ANNA ROGOWSKA: NIE ODKŁADAJCIE NICZEGO NA PÓŹNIEJ
Dziesięć lat temu odbyły się halowe mistrzostwa Europy w Paryżu. W marcu 2011 roku na francuskiej ziemi Anna Rogowska sięgnęła po złoto i ustanowiła absolutny rekord Polski w skoku o tyczce wynoszący 4,85 m. Dziś była mistrzyni świata spełnia się jako mam
– Umówiliśmy się na rozmowę o poranku, bo o tej porze zawozi pani dzieci do przedszkola i tylko potem ma chwilę spokoju...
ANNA ROGOWSKA: Nie spodziewałam się, że bycie mamą to aż tak czasochłonne zajęcie. Ale to też zależy od dzieci. Mnie akurat trafiły się dwa żywioły! Taka energia jest przydatna w sporcie, ale wychowanie takiej dwójki to wyzwanie. Będąc zawodniczką, nauczyłam się jednak cierpliwości. Moje bliźniaki mają już 2,5 roku. Biegają po schodach, wchodzą na meble. Za rok chyba wyślę je na treningi gimnastyczne do Leszka Blanika (śmiech).
– Przy tak aktywnych synach ma pani w ogóle czas na sen? Przepraszam, na co? Pomińmy ten temat (śmiech).
– Nie możemy jednak pominąć pewnej rocznicy. Na początku marca minęło 10 lat od pani zwycięstwa w halowych mistrzostwach Europy w Paryżu. We Francji sięgnęła pani po złoto i ustanowiła absolutny rekord Polski wynoszący 4,85 m. Do dziś nikt się nawet do niego nie zbliżył. Jak pani wspomina tamte zawody?
Nadal doskonale pamiętam cały konkurs i towarzyszące mu emocje. Nie sądziłam, że ten wynik przetrwa tak długo. Myślałam, że może sama zdołam go jeszcze poprawić. Rezultat 4,85 jest naprawdę wartościowy, obecnie na dużych imprezach skacze się na podobnych wysokościach.
– Lata lecą, ale nikt nie skacze 5,30 u kobiet i 6,30 u mężczyzn. Gigantycznej rewolucji w tyczce nie ma.
Bo nikt nie wymyśli nic niesamowicie innowatorskiego, jeśli chodzi o sprzęt. Zresztą są pewne ograniczenia regulaminowe. Tyczki, z których korzystał Siergiej Bubka, to to samo, na czym skacze Piotrek Lisek. W innych konkurencjach pojawiające się nowe kombinezony czy narty mają duży wpływ na wyniki, ale tutaj nic takiego się nie dzieje i raczej nie wydarzy. Przez ostatnie lata producenci cały czas próbowali wprowadzać nowe modele. Pod tym względem jedna z firm zaszła daleko, a gama produkowanego przez nią sprzętu jest na tyle szeroka, że każdy może sobie dobrać tyczki pod swój styl skakania. Tu już wchodzimy w szczegóły. Zawodnicy mają w swoich pokrowcach po 10 tyczek, dobranych do konkretnych wysokości czy aktualnej formy. Obecnie dostęp do dobrego sprzętu jest łatwiejszy niż w czasach, kiedy ja zaczynałam. Pamiętam, że na początku w moim klubie były trzy tyczki – miękka, twardsza i najtwardsza, która prawie się nie wyginała.
– To czego potrzeba, by bić rekordy?
Olbrzymiego talentu, zdrowia, mocnej psychiki i sił do pracy. Do tego trzeba odpowiednio zadbać o ciało, o regenerację. Przykładem zawodnika, który ma tę kombinację cech, jest Armand Duplantis. Najważniejsza jest jednak głowa. To kluczowy „mięsień”. W najistotniejszych momentach to psychika decyduje o sukcesie lub niepowodzeniu.
– Wróćmy jeszcze do HME w Paryżu. Ten zwycięski skok na 4,85 był najlepszym w pani karierze?
Wtedy cały konkurs był dla mnie udany. Mogłam nawet skoczyć więcej. Rzecz jasna na treningach udawało mi się pokonać wyżej zawieszoną poprzeczkę. Ale to na zawodach zawsze dawałam z siebie 110 procent. Adrenalina, kibice, cała atmosfera sprawiały, że byłam gotowa na więcej. Były takie konkursy, gdzie według mnie forma pozwalała na lepsze rezultaty niż 4,85, ale pewne czynniki złożyły się na to, że do tego nie doszło. Może czasami byłam zbyt wymagająca wobec siebie? W końcu nawet po udanym skoku podchodziłam do trenera i mówiłam, co było źle, zamiast skupić się na pozytywach.
