Proszę wstać! Nauka idzie!

Uzdatniona: woda morska

Przedmiot sprawy: Naukowcom z MIT udało się skonstruować przenośne urządzenie do destylacji wody morskiej. Waży ono mniej niż 10 kg i może być zasilane z ładowarki telefonicznej lub energią zgromadzoną z użyciem niewielkiego panelu słonecznego. Niskie zużycie prądu jest możliwe dzięki rezygnacji z wysokociśnieniowej pompy i filtrów oraz zastąpieniu ich technologią IPC (ang. ion concentration polarization), która polega na „odciąganiu” z wody naładowanych cząsteczek (jonów) i większych obiektów (np. bakterii), zarówno tych rozpuszczonych, jak i zawieszonych w wodzie. W drugim etapie resztki soli są usuwane przez elektrodializę. Woda otrzymana w ten sposób przekracza standardy WHO. Badacze pracują nad zwiększeniem wydajności urządzenia, gdyż prototyp wytwarza zaledwie 0,3 l wody na godzinę. (SS)

Orzeczenie: Zdecydowany „niezbędnik” przy wyprawie na bezludną wyspę.

Pod lupą: białka jedwabiu

Przedmiot sprawy: Urazy ścięgien to jedne z najczęstszych i długo gojących się kontuzji. Aby poprawić wydajność regeneracji, naukowcy wzięli pod lupę białko wytwarzane przez jedwabnika morwowego, cechujące się wyjątkową wytrzymałością, trwałością i biokompatybilnością. Badacze połączyli fibroinę jedwabiu z żelem zatrzymującym wodę na bazie żelatyny, a następnie przygotowali mieszanki o różnych proporcjach i przetworzyli je w cienkie arkusze nanowłókien, które pokryli mezenchymalnymi komórkami macierzystymi i wszczepili je szczurom z uszkodzonymi ścięgnami Achillesa. Obserwacje zwierząt wykazały przyspieszone gojenie urazów połączone z wytworzeniem równych, gęstych włókien ścięgien. Dalsze badania wykażą, czy ta metoda sprawdzi się również w leczeniu ludzi. (MM)

Orzeczenie: Motyle sprzymierzeńcami w leczeniu!

Pożyteczna: zieleń w biurze

Przedmiot sprawy: Szacunkowe badania wskazują, że ok. 20 proc. mieszkańców krajów rozwiniętych cierpi na choroby autoimmunologiczne. Pomocne w ich zwalczaniu mają być niecodzienne konstrukcje, do których budowy użyto filodendronu pnącego, draceny i paproci zanokcicy. Fińscy naukowcy przeprowadzili pilotażowe badanie, które wykazało, że specjalne zielone ściany zainstalowane w biurach przyczyniają się do zróżnicowania mikrobioty skóry, a także wpływają na poprawę działania układu odpornościowego. Zaledwie po miesiącu stwierdzono wzrost liczebności pałeczek kwasu mlekowego na skórze (zapobiegających wnikaniu patogenów i zmniejszających ryzyko infekcji) oraz różnorodności pożytecznych bakterii powiązanych ze spadkiem stężenia cytokiny IL-17A, mającej udział w powstawaniu stanów zapalnych. (MM)

Orzeczenie: Obcowanie z roślinami przynosi więcej korzyści, niż do tej pory sądzono.

Niewinna: rasa psa

Przedmiot sprawy: Przyjazny czy groźny pies? – najnowsze badania genetyczne sugerują, że rasa psa to niejedyny czynnik determinujący jego zachowanie. Analiza przeprowadzona przez amerykańskich naukowców obejmowała ponad 2 tys. psów i 18 tys. ankiet ich właścicieli. Główne odkrycie jest sprzeczne z powszechnym przekonaniem, że to rasa odgrywa decydującą rolę w tym, jak agresywny, posłuszny lub czuły może być pies. Autorzy badania szukali wspólnych wariacji genetycznych, które mogłyby przewidzieć określone cechy behawioralne. Nie udało się ustalić jednak powiązań genetycznych z zachowaniem danej rasy. Według ustaleń rasa wyjaśnia tylko 9 proc. zmienności behawioralnej u poszczególnych psów, a większy wpływ na ich zachowania mają wiek i płeć. (PRJ)

Orzeczenie: Środowisko, a nie rasa ma zdecydowanie większy wpływ na to, jaki będzie pies.

Przywrócona: płodność

Przedmiot sprawy: Japońscy uczeni znaleźli sposób na przywrócenie płodności, na razie u myszy, u których występuje problem z komunikacją między oocytem (żeńska komórka płciowa) a komórkami ziarnistymi, które ją otaczają. Komórki te mają za zadanie odżywiać rozwijającą się komórkę jajową poprzez dostarczanie hormonów i niezbędnych składników. Zakłócenia w komunikacji oocytu z komórkami ziarnistymi mogą powodować bezpłodność zarówno u gryzoni, jak i u ludzi. Aby temu zaradzić, naukowcy wykorzystali adenowirusy stymulujące produkcję cząsteczek pośredniczących w tej komunikacji, co nie było proste, bo nie każdy wirus jest w stanie pokonać barierę chroniącą komórkę jajową. Testy wykazały aż 80-proc. skuteczność takiej terapii. (ZK)

Orzeczenie: Oby tak dobre wyniki uzyskano także u ludzi.

Pomocnik: ruch po udarze

Przedmiot sprawy: Pacjenci, którzy przeszli udar, mają, niestety, w większości przypadków znacznie podwyższone ryzyko śmierci, a ich rehabilitacja często nie przynosi oczekiwanych rezultatów. W najnowszym, szczegółowo przygotowanym projekcie terapii wykazano, że wbrew powszechnym przekonaniom kluczowe mogą być aktywne ćwiczenia fizyczne. 1600 pacjentów po udarze wzięło udział w programie, w którym oprócz bardzo kontrolowanego cyklu ćwiczeń ustalono odpowiednią dietę, opiekę psychologiczną oraz edukację w zakresie zmniejszenia czynników ryzyka (np. palenie). Po roku zaobserwowano cztery razy mniej przypadków śmiertelnych w tej grupie w porównaniu z grupą kontrolną bez ćwiczeń. Co ważne, u pacjentów objętych programem odnotowano wzrost wydolności układu krążenia o 78 proc. (MK)

Orzeczenie: Po raz kolejny potwierdza się, że ruch to zdrowie.

Niezawodny: sen

Przedmiot sprawy: Niedospanie może przyczynić się do zmiany w postrzeganiu innych osób – sugerują szwedzcy naukowcy. W badaniu przeprowadzonym na Uppsala University wzięło udział 45 młodych mężczyzn i kobiet. Naukowcy chcieli sprawdzić, jak niedobór snu (nieprzespana cała noc) wpływa na postrzeganie emocji zawartych w wyrazie twarzy. Użyta została technologia śledzenia wzroku przy zastosowaniu specjalnych czujników. Okazało się, że brak snu sprawił, iż badani krócej przyglądali się twarzy rozmówcy, co mogło być przyczyną tego, że oceniali twarze zdenerwowanych osób jako mniej godne zaufania i niezdrowe. Natomiast twarze o wyrazie neutralnym lub przestraszonym postrzegali jako mniej atrakcyjne. Badanie wskazuje, że ubytek snu wiąże się z bardziej negatywnym postrzeganiem innych osób. (PRJ)

Orzeczenie: Chcesz lepiej się komunikować i rozumieć otoczenie? Wyśpij się!

MAŁGORZATA URBAŃSKA i Naukowy Wydział Śledczy Na podst.: Science Daily, Medical Xpress, Science, Technology.org, EurekAlert