ANIOŁ TEŻ POTRAFI UDERZYĆ
Świetna biografia Zbigniewa Pietrzykowskiego z ogromną siłą przypomina o romantycznych czasach polskiego boksu. Takich, które już pewnie nigdy nie wrócą. Książka z pasją napisana przez Leszka Błażyńskiego (lepszego biografa Pietrzykowski nie mógł mieć, bo ten doświadczony dziennikarz jest synem dwukrotnego medalisty olimpijskiego i mistrza Europy) nosi tytuł „Pięści anioła”. I rzeczywiście Pietrzykowski jako sportowiec miał anielskie cechy. W ringu był też romantykiem – zresztą między innymi z tego powodu ta jego anielskość wynikała. Trzykrotny medalista olimpijski i czterokrotny mistrz Europy jest sportowcem mimo wszystko niedocenianym i pewnie dlatego dopiero sześć lat po jego śmierci powstała pierwsza biografia. Na szczęście stworzona przez kogoś, kto pisać potrafi, naprawdę zna się na boksie i ma ogromną wiedzę o tamtej epoce.
To przede wszystkim opowieść o czasach, kiedy boks był jedną z najpopularniejszych dyscyplin w kraju. Mecze ligowe, międzypaństwowe, inne zawody stawały się wielkimi wydarzeniami, o których dyskutowano w towarzystwie. A już turnieje na mistrzostwach Europy, świata i igrzyskach olimpijskich były świętem przykuwającym uwagę niemal wszystkich Polaków. Znamienna jest anegdota Marka Hłaski z „Pięknych dwudziestoletnich” dotycząca tużpowojennych czasów. „Chodziliśmy co niedziela do Hali Stulecia we Wrocławiu, gdzie odbywały się mecze bokserskie. Nie dysponując jednak funduszami, wchodziliśmy przez dach, co nie wykluczało utraty życia. Gospodarzem hali był wówczas sędzia Mikuła – atletyczny grubas, który wyrzucał nas kopniakiem; potem jednak polubił nas wszystkich za fanatyzm i wpuszczał bez biletów”.
Pietrzykowski – rocznik 1934 – objawił się w latach pięćdziesiątych minionego stulecia i szybko rozkochał w sobie kibiców, w tym również będącego jego rówieśnikiem Hłaskę, a także innego pisarza Stanisława Dygata oraz aktora Daniela Olbrychskiego, który jest autorem bardzo osobistego i poruszającego wstępu do biografii. Zresztą na popisach „Dżentelmena ringu” w jego Bielsku-białej też pojawiali się znani artyści, choćby słynna bielszczanka tamtych czasów Maria Koterbska, ta od przebojów „Augustowskie noce” i „Serduszko puka w rytmie cza-cza”. Pietrzykowski w swojej profesji też był artystą, pewnie ta podświadoma więź była zrozumiała.
Pietrzykowski nie był jednak uwielbiany i hołubiony bezwzględnie. I być może to jest najciekawszym wątkiem w jego karierze. Oczywiście patrzymy na niego przez pryzmat walki z Cassiusem Clayem w finale igrzysk olimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Polak był faworytem, więc porażka z 18-letnim pięściarzem z USA rozczarowała. Nikt przecież wtedy nie wiedział, że oto objawia się światu najsłynniejszy pięściarz w całej historii, znany później jako Muhammad Ali. On zarabiał ciężkie miliony, a z książki Leszka Błażyńskiego dowiaduję się, że Pietrzykowski za rzymski medal skasował okrągłe 30 dolarów. Taka różnica.
Dla chłopaka z Bestwinki (niesamowite, że w tej samej śląskiej wsi urodził się drugi wielki sportowiec – sztangista Zygmunt Smalcerz) droga na wyżyny były kręta i wyboista. Nawet gdy już był wielki, tę wielkość wciąż musiał udowadniać, także wbrew twardym faktom. Określenia anioł i dżentelmen nie padają tu przypadkowo. Otóż choć Pietrzykowski uprawiał boks, który w swej istocie zawiera pierwiastek agresji, nadzwyczajnie szanował ograniczenia pięściarzy, którzy w ringu nie potrafili mu dorównać. Zachowywał się jak dobry syn i uczeń, któremu od najmłodszych lat skutecznie wpaja się, że nie należy bić słabszego. U Pietrzykowskiego objawiało się to w ten sposób, że gdy górował nad rywalem, nie szukał za wszelką cenę nokautu, nie nasycał się wizją zupełnego pogrążenia przeciwnika. W takich sytuacjach wolał kontrolować walkę i doprowadzić ją do końca w regulaminowym czasie z wysokim punktowym zwycięstwem.
Ci, którzy nie znali dobrze Pietrzykowskiego, dostrzegali w tym przejaw denerwującego kunktatorstwa, może nawet lenistwa i lekceważenia kibiców, bo przecież wiadomo, że lud chce krwi. Doszło do tego, że gdy jako 21-latek w meczu z Jugosławią został wygwizdany przez polskich kibiców za oszczędny styl walki, którą jednak zdecydowanie wygrał, jego zatroskana matka wysłała list do Polskiego Radia. „Mój syn realizuje marzenia zgodnie z rodzicielską radą, idąc na szczyt, ale nie po trupach”. Później pani Pietrzykowska już takich listów nie pisała, ale syn nadal obrywał od mediów bardziej niż od rywali. Nigdy się nie zmienił, tak samo jak nie dał się namówić do jeszcze cięższych i intensywniejszych treningów, mimo że po ojcowsku nakłaniał go do tego sam Feliks Stamm.
Możliwie, że gdyby tych wszystkich uwag Pietrzykowski słuchał, byłby jeszcze lepszy. Ha! Może w Rzymie pokonałby Cassiusa Claya?! A może jednak w Rzymie w ogóle by go nie było, ani na innych wielkich turniejach. Pietrzykowski uparcie szedł swoją drogą. I ta cierpliwość zawiodła go na szczyty. Anielska cierpliwość, której trzeba mu zazdrościć.