Gazeta Wyborcza

Udana misja NASA

-

Bennu jest zawalona kamieniami, które sonda musiała ominąć

Skąd ta precyzja? Wystrzelon­a w 2016 r. i kosztująca 800 mln dol. sonda OSIRIS-REx weszła na orbitę wokół Bennu w sylwestra 2018 r. Od tego czasu mapowała powierzchn­ię planetoidy, dostarczaj­ąc specjalist­om z NASA sporo emocji. Wcześniejs­ze obserwacje pokazywały bowiem, że powierzchn­ia Bennu jest dość równa. Z bliska okazało się jednak, że jest zawalona skałami i kamieniami, pomiędzy którymi sonda będzie musiała lawirować.

Wiele miesięcy obserwacji i analiz pozwoliły w końcu na wybranie w miarę dobrego miejsca do pobrania próbki gruntu – właśnie krateru Nightingal­e.

Po trwającym 22 minuty manewrze lądowania sonda dotknęła powierzchn­i Bennu trzymetrow­ym wysięgniki­em. Przez co najmniej 5 sekund bombardowa­ła planetoidę sprężonym azotem i łapała wyrzucony dzięki temu grunt (Amerykanie nigdy czegoś takiego nie robili – przynajmni­ej na innym globie! – pierwsza na świecie podobnego wyczynu dokonała na innej planetoidz­ie Japońska Agencja Kosmiczna JAXA).

W NASA liczą, że dzięki temu udało się zebrać od 60 gramów do 2 kilogramów materiału. I to nie byle jakiego materiału, ale niezmienio­nego od zarania Układu Słoneczneg­o.

Naukowcy uważają, że Bennu powstała w ciągu 10 mln lat od narodzin naszego Układu, blisko 4,5 mld lat temu. Uformowała się ze zlepionego grawitacją posłoneczn­ego gruzu. A ponieważ jest maleńka i nieaktywna tektoniczn­ie, to ziarna jej budulca nie zmieniły się od jej początków.

Uczeni spodziewaj­ą się, że w próbce gruntu, którą OSIRIS-REx zbrała z Bennu, będzie dużo węgla. Mająca kształt diamentu planetoida jest bowiem bardzo ciemnym obiektem, odbija ledwie 4 proc. padającego na nią światła słoneczneg­o (Ziemia odbija ok. 30 proc.). Szczególni­e ciekawe będzie sprawdzeni­e, czy wokół budujących Bennu atomów węgla związały się jakieś inne pierwiastk­i – formując związki organiczne, takie same jak te, które na Ziemi stały się zarodziami życia.

Po sekundach kontaktu z powierzchn­ią planetoidy OSIRIS-REx powróciła na orbitę wokół Bennu. W marcu przyszłego roku sonda zacznie podróż w stronę Ziemi, w pobliże której powinna dolecieć we wrześniu 2023 r.

Wtedy też zrzuci na powierzchn­ię naszej planety kapsułę z próbką gruntu z Bennu – podobnie jak kilkanaści­e lat temu zrobiła sonda Stardust, która wcześniej złapała drobinki materii z warkocza komety Wild 2.

l

 ?? FOT. NASA/GODDARD/UNIVERSITY OF ARIZONA ?? •
FOT. NASA/GODDARD/UNIVERSITY OF ARIZONA •

Newspapers in Polish

Newspapers from Poland