– Po Paryżu wydawało się, że znów jest pani w wielkiej formie i może w kolejnym roku nawet powalczyć o medal olimpijski w Londynie. Jednak kilka miesięcy później podczas konkursu „Tyczka na Molo” w trakcie skoku pękła pani tyczka, co spowodowało kontuzję dłoni. To zdecydowało, że nie poszło na MŚ w Daegu 2011 i igrzyskach? Nie było jednej konkretnej przyczyny. Na pewno to miało wpływ. Dłoń był szyta, miałam kłopot z trzymaniem tyczki. Podobna historia przytrafiła się przy okazji MŚ w Moskwie 2013, gdy też normalne skakanie uniemożliwił poważny uraz ręki. Ale w karierze złamałam tylko trzy tyczki. To bardzo mało. W tym 2011 roku też nie najlepiej trafiłam ze sprzętem. Daegu nie wyszło, Londyn tak samo. Dopiero zimą 2013 roku miałam medal HME w Göteborgu. W 2014 chciałam za to stanąć na podium HMŚ w Sopocie. Byłam gotowa na rekord Polski, a skończyłam zmagania w moim mieście na 5. miejscu. Tego konkretnego startu mi żal.
– Przez chwilę zdawało się, że w ogóle nie wystartuje pani w Sopocie.
Na początku grudnia, trzy miesiące przed mistrzostwami, miałam poważny wypadek. Spadłam z drążka na zajęciach akrobatycznych, uderzyłam głową o ziemię, pękła jedna z kości. Straciłam węch i smak na kilka miesięcy. Lekarze nie byli przekonani czy w ogóle jeszcze będę uprawiać sport, ale w drugim starcie po powrocie uzyskałam 4,76, a to utwierdziło mnie w przekonaniu, że jestem dobrze przygotowana i mogę dalej walczyć.
– Jakie miejsce zajmuje złoto HME z Paryża na liście pani sukcesów? Przegrywa z brązowym medalem olimpijskim z Aten 2004 i złotem MŚ z Berlina 2009? Na pewno ma duże znaczenie. Jednak w mojej hierarchii krążek z igrzysk jest numerem jeden. Wyjątkowo, ale inaczej, smakował też triumf w Berlinie. Byłam już wtedy bardziej dojrzała emocjonalnie. Pewne konkursy i sytuacje powodowały, że inaczej postrzegałam sport. Medal w Atenach zdobyła dziewczyna, w Berlinie na podium stała już kobieta.
– Do Aten jechała pani w wieku 23 lat. Czasem na igrzyska ruszają młodsi sportowcy. Ale dla mnie to była dopiero trzecia duża impreza. Jechałam po naukę, choć sezon układał się tak, że do Grecji wybrałam się z czwartym wynikiem na listach światowych. Jednak z góry wszyscy zakładali, że mam tam zbierać
doświadczenie, a dopiero za cztery lata w Pekinie miał nadejść mój czas.
– W sporcie trzeba jednak wykorzystywać szansę tu i teraz. Druga może się już nie nadarzyć.
Dokładnie! To samo mówię młodym zawodnikom. Nie odkładajcie niczego na później! Nigdy nie wiadomo, jak potoczy się kariera. Możesz być mocny, a nagle przytrafi się straszna kontuzja i trzeba będzie porzucić sport. Tak jak w życiu, stres i strach powodują, że odkładamy wszystko na jutro, na potem. Ale istotne jest to, by się odważyć i wykorzystać chwilę. Człowiek nie jest maszyną. Nie zawsze będzie w pełni sił, nie zawsze wszystko „zagra”. Poza tym, przy tak złożonej konkurencji jak tyczka, różne rzeczy mogą sprawić, że kolejnej okazji na sukces nie będzie.
– W Atenach ten sukces jednak był. Tak jak kilka lat później w Berlinie czy Paryżu.
Droga, którą musiałam pokonać, nie zawsze była łatwa. Były góry i doliny. W latach 2004–09 nie stałam na podium na dużej imprezie na stadionie. W pewnym momencie byłam podłamana i chciałam kończyć karierę, ale skok o tyczce był moją olbrzymią pasją. A jeśli kocha się to, co się robi, to człowiek tak łatwo się nie poddaje. Zostawiałam serce na skoczni i mam nadzieję, że kibice to widzieli. Były jednak medale w hali, cieszyłam się z każdego udanego skoku, wyciągałam wnioski. Wszystko po to, żeby w końcu wyszło na tej wielkiej scenie. Żebym mogła spełnić swoje marzenie i wysłuchać Mazurka Dąbrowskiego. Może dlatego tej zimy czułam olbrzymią radość, gdy Renaud Lavillenie po kilku trochę słabszych sezonach przeżywał swoją drugą młodość i znów zaczął skakać powyżej 6 metrów. Losy Francuza przypominały mi moją historię. Kurczę, rozmawiamy o wydarzeniach sprzed kilku czy kilkunastu lat, a wydaje mi się, że to było tak niedawno.
