SPORT KOMERCYJNY CZY ZAWODOWY?
Słowa Darwina aktualne również w sporcie. Wygrają najlepiej przystosowani.
Sport wywodzi się z zabaw – w taki sposób rodziły się pierwsze dyscypliny i zasady poszczególnych konkurencji. Na przełomie lat 80. i 90. nastąpił gwałtowny rozwój telewizji komercyjnych i wprowadzono pomiar oglądalności. Okazało się, że największą widownię gromadzą wydarzenia sportowe – wielki biznes od razu się tym zainteresował i ruszyła walka o najatrakcyjniejsze prawa telewizyjne. Do sportu napłynęły ogromne pieniądze, najlepsi sportowcy stali się rozpoznawalnymi na całym świecie bohaterami i celebrytami. Kluby sportowe zmieniły się ze stowarzyszeń w spółki prawa handlowego z olbrzymimi kapitałami. Z tradycyjnych budżetów reklamowych coraz więcej pieniędzy przesuwano na marketing sportowy. Na stadionach pojawiły się logotypy największych światowych marek, w tym tych ekskluzywnych. Obecność w sporcie oznaczała prestiż, a do lóż VIP na stadionach było więcej chętnych niż miejsc.
Jak to zwykle bywa, lata minęły, a sport powraca do swoich początków. Zamiast zabaw pojawia się jednak show-biznes – dziś ważne jest widowisko, proste zasady, a wynik sportowy schodzi na nieco dalszy plan.
Widać to na przykładzie gal sportów walki, w których dochodzi do sytuacji, gdy walczą ze sobą ludzie „znani z tego, że są znani”. W przeszłości było to domeną programów rozrywkowych, a dzisiaj z całą świadomością można stwierdzić, że dużym powodzeniem cieszyłby się reality show z gwiazdami świata sportu (nie dziękujcie za podrzucenie dobrego pomysłu).
Rynek sportu amatorskiego
Coraz większą rolę zaczyna odgrywać sport amatorski i młodzieżowy, pojawia się moda na prowadzenie zdrowego trybu życia. Rodzice zorientowali się, że sport jest bardzo ważny w wychowaniu dzieci i kształtuje wiele istotnych cech. W wielu przypadkach jest to też sposób na zarabianie (często niemałych) pieniędzy i zwiedzanie świata. Paradoksalnie sport amatorski to większy rynek finansowy niż ten komercyjny. W marketingu najważniejsza jest sprzedaż, a w sporcie amatorskim mamy do czynienia z naturalną gigantyczną platformą, która daje możliwość sprzedaży setek milionów sztuk odzieży, sprzętu sportowego czy suplementów diety. Sport amatorski to rozwój turystyki, transportu i hotelarstwa. To w końcu olbrzymia widownia największych wydarzeń komercyjnych. Amatorzy śledzą swoich idoli w telewizji i przede wszystkim w mediach społecznościowych. W niedalekiej przyszłości sport komercyjny utrzyma się tylko na najwyższym poziomie. Średniacy przejdą do amatorów, bo trzeba mieć na uwadze, że sponsorzy będą liczyli każdą „symboliczną złotówkę”. Nadchodzą czasy kryzysu, a na stadionach i w halach widać coraz większe pustki. Ludzie wolą sami się poruszać niż śledzić niezbyt interesujący mecz. Do tego dochodzi duża konkurencja ze strony internetu. Można być praktycznie w każdym miejscu na świecie i obserwować kilka wydarzeń – samemu jeździć na nartach, a chwilę później oglądać w komputerze wyścigi żeglarskie. Myślę, że powstaną dyscypliny, które same się sfinansują – głównie z opłat startowych i wsparcia sponsorów, którzy będą chcieli uzyskać zwrot ze sprzedaży (na miejscu lub e-commerce). Na przykład w trakcie wyścigu rowerowego będzie możliwość kupna sprzętu kolarskiego, a nawet samochodu sponsora. W przypadku sportów zimowych może to być auto z napędem 4×4, a przynajmniej dobre opony zimowe.
