uchwycić takiego człowieka?

AGNIESZKA FREUS EMILIANO PODDI. W TEJ PODWODNEJ GODZINIE (QUEST’ORA SOMMERSA). Przeł. Mateusz Kłodecki. Wydawnictwo SONIA DRAGA, Katowice 2022. Cena 39,90 zł.