– Faktycznie, trochę czasu minęło, ale myślę, że kibice pamiętają.
Często opowiadali mi o tym, co czuli i gdzie oglądali moje skoki. Najwięcej takich historii słyszałam po igrzyskach w Atenach. To było gorące lato, późny sierpniowy wieczór. Jeden kibic mówił mi, że nagle po mojej udanej próbie słyszał okrzyki w całym bloku. Ja z tych historii czerpałam energię, bo byłam bardzo emocjonalną zawodniczką. Sama w chwilach triumfu byłam szczęśliwa, ale to, że mogłam dać też ludziom odrobinę radości, często miało dla mnie większe znaczenie niż medale. Dlatego wiem, jak trudno jest teraz sportowcom, gdy muszą walczyć przy pustych trybunach.
– Wspomniała pani o emocjonalności...
Bo jestem kobietą!
– Niektóre panie, a zwłaszcza te niezwiązane ze sportem, oburzają się, gdy mówi się o tym, że w poczynaniach kobiet emocje mają większe znaczenie niż u mężczyzn.
Dajmy spokój. Rzecz jasna emocjonalność i łzy towarzyszą kobietom, ale nie są przypisane do płci! Nie ma znaczenia, kto płacze i z jakiego powodu. Płaczą też sportowcy. Choćby Cristiano Ronaldo czy wspomniany już Lavillenie, który załamał się, gdy sędziowie nie zaliczyli mu kiedyś na HME udanego skoku powyżej 6 metrów, bo obróciła się poprzeczka na stojaku. Ja, będąc zawodniczką, starałam się tę emocjonalność ograniczać, ale skoro większość życia poświęciłam na skakanie i zależało mi na dobrych występach, to jak mogłam nie okazywać uczuć na arenie?! Teoretycznie trzeba pokazywać, że jest się twardym, ale to tylko teoria.
– Znacznie mniej emocji towarzyszy startom, gdy już nabierze się doświadczenia?
By samemu zdobyć to doświadczenie, trzeba korzystać z doświadczenia innych. Kiedy ja mierzę się z jakimś problemem, to zaczynam dużo czytać na ten temat. Wychodzę z założenia, że być może ktoś już go rozwiązał i opisał swoje metody, więc po co mam tracić czas? Warto też szukać mentorów. Przez wiele lat pracowałam z psychologiem i coachem biznesu Henrykiem Pilarskim. To mnie zbudowało jako zawodnika. Gdybym go nie poznała, nie osiągnęłabym takich sukcesów, a przede wszystkim nie udźwignęłabym porażek. Warto otaczać się doświadczonymi ludźmi, bo to wpływa pozytywnie na nasz rozwój. Otaczajmy się też osobami pozytywnymi, od których można czerpać dobrą energię.
– Wciąż uważnie śledzi pani lekkoatletykę?
Oczywiście. Cały czas funkcjonuję w tym świecie. Skupiam się na tyczce, ale resztę konkurencji też obserwuję. Mój mąż Jacek ciągle jest szkoleniowcem. Kiedy dzieci podrosną i będę mieć więcej czasu, też chciałabym się rozwinąć jako trenerka. Na razie udzielam się tylko jako konsultantka, dwa–trzy razy w tygodniu zaglądam na halę czy stadion. Czasem pytają mnie, czy wrócę na skocznię i wystartuję w zawodach weteranów, ale nie mam takich planów. Obecnie wolę skupić się na bieganiu.
– Nowa pasja?
Biegam amatorsko, bo poczułam, że potrzebuję wyzwań. Za mną już nawet maraton w Warszawie, do którego solidnie się przygotowałam, by nie doprowadzić do sytuacji, w której wymęczona z trudem dotrę do mety i stwierdzę, że już nigdy nie wezmę udziału w takiej imprezie. Pokonałam też półmaraton z dwójką dzieci w wózku. Zrobiłam to jednak dla zabawy. Nic już sobie nie muszę udowadniać, bo w sporcie czuję się osobą spełnioną. Bieganie pomaga mi też „przewietrzyć” głowę.
– Niedawno odbyły się HME w Toruniu. To duże wyróżnienie dla całego środowiska?
Tak, zresztą cała nasza lekkoatletyka przeżywa dobry czas. Zdobywamy dużo medali w różnych imprezach.
