Pomnik bez zgody miasta

Przed kancelarią premiera, tuż obok pomników ojców polskiej niepodległości, stanie pomnik Jana Olszewskiego. Kancelaria premiera nie pytała stołecznego ratusza o zgodę.

Pomnik Jana Olszewskiego, który premierem był przez pół roku, od grudnia 1991 do czerwca 1992 r., stanie przy Alejach Ujazdowskich, tuż przy głównym wejściu do siedziby Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Dla upamiętnienia wydana już została tzw. decyzja lokalizacyjna, rodzaj wstępnego pozwolenia na budowę. Nie wydał go stołeczny ratusz, lecz wojewoda mazowiecki Konstanty Radziwiłł (PiS).

– Nikt z nami niczego nie konsultował – rozkłada ręce Anna Nehrebecka-Byczewska, warszawska radna KO, przewodnicząca komisji nazewniczej.

– Kancelaria premiera nie nawiązała kontaktu ze stołecznym samorządem ze względu na fakt, że umiejscowienie pomnika zaplanowano na terenie KPRM – przekazali nam pracownicy Centrum Informacyjnego Rządu.

W podobnym trybie ustawiony został pomnik Lecha Kaczyńskiego przy pl. Piłsudskiego – również na skrawku terenu, którym władał skarb państwa, również ponad głową stołecznego samorządu.

– W normalnym państwie nie stosuje się trybu „bez żadnego trybu” – mówi ostro Ewa Malinowska-Grupińska (KO), przewodnicząca Rady Warszawy, przypominając, że to uprawnieniem samorządów jest nazywanie ulic i stawianie pomników.

– Zgoda miasta konieczna jest wtedy, gdy pomnik powstaje na terenach miejskich lub zarządzanych przez samorząd – przyznaje Michał Krasucki, stołeczny konserwator zabytków, odpowiedzialny za pomniki w mieście.

Ustawienie pomnika Olszewskiego zapowiedział w czerwcu 2019 r., cztery miesiące po śmierci b. premiera, premier Mateusz Morawiecki. Odsłonił wtedy wspólnie z Antonim

Macierewiczem oraz bp. Michałem Janochą, który jest chrześniakiem Olszewskiego, kamień węgielny pod pomnik.

Przy Trakcie Królewskim stawały dotąd pomniki twórców polskiej niepodległości z 1918 r. – Piłsudskiego, Daszyńskiego, Witosa. Jedynym odstępstwem od tej reguły jest statua Ronalda Reagana. Figura Olszewskiego będzie kolejnym wyjątkiem.

Budynek kancelarii premiera w 1995 r. został wpisany do rejestru zabytków. To część Traktu Królewskiego, obszaru największych obostrzeń konserwatorskich. Ale wojewódzki konserwator zabytków prof. Jakub Lewicki już zaakceptował budowę pomnika, zaznaczając, że ma to być „przedstawienie figuralne postaci”.

Kancelaria premiera zapowiada, że w 2021 r. na projekt pomnika ogłoszony zostanie konkurs architektoniczny.

Michał Wojtczuk,

Tomasz Urzykowski

FOT. MACIEK JAŹWIECKI / AGENCJA GAZETA • 4 czerwca 2019 r., uroczystość odsłonięcia kamienia węgielnego pod przyszły pomnik Jana Olszewskiego przed kancelarią premiera w Al. Ujazdowskich. Od lewej premier Mateusz Morawiecki, Antoni Macierewicz oraz bp Michał Janocha (chrześniak Olszewskiego)