Kolonializm – nasz quiz
Na świecie istnieje około 200 państw. Organizacja Narodów Zjednoczonych uznaje ich 195. Większość posiada kolonialną przeszłość – często trudną, okrutną czy wręcz traumatyczną. Wystarczy spojrzeć na mapę polityczną świata. Praktycznie wszystkie państwa Afryki, znaczna część Azji, wszystkie kraje Nowego Świata były onegdaj posiadłościami europejskich kolonizatorów – Brytyjczyków, Francuzów, Hiszpanów, Portugalczyków, Holendrów, Belgów, Włochów, Niemców, a nawet Duńczyków i Szwedów. Wyścig kolonialny nie ominął żadnego kontynentu. W pewnym sensie rozpoczął się na długo przed epoką wielkich odkryć geograficznych (które przypadły na początek czasów nowożytnych), jeszcze w głębokim średniowieczu. Pozostałości systemu kolonialnego widoczne są także dziś. 1. Jednym z największych propagatorów podboju Czarnego Lądu przez Europejczyków był król Belgów Leopold II. Niechlubnie zapisał się na kartach historii, prowadząc zbrodniczą politykę kolonizatorską w sercu Afryki. Jak wielu władców był człowiekiem pełnym dziwactw. Szczególnie dbał o swoje zdrowie. Był znany m.in. z tego, że: A. Co noc kazał sobie wkładać pod koszulę nocną rozgrzaną cegłę (koniecznie kwadratową), by przyjemne ciepło rozwiewało brukselskie chłody B. Raz w tygodniu wezwany cyrulik czyścił królewskie uszy specjalną miksturą na bazie kauczuku C. Chronił swoją długą, charakterystyczną brodę przed wilgocią, skrywając ją w specjalnej kieszeni z woskowanego płótna D. Nigdy nie dłubał w nosie, obawiając się
roznoszenia zarazków 2. Wolne Państwo Kongo – prywatne państwo Leopolda II, przekształcone następnie w Kongo Belgijskie – jest sceną wydarzeń opowiadania Josepha Conrada Jądro ciemności. W 1979 roku na ekrany kin trafił film Francisa Forda Coppoli Czas apokalipsy, inspirowany jego treścią. Zupełnie inne były tu jednak czas i miejsce akcji. Coppola przeniósł widzów: A. Na Półwysep Koreański (lata 50.
XX wieku) B. Do Indochin (czasy wojny wietnamskiej) C. Do Afganistanu z roku 1979 (czas inwazji radzieckiej) D. Na Bliski Wschód (okres wojny sześciodniowej) 3. Niektóre kraje dążyły do suwerenności w tak pospiesznym tempie, że doprowadziły do małego bałaganu prawnego. Jedno z państw po uzyskaniu niepodległości od Wielkiej Brytanii przez pewien czas miało zarówno prezydenta, jak i króla. Które? A. Kanada B. Australia C. Papua-Nowa Gwinea D. Irlandia 4. Jednym z irlandzkich bohaterów, którzy przypłacili życiem walkę o wolność Zielonej Wyspy, był Roger Casement. Zawodowo zajmował się m.in. kontrolą pozyskiwania kauczuku (także w Kongu Leopolda II). Życie Casementa opisuje powieść Marzenie Celta autorstwa jednego z noblistów. Którego? A. Maria Vargasa Llosy B. Gabriela Garcii Marqueza C. Czesława Miłosza D. Winstona Churchilla 5. Niektóre dawne kolonie brytyjskie po uzyskaniu niepodległości pozostają monarchiami w unii personalnej ze Zjednoczonym Królestwem. Tak więc Jego Wysokość Karol III jest królem nie tylko w Londynie. Zasiada także na tronie m.in. kilku państw na Karaibach czy Pacyfiku. Niektóre z tych państw po latach zrywają jednak ostatnie więzi z Wielką Brytanią i stają się republikami. Które państwo dokonało tego aktu ostatnio – w 2021 r.? A. Mauritius B. Kenia C. Barbados D. Nowa Zelandia 6. Włochy i Niemcy przystąpiły do wyścigu kolonialnego mocno spóźnione – dopiero w drugiej połowie XIX w. Wynikało to z bardzo prostego faktu. Zjednoczone Włochy powstały w 1861 r., a Niemcy dekadę później. Niemniej obu krajom udało się stworzyć wcale niemałe zamorskie imperia. Faszystowskie Włochy w 1935 r. dokonały inwazji na afrykańskie państwo, Abisynię (dzisiejsza Etiopia), by połączyć ją ze swoimi sąsiednimi koloniami – Erytreą oraz Somali. Abisyńczycy przystąpili do wojny partyzanckiej, a wkrótce ich kraj stał się kolejnym teatrem zmagań podczas drugiej wojny światowej. Po inwazji król Włoch Wiktor Emanuel III ogłosił się cesarzem Abisynii. A kto był prawowitym władcą tego kraju? A. Mohammad Reza Pahlawi B. Hajle Sellasje C. Ruhollah Chomeini D. Jean-Bédel Bokassa (Quiz przygotował Piotr Spólnicki z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi)