Gazeta Wyborcza - Regionalna (Stoleczna)
Warszawskie perły architektury
Zaczyna się głosowanie w tegorocznej edycji Nagrody Architektonicznej Prezydenta Warszawy. Wsześciu kategoriach do wyboru są m.in. bulwary nad Wisłą, kładka pieszo-rowerowa pod mostem Łazienkowskim, prywatne liceum wWilanowie oraz toalety miejskie.
WWarszawie buduje się dużo. Wiele jest budynków błahych, pozbawionych wyrazu, wciskanych na siłę między istniejącą zabudowę – bez szacunku dla przestrzeni publicznej, przyrody i sąsiedztwa. Ale zdarzają się perełki. To je właśnie honoruje konkurs architektoniczny. Nagrody za 2017 r. są przyznawane w sześciu kategoriach.
Liceum, przedszkole czy muzeum
Otytuł najlepszego budynku użyteczności publicznej ubiega się prywatne liceum Akademeia High School zbudowane wWilanowie przy ul. św. Urszuli Ledóchowskiej. Zaprojektowany przez pracownię Medusa Group budynek ma charakterystyczną elewację z drewnianych żaluzji i amfiteatralne schody-zieleniec. Konkuruje z nim inny wilanowski obiekt oświatowy – publiczne przedszkole przy ul. Hlonda.
Pewnym zaskoczeniem może być trzeci obiekt z tej kategorii – tymczasowy pawilon Muzeum Sztuki Nowoczesnej przy bulwarach wiślanych. Jest wszak zaprojektowany przez austriackiego architekta Adolfa Krischanitza jako tymczasowa siedziba galerii sztuki w Berlinie i przeniesiony czasowo do Warszawy. Nie rzuca na kolana, podobnie jak mural na fasadzie gmachu.
Galeria w parku czy ogród w biurowcu
Ciekawa rywalizacja jest w kategorii najlepszy budynek komercyjny. Pierwszy z nominowanych budynków to siedziba domu aukcyjnego dzieł sztuki Desa Unicum przy ul. Lennona. Powstała na działce wcinającej się w park Ujazdowski. Architekt Paweł W. Graliński zadbał o to, by budynek wpisał się z taktem w to sąsiedztwo – gmach jest lekki, przeszklony, ma dach obsadzony zielenią.
Jego konkurentem jest biurowiec u zbiegu Szucha i Litewskiej, skrywający w swym wnętrzu zielony skwer z dorodnymi drzewami. Ten wyjątkowy budynek zaprojektowała pracownia Bolesława Stelmacha.
Plomba, osiedle czy domy jak klocki
Najlepszym obiektem mieszkalnym może zostać zespół domów przy ul. Bobrowieckiej, zaprojektowany przez pracownię JEMS. Budynki o prostych bryłach cechuje oszczędność formy. Osiedle ukształtowano tak, by nie zaszkodzić rosnącej na dziedzińcu 200-letniej olszy.
Drugą nominację uzyskało osiedle przy ul. Lektykarskiej na Bielanach. Zaprojektowane przez pracownię MKC Architekci trzykondygnacyjne domy mają charakterystyczne „poprzesuwane” kształty – wysunięte poza bryłę budynków loggie sprawiają, że budynki wyglądają jak niedbale zbudowane z klocków.
Konkuruje z nimi plomba przy ul. Nieporęckiej, zaprojektowana przez pracownię Baza Architekci – budynek jest symfonią cegły i szkła.
Hala, muzeum czy kładka pod mostem
Zacięty będzie także wyścig o laur najlepszej rewitalizacji. Kandydatura numer jeden to Hala Gwardii przy pl. Żelaznej Bramy. Zabytkowy i zaniedbany 100-letni budynek miasto wydzierżawiło. Urządzono w nim halę gastronomiczną z barami i stoiskami handlowymi. Adaptację gmachu zaprojektowali architekci z pracowni Bulanda i Mucha. Nie ma tu architektonicznych fajerwerków, ale dzięki stosunkowo niewielkim zabiegom hala zyskała nowe życie.
Nowy wymiar zyskał także most Łazienkowski dzięki dobudowaniu dwóch podwieszonych pod nim kładek. Zaprojektowane przez Transprojekt konstrukcje sprawiły, że most stał się przyjazny dla pieszych i rowerzystów.
Ostatnim kandydatem wtej kategorii jest Muzeum Warszawy. Przeszło ono remont absolutnie wyjątkowy. Przypomnijmy, że działa w 11 kamienicach przy Rynku Starego Miasta i ul. Nowomiejskiej, które przebudowano od parterów do poddaszy. Zaprojektował to zespół pod kierownictwem pracowni KB-Projekty Konstrukcyjne.
Bulwary, ogrody czy Świętokrzyska
Naprawdę trudny jest wybór w kategorii najlepsza przestrzeń publiczna. Każda z kandydatur ma coś wsobie. Wyjątkowa jest zieleń skomponowana przez architektów krajobrazu z biura RS Architektura, urządzona między biurowcami kompleksu Business Garden u zbiegu Żwirki iWigury i 1 Sierpnia. Są tu: staw, pomosty, ławki, krzewy i drzewa – awszystko ogólnodostępne, choć to inwestycja prywatna.
Oczywista jest kandydatura bulwarów nad Wisłą, między mostami Śląsko-Dąbrowskim a Świętokrzyskim. To też dzieło RS Architektura (oklaski!). Opowiadać nie trzeba, każdy na pewno był i widział, bo kompozycja prostej architektury, zieleni i pawilonów gastronomicznych już stała się nową wizytówką Warszawy.
Czyżby więc rywalizacja w tej kategorii była już rozstrzygnięta? Jednak bym się zawahał, bo trzecim kandydatem jest dosadzenie ponad 200 drzew przy ul. Świętokrzyskiej, które zastąpiły znienawidzone donice. Tej inwestycji by nie było, gdyby nie upór warszawiaków, którzy upomnieli się o drzewa w budżecie partycypacyjnym.
Jedno jest pewne – po statuetkę na scenę powędruje ktoś z pracowni RS Architektura, bo to ona także projektowała zieleń na Świętokrzyskiej.
Poradnik, drogowskazy czy toalety
Niespodzianką są nominacje w kategorii najlepsze wydarzenie architektoniczne. Owszem, niewątpliwie wydarzeniem była publikacja poradnika dobrych praktyk architektonicznych dla Żoliborza (opracowanie: Katarzyna Domagalska pod kierownictwem arch. Marii Brukalskiej). Przystępnie tłumaczy, na czym polega wyjątkowość dzielnicy, jak dbać o ceglane czy piaskowcowe elewacje, jakie gatunki zieleni dobierać. To przewodnik dla inwestorów, którzy mają dobrą wolę.
Ale czy wydarzeniem jest montaż systemu informacji nad Wisłą? Chodzi o zestaw map, słupków kilometrażowych i piktogramów kierujących m.in. na plażę, do metra czy wypożyczalni kajaków (projekt: Towarzystwo Projektowe).
Trudno też uznać za wydarzenie otwarcie pierwszej automatycznej toalety w parku Agrykola. Przypomnijmy: takie toalety pojawiły się w programie wyborczym Hanny Gronkiewicz-Waltz w 2006 r. Droga do realizacji była wyboista, pierwszy owalny pawilonik z serduszkiem uruchomiono w kwietniu 2017 r. Zaprojektowany przez Aleksandrę Wasilkowską, Marka Happacha i Marcina Kwietowicza prototyp ma być klonowany i ustawiany w kolejnych miejscach.
Nagrody przyzna jury, a także publiczność. Głosować można do 7 października poprzez stronę nagroda-architektoniczna.pl. Zwycięzcy wszystkich kategorii zakwalifikują się do walki o Grand Prix. Rok temu tę nagrodę zdobyła Hala Koszyki.