Gazeta Wyborcza - Regionalna (Stoleczna)
STYL KAMPINOSKI JAK ŚWIDERMAJER?
– Nie chodzi o to, żeby wszyscy zaczęli mieszkać w drewnianych chatach. Pokazujemy tylko inspiracje – zastrzega Agata Golec z fundacji Sendzimira. Eksperci skupieni w tej organizacji przygotowali właśnie „Wzornik Architektoniczny dla regionu Puszczy Kampinoskiej”. To zestaw rad, jak budować domy i urządzać ogrody zposzanowaniem tradycji regionu. – W krajobrazie kulturowym Puszczy Kampinoskiej istnieje szereg charakterystycznych regionalnych elementów, które mogą być z powodzeniem wykorzystane wnowych inwestycjach – przekonuje Maria Skotnicka, jedna z autorek wzornika.
Okolice puszczy zabudowywane są na potęgę, coraz więcej rolników dzieli pola i sprzedaje je jako działki budowlane. We wzorniku pokazano zdjęcia satelitarne wsi Augustówek iWiktorów z 2002 i 2016 roku. W tym czasie pojawiły się na nich setki nowych zabudowań. A to nie koniec.
Mieszkańcy wsi znajdujących się wPuszczy regularnie piszą petycje owyłączenie ich z granic Parku Narodowego, co umożliwiłoby swobodniejszą zabudowę.
– Wystarczy pojechać i zobaczyć, jakie potworki architektoniczne tam powstają – mówi Agata Golec – Marmurowe lwy i trawniki przystrzyżone jak pole golfowe nie służą lokalnej przyrodzie. Z całą pewnością w takim ogrodzie nie zadomowią się choćby motyle – dodaje.
Wzornik, żeby nikogo nie urazić, nie podaje konkretnych adresów, ale przeskalowanych willi-twierdz w rejonie Kampinosu, Łomianek, Izabelina nie brakuje. Masywne ogrodzenia i duże budynki zaburzają naturalne korytarze przyrodnicze.
Jak zatem powinien wyglądać dom wstylu Kampinoskim? „Przed drzwiami co dzień zamiecione, pod okienkiem kilka kwiatów, najczęściej żółtych nagietków albo malw, chruścianym płotem ogrodzonych. Na progu chałupy przybitą być powinna podkowa końska, dla ochrony mieszkańców domu od uroków i czarownic” – czytamy opis XIX-wiecznego, anonimowego autora cytowany we Wzorniku. Eksperci z Fundacji przekopali się przez archiwa Kampinoskiego Parku Narodowego, studiowali stare ryciny, korzystali z dorobku skansenu w miejscowości Granica. Przypominają, że znaczący wpływ na kształt kampinoskiego krajobrazu mieli osadnicy z Niderlandów iFryzji. To oni zaczęli stosować m.in. wysadzanie miedz wierzbami i topolami, stosowanie wiklinowych opłotków czy budowę domów na podwyższeniach chroniących przed zatopieniem. We wzorniku autorzy podpowiadają też, że naturalne kamienie narzutowe lepiej sprawdzą się jako oznaczenie granicy działki niż wycięty w metalu łabędź, a ogrodzenia z naturalnych materiałów będą lepsze niż betonowe.
Same budynki mogą nawiązywać do tradycyjnego stylu materiałami, proporcjami, delikatnymi ornamentami, okiennicami, balustradami czy choćby układem ułożenia desek elewacyjnych. Agata Golec podkreśla: – Nowe budownictwo jednorodzinne nie musi być kopią tego historycznego. Warto jednak się nim inspirować.
Wzornik to na razie tylko zbiór porad bez mocy prawnej. Został jednak przesłany do lokalnych gmin, które mogą niektóre jego wskazówki uwzględniać przy tworzeniu planów miejscowych. Wzornik można ściągnąć za darmo ze strony: www.mojapuszcza.sendzimir.org.pl.
Naturalne materiały i kolory zamiast marmurowych lwów. Aktywiści chcą zatrzymać architektoniczny chaos w otulinie Puszczy Kampinoskiej.