Gazeta Wyborcza - Regionalna (Stoleczna)
SĄD NAD PAŁACEM KULTURY
Pałac Kultury i Nauki, który w ten weekend obchodzi 63. urodziny, od lat wzbudza skrajne emocje. Trwająca od blisko 30 lat dyskusja o przyszłości Pałacu powróciła kilka miesięcy temu, kiedy minister Piotr Gliński zasugerował jego zburzenie. Zaraz po tym Mateusz Morawiecki powiedział, że marzy o jego zniszczeniu, a wiceminister obrony narodowej Bartosz Kownacki mówił w Radiu Zet, że PKiN mogą zburzyć wojskowi saperzy i byłby to „fajny prezent na stulecie niepodległości”.
– Temat Pałacu jest wciąż aktualnym i silnym wątkiem wmyśleniu owspółczesnej stolicy – mówi Marta Bartkowska, rzeczniczka prasowa Teatru Studio, który od kilku lat realizuje miejski projekt „Plac Defilad”. – Pałac zawsze zajmował centralne miejsce wnarracji dotyczącej placu. Definiował jego charakter i wielokrotnie też stosunek mieszkańców i gości do tego miejsca – mówi Bartkowska.
Wtrakcie spektaklu twórcy zaproszeni przez Magdalenę Srokę, byłą wiceprezydentkę Krakowa ibyłą dyrektorkę Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, postarają się podjąć decyzję, co dalej zPałacem Kultury. Zastanowią się, czy zróżnicowane opinie oPałacu to głos społeczny czy raczej medialny? Czy uczestnicy tej debaty biorą wniej aktywny udział? Zasadna będzie również kwestia, jak obojętność na dzisiejsze przekazy wpływa na nasze otoczenie? Rozprawę poprowadzi charyzmatyczny sędzia Jarosław Gwizdek. Wśród ławników znaleźli się m.in.: reporter Marcin Kącki, dyrektor Festiwalu Malta Michał Merczyński, dyrektor Teatru Polskiego wPoznaniu Maciej Nowak, Magdalena Sroka, malarz Leon Tarasewicz i artystka Krystyna Zachwatowicz. Oskarżać i bronić Pałacu będą aktorzy: Grzegorz Artman, Kamilla Baar-Kochańska, Przemysław Bluszcz, Małgorzata Gorol, Iwona Karlicka iPaweł Paczesny, atakże historyczka teatru prof. Krystyna Duniec i dziennikarka Agnieszka Kowalska. Widowisko reżyseruje Seb Majewski. I jak podkreśla Marta Bartkowska, Pałac może zostać skazany, może też zostać uniewinniony.
Równocześnie trwa obywatelski proces w sprawie Pałacu, który ruszył 4 czerwca 2018 roku, dokładnie w 29. rocznicę wolnych wyborów w Polsce. Tego dnia na facebookowym profilu Sądu nad Pałacem uruchomiono ankietę, w której każdy mógł zagłosować za skazaniem lub za uniewinnieniem Pałacu. Przed Teatrem Studio stanęła urna do głosowania. Do tej pory oddano blisko 600 głosów.
Skąd pomysł na rozprawę sądową? Wantycznej Grecji istniała tradycja sądzenia przedmiotów ibudynków. Obwiniano je ozbrodnie wsytuacji, kiedy nie można było oskarżyć ludzi. Jak zauważa kuratorka projektu, przykładem z ostatnich czasów może być willa Goebbelsa, którą zburzono, chcąc zlikwidować potencjalne miejsce kultu. Wcześniej podobne akcje zrealizowano wKatowicach, gdzie artyści i społecznicy podjęli się osądzenia budynku Dezember Palast, który wśród mieszkańców wzbudzał wiele emocji.
– Proces jest przede wszystkim wydarzeniem o charakterze artystycznym – zaznacza Bartkowska. – Wyrok może mieć charakter zarówno dosłowny, jak i poetycki, i raczej nie przewidujemy zgłaszania do zarządu Pałacu Kultury postulatów o charakterze interwencyjnym.
Spektakl „Sąd nad Pałacem” wreżyserii Seba Majewskiego będzie można zobaczyć w niedzielę, 22 lipca, o godz. 19 w Sali Warszawskiej na czwartym piętrze PKiN. Wstęp wolny
Wniedzielę wieczorem sędzia Jarosław Gwizdek zdecyduje, co stanie się z Pałacem Kultury i Nauki. Widowisko będzie częścią obchodów 63. urodzin PKiN.