Będzie nam trudno o awans
MACIEJ FRYDRYCH: Hamas zaatakował Izrael w sobotę 7 października, jak wyglądał wcześniejszy dzień, a więc piątek?
EMILIJUS ZUBAS (BRAMKARZ REPREZENTACJI LITWY): Było normalnie. W sobotę mieliśmy rozegrać mecz z Hapoelem Hajfa, który ostatecznie się nie odbył. Przygotowywaliśmy się do spotkania, mieliśmy trening. Nikt nie spodziewał się, co następnego dnia spotka cały kraj. Nie było żadnych przesłanek, życie toczyło się normalnie, a przede wszystkim bezpiecznie. Na ulicach Tel Awiwu było wiele osób, nawet w wiadomościach nie pojawiało się nic nadzwyczajnego. To był najnormalniejszy dzień.
Jak wyglądał poranek następnego dnia?
W Izraelu mieszkam z mamą, żoną oraz dwuletnim synem. Przed siódmą syreny obudziły moją mamę. Wszyscy razem zeszliśmy do schronu, gdzie przeglądaliśmy wiadomości, aby upewnić się, czy nie dzieje się nic nadzwyczajnego. Przez pierwsze dziesięć, może piętnaście minut w internecie nic się nie pojawiało. Nikt nie spodziewał się ataku terrorystycznego ze strony Hamasu. Nagle przeczytaliśmy, że ze Strefy Gazy zostały wysłane rakiety na Izrael, później wkroczyli do kraju. Byłem w szoku. Zaczęło się przewijać coraz więcej informacji, pisali do mnie koledzy, klub. To był stresujący poranek.
To nie był pierwszy raz, gdy słyszał pan syreny w Izraelu.
Mieszkam tu już pięć lat. W przeszłości zdarzało się, że nagle wybrzmiewały syreny, schodziliśmy do schronu, po czym pojawiała się informacja, że rakiety w powietrzu zostały zniszczone. Później życie toczyło się dalej, myślałem, że teraz będzie tak samo… Kiedy pojawiły się informacje, że Hamas przekroczył granice Strefy Gazy, zabijają kolejnych cywili, dzieci i kobiety, wiedzieliśmy, że sytuacja jest zła.
Co w takiej sytuacji myśli człowiek taki jak pan? Uciekał pan ze swojego drugiego domu, którym jest Izrael.
To jest straszne. Ktoś atakuje cię w miejscu, gdzie byłeś bezpieczny. Nie czułem się, jakbym uciekał, a zostawiał dom, przyjaciół i klub. W głowie miałem tylko jedną myśl. Chciałem uratować siebie, ale przede wszystkim rodzinę. Musiałem zrobić wszystko, aby oni poczuli się bezpiecznie, żeby było im lepiej. Udało się, ale to trudne być z dala od Izraela w takiej sytuacji.
Ile czasu spędziliście w schronie? Do bunkra chodzisz na dziesięć minut, jeżeli po tym czasie nie słyszysz już syren, motaktuję wyjść. Nie spędziliśmy tam wiele czasu. Wróciliśmy do mieszkania, gdzie oglądaliśmy telewizję, aby dowiedzieć się więcej. Zadzwonił telefon z klubu. Powiedzieli, abym wracał na Litwę. Na zgrupowanie miałem lecieć w niedzielę, ale sytuacja była na tyle napięta, że trzeba było czym prędzej uciekać. Zaczęliśmy szukać biletów lotniczych. Między innymi przez Warszawę czy Stambuł, ale loty zostały anulowane. W sumie w domu spędziliśmy kilka godzin, bo o 15, może 16 byliśmy już na lotnisku. Tam ponownie staraliśmy się zrobić wszystko, aby jak najszybciej wyjechać z Izraela. Ostatecznie lot mieliśmy dopiero następnego dnia o 5 rano z międzylądowaniem w Sofii.
Czyli na lotnisku spędziliście wiele godzin.
Tak. Kupiłem kilka biletów. O 5 rano przez Sofię, dwie godziny później przez Dubaj oraz o 11 przez Stambuł. Miałem nadzieję, że w końcu uda się wrócić na Litwę. Udało się polecieć pierwszym z nich. Byłem szczęśliwy, bo zobaczyłem mniej stresu na twarzy mojej mamy, żony i syna, a wcześniej było tylko przerażenie.
Już w samolocie poczuliście się bezpiecznie?
Dopiero w Sofii. Wtedy zobaczyłem, że moja rodzina czuje się lepiej. Jeżeli chodzi o mnie, to połowa mojego serca została w Izraelu.
Jak zniósł to pański syn?
Mimo że to straszna sytuacja, chyba jest jeszcze za młody, aby zrozumieć, co się stało. Starałem się z nim bawić, aby nie widział wszystkiego, co dzieje się wokół niego. Ważne dla mnie było, aby ta sytuacja nie wpłynęła na jego przyszłość.
