Gazeta Wyborcza - Regionalna (Stoleczna)
Koziołek Matołek, „Rota” i całowanie w rękę, czyli test na Polaka
materiału do opracowania. Każdy konsul układa pytania indywidualnie.
Małysz, „Rota” i Koziołek Matołek
Zastanawiam się, jak to wygląda wprzypadku wydawania podobnych dokumentów winnych krajach. Pytań na egzaminie dla ubiegających się oobywatelstwo amerykańskie jest sto. Żeby pomyślnie zaliczyć test, kandydat musi odpowiedzieć na przynajmniej sześć z dziesięciu zagadnień. Wszystkie pytania wraz z odpowiedziami są zamieszczone na oficjalnej stronie urzędu imigracyjnego. Dotyczą konstytucji, struktury Kongresu, Deklaracji Niepodległości.
– Wprzypadku karty Polaka pytają o Małysza, Wałęsę – opowiada Monika. Poprawna odpowiedź na pytanie: jaki jest najbardziej znany Polak na świecie, brzmi: ojciec święty Jan Paweł II. W Mińsku lubią, żeby recytować. Kiedyś obowiązkowo był tylko hymn Polski, ostatnio zaczęła pojawiać się „Rota”, na wyrywki. Od zawsze popularne są rozbiory i dynastie, kto był pierwszym królem z dynastii Piastów, kto ostatnim z Jagiellonów. Kiedyś pojawiło się pytanie, który mamy rok, należało odpowiedzieć, że przestępny. Moja uczennica nie zdała. Niby Polska jest państwem świeckim, ale od zdających wymaga się, żeby znali dokładny rozkład świąt katolickich, wiedzieli, czym jest Triduum Paschalne, które święta są ruchome, co się robi w śmigusdyngus.
Karta Polaka jak dowód osobisty
Niewielka plastikowa karta graficznie przypomina polski dowód osobisty. Korzyści z posiadania tego dokumentu jest dużo, ale dla moich rozmówców najważniejsze są trzy: bezpłatna wiza krajowa pozwalająca na wielokrotne przekraczanie granicy polskiej, dostęp do darmowej edukacji i umożliwienie podjęcia pracy na tych samych zasadach co Polacy, bez papierologii.
Sprawdzam wysokość opłat za studia na Uniwersytecie Warszawskim. Wroku akademickim 2016/2017 ceny wahają się od 2 tys. euro za rok kulturoznawstwa do ponad 6 tys. za kierunek pomoc humanitarna. Łatwo nie mają też imigranci zarobkowi. Choć średnie zarobki wPolsce znacznie przewyższają te wypłacane wich ojczyznach, to zdobyć legalną pracę jest im trudno. Zgodne z prawem podjęcie pracy przez obywatela krajów byłego Związku Radzieckiego wymaga pozytywnego rozpatrzenia wniosku opozwolenie na pobyt czasowy i pracę. Do wniosku trzeba dołączyć kilka zaświadczeń. Jednym z nich jest informacja owyniku testu pracy. Oznacza to, że obcokrajowiec może uzyskać zgodę starosty na zatrudnienie wkonkretnej firmie pod warunkiem, że wurzędzie pracy nie ma osób zobywatelstwem polskim, które spełniałyby wymagania pracodawcy.
Zdają albo nie. Nie ma reguły
Sasza egzamin zdawała wGrodnie, kilka lat temu. Zależało jej na karcie ze względu na studia wPolsce. – Dobrze mówię po polsku, długo się przygotowywałam, ale stres i tak był. Przypomniałam sobie całą historię Polski od Mieszka, przez Targowicę, po „Solidarność”. Słyszałam od znajomych, że pytają o testament Krzywoustego i z czego znany był ks. Kordecki. Ale ja miałam ogólne pytania o święta i legendy. Kim był Lech, Czech iRus i jak zmarł Smok Wawelski.
Julia z Rosji mieszka i pracuje wWarszawie od roku. Egzamin na kartę Polaka zdawała rok temu. – Nie mogłam uwierzyć, jak dowiedziałam się, że może się pojawić pytanie: w jaki sposób eleganccy mężczyźni witają się zkobietami wPolsce. No i właśnie to mi zadali. Powiedziałam o kwiatach, ukłonach, całowaniu rąk i zdałam.
Winternecie znajduję poradniki, jak dobrze wypaść na egzaminie. „Wezwani po nazwisku, wchodząc do biura na rozmowę, nie zapomnijcie przedstawić się: Dzień dobry! Tak, to ja” – czytam w jednym z nich. „Na pytanie, dlaczego czuje się Pan / Pani Polakiem, warto odpowiedzieć: Stryjek zPolski uczył nas wierszyka: »Kto ty jesteś – Polak mały«. Pamiętam też bajkę o »Koziołku Matołku« (Kornel Makuszyński): »wPacanowie kozy kują, więc Koziołek mądra głowa błąka się po całym świecie, aby dojść do Pacanowa«” – radzi autor poradnika.
– Ludzie uczą się tych gotowców na pamięć i potem je odtwarzają. Część z nich zdaje, część nie, nie ma reguły – wzdycha Monika.