Prawnik radzi Czy smycz i kaganiec są obowiązkowe?
Na spacerach często widuję właścicieli psów, którzy spuszczają je ze smyczy i najczęściej nie mają one kagańców. Pół biedy, jeśli to jakiś mały piesek, ale czasami to ważące kilkadziesiąt kilogramów okazy, które niekiedy wyglądają groźnie. Czy to jest zgodne z prawem? Czy grozi za to jakiś mandat?
To zależy. Wedle generalnej zasady wynikającej z art. 10a ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. „O ochronie zwierząt” (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1580 z późn. zm.), zabrania się puszczania psów bez możliwości ich kontroli i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna (zakaz ten nie dotyczy terenu prywatnego, jeżeli teren ten jest ogrodzony w sposób uniemożliwiający psu wyjście).
Z wyjątkiem lasów (gdzie obowiązuje zakaz puszczania psów luzem) kwestie prowadzenia psa na smyczy i zakładania kagańca szczegółowo regulowane są w aktach prawa miejscowego, a dokładnie w regulaminach utrzymania czystości i porządku obowiązujących na terenie danej gminy.
W treści wzmiankowanych regulaminów nie może znajdować się bezwzględny nakaz prowadzenia wszelkich psów zawsze na smyczy i w kagańcu. Na przykład w wyroku z dnia 26 lutego 2021 r. (sygn. II SA/Łd 737/20) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, rozpoznając skargę na treść uchwały wprowadzającej regulamin w jednej z miejscowości, orzekł: „Wprowadzenie generalnego nakazu wyprowadzania psów na smyczy (i w kagańcu), niezależnie od ich cech osobniczych i uwarunkowań indywidualnych (np. choroba), może w określonych sytuacjach prowadzić do działań sprzecznych z wymogami ustawy (...) o ochronie zwierząt. Spełnienie warunku panowania nad zwierzęciem w stopniu gwarantującym bezpieczeństwo publiczne nie wymaga zawsze np. spacerowania z psem znajdującym się na smyczy lub w kagańcu”. Z reguły zatem wskazane w regulaminach zasady wyprowadzania psów odnoszą się do wieku, stanu zdrowia lub wielkości zwierzęcia i od tego uzależniają odstępstwa od nakazu używania kagańca albo smyczy.
Odnośnie do odpowiedzialności karnej, to zgodnie z treścią art. 77 par. 1 Kodeksu wykroczeń, „kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1000 złotych albo karze nagany”,a „kto dopuszcza się czynu określonego w par. 1 przy trzymaniu zwierzęcia, które swoim zachowaniem stwarza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia człowieka, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany”.
Również niewykonanie obowiązków określonych w obowiązującym na terenie danej gminy regulaminie (w tym dotyczących poruszania się z psami) podlega karze grzywny.