Potencjał badmintona
Ostatnio miałem sporo do czynienia z badmintonem. Nie wszyscy wiedzą, że jest to bardzo popularna na świecie dyscyplina (różne źródła szacują liczbę osób uprawiających ten sport na 220 mln), która w Polsce również ma olbrzymi potencjał. Jeden z naszych czołowych zawodników, Paweł Prądziński, grał w ligach niemieckich i francuskich, teraz startuje z własną drużyną. Warto zwrócić uwagę, że badminton to relatywnie tani sport – praktycznie w każdej większej sali gimnastycznej można szybko ustawić dwa bo3×3
Mariusz Pudzianow- ski miał ogromny wpływ na wzrost popularności MMA. Już jego debiut w tej dyscyplinie oglądało w Polsacie 6 mln osób.
iska i grać. Nie trzeba drogiego sprzętu, wystarczy absolutne minimum i dobre chęci. To widowiskowy i trzymający w napięciu sport, w którym szybko widać postępy, młodzi mogą rywalizować z dorosłymi, a mężczyźni z kobietami. Na dobrą sprawę pięciolatek już może, a 80-latek jeszcze może dobrze grać. Badminton umożliwia wszechstronny rozwój fizyczny i z przymrużeniem oka można powiedzieć, że jest… najszybszym sportem na świecie. Malezyjczyk Tan Boon Heong w 2013 roku nadał lotce prędkość 493 km/h, a jego wyczyn został zapisany w Księdze Rekordów Guinnessa. Ciekawą przyszłość ma przed sobą również koszykówka – kolejny prosty i widowiskowy sport wykorzystujący chyba wszystkie ważne cechy z punktu widzenia zdrowego ruchu i współzawodnictwa. Kobieca wersja jest bardziej techniczna, a męska atletyczna. Zawody MMA w telewizji i internecie wywołały modę na sporty walki. Renesans przeżywają osiedlowe, lokalne kluby, w których trenuje się judo, boks, ju-jitsu, krav magę czy zapasy. Duży wpływ na wzrost popularności sportów walki miał Mariusz Pudzianowski, który w 2009 roku „przebranżowił się” ze strongmana na fightera. Jego debiutancką walkę z Marcinem Najmanem oglądało na antenie Polsatu 6 mln telewidzów. A współcześnie konferencje i gale są jednymi z najszerzej komentowanych wydarzeń rozrywkowych w polskich mediach. Niebagatelny wpływ na przyszłość sportu będą miały nowe technologie, które już teraz pozwalają amatorom na rywalizację z zawodowcami. Jedną z najpopularniejszych gwiazd, która w wirtualnym świecie mierzy się ze swoimi kibicami, jest dwukrotny mistrz świata Formuły 1 Max Verstappen. Holender swoją karierę w e-sporcie traktuje nie mniej poważnie niż starty w królewskiej serii wyścigowej, o czym świadczą jego emocjonalne reakcje w trakcie rozgrywki. Kiedy z powodu problemów technicznych nie mógł dokończyć 24-godzinnego wyścigu Le Mans Virtual Series, napisał w mediach społecznościowych: „Myślę, że mam większe szanse na wygraną, jeśli pojadę do Vegas i pójdę do kasyna. Chyba odinstaluję tę grę i zwolnię trochę miejsca na komputerze. Mam nadzieję, że wszyscy zrobią to co ja”.
Wirtualne kolarstwo
Aby spotkać znanych sportowców w wirtualnym świecie, nie trzeba wychodzić poza polskie podwórko. Gdy w 2020 roku wybuchła pandemia koronawirusa, organizatorzy Tour de Pologne zorganizowali Orlen e-tour de Pologne Amatorów – cykl wyścigów kolarskich, które rozegrano w cztery majowe soboty. W rywalizacji wzięli udział m.in. Anita Włodarczyk, Robert Kubica i Bartosz Zmarzlik. Warto podkreślić, że zawody były transmitowane na antenie Eurosportu z profesjonalnym komentarzem Tomasza Jarońskiego i Adama Probosza, których nie trzeba przedstawiać chyba żadnemu sympatykowi kolarstwa w Polsce.
Tak jak każda dziedzina życia sport ciągle się zmienia i dopasowuje do potrzeb sponsorów, kibiców, sportowców, a przede wszystkim mediów. To właśnie one utrzymują sieć wszystkich graczy rynku sportowego. Nowe technologie (w tym sztuczna inteligencja) spowodują, że część dyscyplin zniknie, a pojawią się nowe. Atrakcyjność będzie bardzo szybko weryfikowana. Jedno jest pewne – dla kibiców najważniejsze będą emocje.