Mistrz i jego dream team
Żużlowiec Bartosz Zmarzlik zarabia więcej niż najlepiej opłacani piłkarze Ekstraklasy. Aktualny mistrz świata to przykład, że z rodziną najlepiej wychodzi się nie tylko na zdjęciu.
Gdy w 2007 roku cała Polska nuciła: „pokaż na co cię stać, ale nie jeden raz” z utworu zespołu Feel, 12-letni wówczas Bartosz Zmarzlik po raz pierwszy usiadł na dużym motocyklu żużlowym. W ubiegłym tygodniu w obecności 15 tysięcy widzów na toruńskiej Motoarenie po raz czwarty pokazał, że stać go na wiele, czyli na tytuł indywidualnego mistrza świata. O jego klasie sportowej pisały ostatnio media m.in. w Danii, Szwecji i Wielkiej Brytanii. Ja postanowiłem mu się przyjrzeć od strony marketingowej. Bartosz Zmarzlik to aktualnie najlepiej opłacany ligowy sportowiec w Polsce. Przebija nawet Mikaela Ishaka z Lecha Poznań, który rocznie zarabia ok. 4,6 mln zł. Jak ustalił „PS”, Zmarzlik za podpis pod kontraktem z Platinum Motorem Lublin otrzymał od klubu 1,8 mln zł na przygotowania do sezonu 2023. Pozostała część jego zarobków jest uzależniona od uzyskanych wyników. Żużlowcy są bowiem rozliczani za zdobyte punkty. 28-latek za każdy punkt otrzymuje 15 tys. zł (najwięcej ze wszystkich żużlowców w PGE Ekstralidze). Tegoroczny dorobek Zmarzlika to 245 punktów, co przełożyło się na 3,68 mln zł.
Mistrzostwo nie oznacza milionów
PGE Ekstraliga to finansowe eldorado. W innych żużlowych rozgrywkach zawodnicy mogą liczyć na znacznie mniejsze pieniądze. Co ciekawe, żużlowcy mogą występować w kilku ligach jednocześnie. Najlepsi na świecie występują też w szwedzkiej Bauhaus-ligan, w której kluby rozliczają się z nimi ryczałtem. Zmarzlik w zespole Lejonen Gislaved zarabia 30–40 tys. zł za mecz, podczas gdy w Polsce jako lider Motoru zarabiał średnio 180 tys. zł za spotkanie. Niezależnie od wysokości nagród finansowych najbardziej prestiżowe rozgrywki w żużlowym światku to Speedway Grand Prix, czyli indywidualne mistrzostwa świata. Sezon 2023 składał się z dziesięciu zawodów (rund) rozgrywanych w siedmiu krajach. Zwycięzca każdej z nich otrzymywał 16,5 tys. euro. Zmarzlik za tegoroczne wyniki w Grand Prix zarobił 119,25 tys. euro, czyli ok. 550 tys. zł. Zdobycie żużlowego mistrzostwa świata w porównaniu do zarobków ligowych nie jest więc największą finansową nobilitacją, daje jednak możliwości budowania kariery przez wiele lat, nawet na sportowej emeryturze. Nie można zapominać o niemałych pieniądzach, jakie żużlowcy dostają od swoich sponsorów. Kwoty kontraktów są tajemnicą, ale według różnych źródeł roczna umowa Bartosza Zmarzlika z firmą ORLEN jest szacowana na 1,5–2 mln zł. Pozostałe marki, które z nim współpracują, przekazują mu łącznie ok. 1 mln zł.
ORLEN zaczął wspierać 28-latka krótko po tym, jak w 2019 roku po raz pierwszy został triumfatorem Grand Prix. W czerwcu tego roku do ORLEN Teamu dołączył klubowy kolega Zmarzlika z Platinum Motoru – Mateusz Cierniak. 21-letni zawodnik w 2022 i 2023 roku wywalczył tytuł indywidualnego mistrza świata juniorów. – Współpraca z Bartkiem Zmarzlikiem to gwarancja ekspozycji marki Orlen w kraju i za granicą, gdzie konsekwentnie rozwijamy sieć stacji paliw. Nie zapominamy też o szkoleniu młodych żużlowych talentów, następców obecnych mistrzów. Cieszę się, że wesprzemy Mateusza w jego sportowym rozwoju i drodze po kolejne trofea – mówi Agata Pniewska, dyrektor wykonawczy ds. sponsoringu ORLENU. Najważniejszymi partnerami Bartosza Zmarzlika są także przedsiębiorstwa transportowe Maszoński Logistic i Promet Cargo, dealerzy BMW Best Auto i Mercedes-benz Garcarek, firma deweloperska Budnex oraz niemiecki broker ubezpieczeniowy Jörg Grohmann. Kibice mogą z lekką drwiną spoglądać na żużlowców, którzy podczas wywiadów telewizyjnych „spontanicznie” popijają ze swoich bidonów z logotypem Red Bulla lub Monstera. Zobowiązania wobec sponsora należy spełniać, o czym Zmarzlik przekonał się niedawno na swojej skórze. Przez roztargnienie przystąpił do kwalifikacji przed Grand Prix Danii w kevlarze (kombinezonie żużlowym), na którym znajdowali się jego indywidualni sponsorzy, a nie logotypy wymagane przez organizatorów rozgrywek. – Kevlar musi mieć na przodzie logo sponsora Inifinite Reality, Speedway Grand Prix, FIM (Międzynarodowa Federacja Motocyklowa) i flagę swojego kraju. To wszystko w określonym miejscu, wykonane konkretną czcionką – tłumaczył Phil Morris. Dyrektor Grand Prix dodał, że jeśli w przypadku Zmarzlika zrobiłby wyjątek, przed rundą w Toruniu wszyscy uczestnicy zawodów wyjechaliby na kwalifikacje w kevlarach ze swoimi sponsorami, bez sponsorów Grand Prix. A symboliczna kara 600 euro raczej by ich nie odstraszyła.
