Pieprzona wojna

HERNÁN DÍAZ. W ODDALI (IN THE DISTANCE). Przeł. Paweł Lipszyc. Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2022. Cena 49,99 zł.

Bohaterka tej powieści wychowywana była przez ojca pijaka, bo matka zaginęła w nieznanych jej okolicznościach. Los chce, że przeprowadza się do babci mieszkającej w Doniecku. To tam odkrywa swoje zdolności plastyczne oraz organizacyjne i zakłada firmę produkującą witraże i ekskluzywne żyrandole. Gdy firma zaczyna znakomicie prosperować, w Donbasie zaczyna się wojna. Najpierw budzi się nienawiść do „banderowców”, później powolne przejmowanie wszystkiego przez Rosjan. Czasami bywa bardzo groźnie, czasami groteskowo. Filigranowa dziewczyna, nie bez przyczyny nazywana Córeczką, z artystki i bizneswoman przeistacza się w partyzantkę i dostarczycielkę żywności oraz sprzętu dla ukraińskich żołnierzy, organizując sieć wolontariatu. Postanawia być bezimienną bohaterką, bo wierzy w „zwycięstwo światła nad ciemnością”. Z grupą niezawodnych przyjaciół, dawnych współpracowników jej firmy, przedziera się przez posterunki, odbija czasami jeńców, pomaga rannym i wierzy, że stała się mścicielką prowadzącą swoją wojnę podjazdową. „Mogłam niepostrzeżenie wyjechać z miasta setką różnych dróg i cichcem wrócić. Nie miałam męża ani dzieci. To, co wcześniej zdawało mi się życiową porażką, teraz okazało się atutem” – pisze w imieniu narratorki autorka powieści.

Tamara Duda, z zawodu dziennikarka i tłumaczka, rzeczywiście w latach 2014 – 2016 pracowała jako wolontariuszka w strefie działań wojennych na wschodzie Ukrainy, ale w Doniecku była jeszcze przed wojną. Niemniej znakomicie poradziła sobie z oddaniem nastrojów panujących w czasach „zielonych ludzików” i separatystów. Znakomicie potrafi łączyć humorystyczne wręcz sceny z tymi budzącymi grozę. Bo taka jest wojna, „pieprzona wojna”. Czy może być w jej opisie coś wzruszającego? Tylko wtedy, gdy bohaterką będzie „Córeczka”.

JACEK BINKOWSKI TAMARA DUDA. CÓRECZKA (ДОЧЬ). Przeł. Marcin Gaczkowski. Wydawnictwo KOLEGIUM EUROPY WSCHODNIEJ, Wrocław 2022. Cena 49 zł.