Tel Awiw mieści się ok. 60 km od Strefy Gazy, więc stosunkowo niedaleko. Co działo się na ulicach? Było pusto. Na ulicach jeździło sporo policji. Izraelski rząd prosił, aby ludzie nie wychodzili z mieszkań.
Widział pan kiedyś tak puste ulice w Tel Awiwie?
Niekiedy w wakacje po ulicach przemieszczało się mniej osób, ale takiej pustki nie widziałem nigdy.
Słyszałem, że gdy jechaliście samochodem na lotnisko, musieliście schować się pod mostem.
Nie mogliśmy pojechać na lotnisko taksówką, więc wsiadłem za kółko. Gdy usłyszeliśmy syreny, musieliśmy się zatrzymać. Schowaliśmy się pod mostem, gdyż jest on pewnego rodzaju osłoną, gdyby coś wybuchło w pobliżu. Na szczęście trwało to chwilę, mogliśmy wrócić do samochodu.
To straszne widzieć na ulicy ogień, przerażenie na twarzach ludzi.
To bardzo trudny moment dla Izraelczyków. Sam mam tam wielu przyjaciół. Jestem z nimi w kontakcie. Panikowali, byli przerażeni, nigdy nie doświadczyli czegoś takiego. Przeżyli już ataki terrorystyczne, ale teraz rozpoczęła się wojna. Ginęły kolejne osoby, które nie były niczemu winne. Hamas mordował i gwałcił, robił straszne rzeczy zwykłym cywilom. To jest największy problem. Trudno było na to patrzeć, przeżywasz to z tymi osobami. Co Izraelczycy mówią o ataku Hamasu?
Wiele domów zostało spalonych czy zburzonych. Izraelczycy są silni. Nie chodzi mi tylko o armię, która jest mocna, ale o wszystkich cywili. Wiem, że dadzą sobie radę z każdym atakiem. Nie wiem, ile to potrwa. Tydzień, miesiąc, może dwa, ale na pewno wrócą do normalnego życia. Wierzę, że po przerwie na reprezentację uda się zakończyć tę katastrofę.
Jak teraz wygląda sytuacja w Izraelu?
Staram się być na bieżąco z docierającymi informacjami. Co kilka godzin konżesz się z przyjaciółmi. Wiem tyle, że Hamas przejął kontrolę nad Izraelem. Nie mordują już dzieci i kobiet, ale wojna rozpoczęła się na dobre.
Czy rozumie pan ten konflikt? Nie akceptuję ataku terrorystycznego na cywili. Widziałem wiele filmów, jak Hamas morduje dzieci, kobiety czy osoby starsze. To jest brutalny atak, nikt nie powinien się na niego zgadzać.
W sobotnim meczu z Bułgarią (Litwa wygrała 2:0 – przyp. red.) wystąpił pan z czarną opaską na ramieniu.
To był gest w stronę dzieci, kobiet i osób starszych zamordowanych podczas wojny. Chciałem, aby Izraelczycy widzieli, że ich wspieram. Jestem razem z nimi. Tylko tworząc jedność, pokonamy terrorystów.
Czy trudno było skupić się panu na samym meczu?
Przed spotkaniem nie było łatwo. Przewijały się kolejne informacje z Izraela, myślałem o moich przyjaciołach. Podczas samego meczu skoncentrowałem się na zwycięstwie. Udało mi się w stu procentach skupić na meczu.
Trudno rozmawia się o sporcie w takich okolicznościach, ale chciałem zapytać o mecz z Bułgarią. Pan pierwszy raz wystąpił podczas aktualnych eliminacji. Litwa zwyciężyła, a dodatkowo nie straciła gola. Jak ocenia pan swój występ?
To było dobre spotkanie w moim wykonaniu, ale również całego zespołu. Kontrolowaliśmy ten mecz. To nie był przypadek, byliśmy lepsi od Bułgarii, która dodatkowo od 42. minuty grała w osłabieniu
Na zgrupowanie reprezentacji Litwy miałem lecieć w niedzielę, ale sytuacja była na tyle napięta, że trzeba było czym prędzej uciekać z Izraela.
(czerwoną kartką został ukarany Andrian Krajew). Cieszę się, że trener dał mi szansę, bo dobrze radziłem sobie w tym sezonie. Czuję się mocny, dlatego mam nadzieję, że równie dobrze zaprezentuję się w meczu z Węgrami.
Łatwo nie będzie.
To mocna reprezentacja, która ma dobrych piłkarzy. Musimy być pewni siebie, Litwa to nie jest zespół, który kogoś się obawia. Mamy świetnego trenera oraz sztab, który przygotuje nas do tego meczu. Mam nadzieję, że ponownie dobrze się zaprezentujemy.
Czy wierzycie w awans na EURO 2024?
Będzie trudno. Oczywiście mamy szanse, ale raczej teoretyczne.