Bądź jak Zmarzlik
Podczas zawodów rangi Grand Prix oprócz biało-czerwonych barw na stadionach można zobaczyć wielu kibiców ubranych w kolory oraz odzież nawiązującą do ich ulubionych żużlowców. W Toruniu przed ostatnią rundą można było zobaczyć setki osób w czarnych bluzach z numerem
71, czyli w ubraniach Macieja Janowskiego. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że kapitan Betard Sparty Wrocław nie wystąpił w tych zawodach z powodu kontuzji. Swoją kolekcję ubrań i gadżetów posiada także Zmarzlik. Mają one w większości charakterystyczny ciemnoniebieski kolor i numer 95, który nawiązuje do jego roku urodzenia. W sklepie internetowym Zmarzlika poza klasycznym asortymentem można kupić m.in. kevlar. Nie chodzi jednak o pełnowymiarowy kombinezon, a replikę o wysokości 80 cm, którą można oprawić i powiesić na ścianie. Koszt takiej pamiątki to 499 zł.
Sukces ma swoją (niemałą) cenę
Żużlowcy w odróżnieniu od sportowców w innych popularnych dyscyplinach muszą nauczyć się biznesu na własnej skórze. Sporą część swoich przychodów przeznaczają na utrzymanie sztabu mechaników, skomplikowana jest także logistyka, przewóz sprzętu praktycznie po całej Europie. Co ciekawe, żużlowcy to najczęściej jednoosobowe działalności gospodarcze zatrudniające kilku pracowników. Doświadczeni mechanicy zarabiają ponad 12 tys. zł, a każdy żużlowiec potrzebuje co najmniej trzech takich osób. Do tego dochodzą koszty transportu, zakwaterowania i wyżywienia. Skompletowanie jednego motocykla to koszt rzędu 50 tys. zł. Tę kwotę trzeba pomnożyć przez cztery lub pięć, bo tyle maszyn mają w swoich boksach najlepsi zawodnicy na świecie. Tylko na sam silnik należy wydać 15–20 tys. zł, a na jego tuning kolejne 10 tys. zł. Z powodu dużej liczby zawodów najlepsi na świecie potrzebują co najmniej sześciu jednostek napędowych w każdym sezonie.
A opony... są zmieniane jak rękawiczki. Tylna wystarcza na zaledwie dwa wyścigi – po pierwszym jest już tak zdarta, że mechanicy przekładają ją na drugą stronę, a po kolejnym biegu nadaje się zazwyczaj do wyrzucenia. Kilka lat temu Bartosz Zmarzlik zdradził, że w trakcie sezonu zużywa 300 opon, co w skali roku daje wydatek rzędu ok. 60 tys. zł.
Rodzinny biznes
Team Bartosza Zmarzlika to jeden z przykładów, gdy na sukces zawodnika pracują najbliżsi. Mama Dorota odpowiada za księgowość i negocjacje w imieniu syna, ojciec Paweł zajmuje się kwestiami technicznymi, a brat Paweł junior to menedżer. – Mama to taki boss. Trzyma nas wszystkich za rękę. Jako matka pokierowała mną i pokazała, jak funkcjonować nie tylko w sporcie, lecz także w życiu. Rodzice stworzyli mi wspaniałe warunki. Dali wszystko, bym mógł osiągnąć sukces. Wcześniej mieli firmę, więc dobrze wiedzą, jak to wszystko prowadzić – powiedział aktualny mistrz świata.
Po poważnym wypadku na żużlu Pawła juniora Dorota Zmarzlik nie chciała wyrazić zgody na starty syna Bartosza. Ale – jak widać – każdą mamę można przekonać i dziś czterokrotny mistrz świata pracuje na miano żużlowej legendy, a „Zmarzlik Company” to prężnie działające przedsiębiorstwo. Do tego stopnia, że rodzinny biznes wspierający Bartka od początku, Z.P.U. Pawmet Kinice, wystąpił nawet na Grand Prix.