Gazeta Wyborcza - Regionalna (Stoleczna)
„Pokój chocimski” będzie jak nowy
– Jest to nasz prezent dla Polski zokazji jubileuszu 100-lecia odzyskania przez nią niepodległości – oświadczył wczasie ceremonii Mevlüt Çavuşoglu, minister spraw zagranicznych Turcji.
– Dzisiejsze relacje polsko-tureckie są znakomite na wszystkich płaszczyznach, zarówno politycznej, wojskowej, gospodarczej, jak i oczywiście kulturalnej – podkreślił wprzemówieniu szef polskiego MSZ Witold Waszczykowski. Oczywiście nie wspomniał, że Turcja jest oskarżana o łamanie praw człowieka, awtamtejszych więzieniach siedzą m.in. dziennikarze.
Przeznaczony do konserwacji obraz ma wymiary 340 x 276 cm. Powstał wlatach 1782-83 na zamówienie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jest jednym z sześciu największych płócien zdobiących zamkową Salę Rycerską. Wtym wnętrzu, urządzonym według koncepcji Poniatowskiego, upamiętniono najważniejsze osoby iwydarzenia wdziejach ojczyzny. Wspomnianych sześć obrazów jest dziełem nadwornego artysty króla – Marcella Bacciarellego. Uwiecznił tu przełomowe momenty whistorii Polski. „Pokój chocimski” przedstawia zawarcie traktatu pokojowego między Polską aTurcją w Chocimiu w 1621 r. Akt ten kończył trwającą od poprzedniego roku wojnę polsko-turecką. Ostat- nia jej bitwa rozegrała się właśnie pod Chocimiem, gdzie między 2 września a 9 października 1621 r. wojska Rzeczypospolitej zatrzymały pochód armii Imperium Osmańskiego pod wodzą sułtana Osmana II. Podczas walk zmarł dowodzący obroną hetman Jan Karol Chodkiewicz. Jego miejsce zajął regimentarz wojsk koronnych i litewskich w tej bitwie Stanisław Lubomirski.
Głównym motywem obrazu jest symboliczny uścisk dłoni Stanisława Lubomirskiego i wielkiego wezyra Dilavera Paszy. Malarz umieścił ich wcentralnej części kompozycji. Siedzą naprzeciw siebie, ubrani w drogie szaty wykończone futrem. Na tę szczególną okazję Lubomirski włożył zielony żupan i czerwoną delię, a Dilaver – złocistą szatę, biało-żółte spodnie i biało-zielony turban. Za nimi stoi młody królewicz Władysław Zygmunt Waza, przyszły król WładysławIV. Uwagę zwraca jego jasny, atłasowy strój. Królewicz ma na głowie czarny kapelusz, na szyi zaś Order Złotego Runa. Wśród postaci po prawej stronie wyróżnia się wąsaty szlachcic w kołpaku z jasnego futra. To Jakub Sobieski, ojciec późniejszego króla Jana III Sobieskiego, autor dziennika dokumentującego przebieg kampanii chocimskiej.
Obraz będzie restaurowany w Zamku Królewskim. Prace mają się rozpocząć 25 września, a zakończyć 31marca 2018 r. Z sześciu płócien Bacciarellego wSali Rycerskiej gruntowną konserwację przeszły już trzy: „Nadanie przywilejów Akademii Krakowskiej przez Władysława Jagiełłę”, „Hołd pruski” i „Unia lubelska”. Fundusze na ten cel przekazało Ministerstwo Kultury.
Wczoraj wSali Rycerskiej Zamku Królewskiego uroczyście podpisano wtej sprawie polsko-tureckie porozumienie. Dokument parafowali: Tunç Ügdül, ambasador Turcji, Ziemowit Koźmiński, wicedyrektor zamku, oraz Paweł Sadlej, prezes firmy konserwatorskiej Croaton, która odrestauruje „Pokój chocimski”.
Ambasada Turcji sfinansuje konserwację jednego z najcenniejszych obrazów znajdujących się w Zamku Królewskim wWarszawie.