– Możemy w związku z tym oczekiwać przynajmniej kilku krążków na igrzyskach w Tokio? W ogóle czy kibice i dziennikarze mogą mieć oczekiwania? Jeden nasz tenisista kiedyś stwierdził stanowczo, że nie mają takiego prawa.
Mogą. W końcu jako sportowcy startujemy dla kibiców, a nie tylko naszych rodzin czy trenera. Sama mam oczekiwania wobec innych, ale nie można zapomnieć o szacunku i zrozumieniu, że każdy może mieć słabszy moment. Nie chodzi o to, by kibice zawsze klepali po plecach, ale też by nie kopali leżącego i nie mieszali z błotem przegranego. Kiedy usiądę przed telewizorem w czasie igrzysk, będę mieć oczekiwania, ale przede wszystkim będę trzymać kciuki. Nie każdy zmieści się na podium, bo są tam tylko trzy miejsca. Sukcesem może być też np. rekord życiowy. Zawsze trzeba starać się odpowiednio ocenić sytuację.
– A jak ocenia pani sytuację kobiecej tyczki w Polsce? Dlaczego ta konkurencja przeżywa u nas taki regres? W HME nie mieliśmy nawet kogo wystawić. W tym roku halową mistrzynią kraju ze słabym wynikiem była Naama Bernstein – była gimnastyczka posiadająca polski paszport, która jednak na arenie międzynarodowej w barwach Izraela.
Kiedy z Moniką Pyrek skakałyśmy wysoko, ludzie trochę się do tego przyzwyczaili. Ale jak już zakończyłyśmy kariery, to okazało się, że to wcale nie jest takie łatwe. To trudna konkurencja, w której na odpowiednie ułożenie techniki skoku potrzeba dwóch– trzech lat. Liczę jednak, że prędzej czy później pojawią się następczynie. Od chwili, gdy ustanowiłam w Paryżu rekord kraju, pojawiło się sporo zawodniczek z aspiracjami, ale nie wszystko potoczyło się po ich myśli. Wiele zakończyło karierę, bo sport nie dawał im możliwości rozwoju pod względem finansowym. Nie skakały na tak wysokim poziomie, by z tego żyć i kończąc wiek młodzieżowca, musiały pomyśleć o normalnej pracy. Inne zrezygnowały z powodu kontuzji. startuje
– Jedną z dziewczyn, które zniknęły, była Justyna Śmietanka – dwukrotna uczestniczka ME. Pani była jej trenerką. Pomagałam jej do momentu, gdy zostałam mamą. Justyna przeszła wtedy pod opiekę innego szkoleniowca, ale potem zdecydowała, że nie będzie kontynuować kariery.
– Aktualnie możemy w kimś pokładać nadzieje?
Możemy, lecz myślę głównie o nastolatkach. Przed nimi daleka droga, ale mają wielkie chęci. Czasem nawet trzeba je wypędzać ze skoczni, by nie przesadzały z treningiem. Tyle mają zapału! Przykładem jest bratanica mojego męża, która w wieku 12 lat skoczyła 3,30 i ustanowiła rekord Europy w swojej kategorii wiekowej. Ma olbrzymie chęci. Swoim entuzjazmem mogłaby obdzielić przynajmniej kilka seniorek. Podobnie jest zresztą w przypadku jej rówieśniczek. Z mężem współpracujemy z grupą zawodniczek w wieku 12–14 lat. Chcemy już na starcie nauczyć je prawidłowych ruchów i odpowiedniej techniki. Jeśli tego się nie zrobi, później trudno już pozbyć się złych nawyków.
– Macie obecnie pod swoją opieką jakiś wyjątkowy talent?
Z mężem przyczyniliśmy się do tego, że do SKLA Sopot należy teraz 14-letnia Lilly Nichols. Jej mama Ania Ambrożuk skakała kiedyś ze mną w grupie, a potem namówiła córkę, by wybrała tyczkę zamiast gimnastyki. Lilly przebywa w USA, jest młodziczką, skacze już na poziomie 3,95, a to świetny wynik na tym etapie. Jej rodzina mieszka jednak w Polsce i już wiemy, że Nichols będzie reprezentować nasz kraj na imprezach międzynarodowych. W zeszłym roku była u nas przez kilka tygodni. W tym przyjedzie w czerwcu i zostanie na kilka miesięcy. W USA skok o tyczce rozwija się znakomicie. Ostatnio KC Lightfoot na poziomie akademickim skoczył 6 metrów! Ale akurat w regionie, gdzie mieszka Lilly, nie ma zbyt wielu opcji, by uprawiać tę dyscyplinę. Cieszymy się bardzo, że w związku z tym dołączyła do nas.