MOJE WEMBLEY
„JA TO SPIEPRZYŁEM”
Taki tytuł zamieściła jedna z londyńskich gazet, a na zdjęciu zapłakany Norman
Hunter klęczący na trawie Wembley po meczu z Polską. Od samego rana 18 października 1974 biegałem do kiosków i zbierałem wszystkie możliwe gazety. Wszędzie to samo: dramat, tragedia, katastrofa. Najsłynniejszy był jednak tytuł „The Sun” – „Koniec świata”.
Wtedy media nie szokowały tak tytułami jak dzisiaj. A tutaj na całą szerokość kolumn: THE END OF THE WORLD. Anglikom zawalił się świat, a my znad Wisły przeżywaliśmy największy sukces polskiego sportu w całej historii. Ani wcześniej, ani później takiej radości po sportowym sukcesie jak wtedy w Londynie już nie przeżywałem. Cud na Wembley!
Rok po zdobyciu przez Anglików mistrzostwa świata, latem 1967, miałem po raz pierwszy szczęście znaleźć się na trybunach Old Trafford. Najsilniejszej wtedy drużyny Manchesteru United w historii tego klubu. Z Bobbym Charltonem, Denisem Law, ale na trybunach jeden okrzyk: „Best is the Best!”. Maradona good, Pele better, George Best – to wie każdy kibic w Manchesterze. Georgie Boy, piąty Beatles. Kultowy Irlandczyk. Fenomenalny drybler, jakby nie-brytyjczyk, piłkarz z innej planety. Najlepszy zawodnik, jakiego oglądałem na własne oczy…
Dlatego zakochany w brytyjskim futbolu i angielskim sporcie nie wyobrażałem sobie, żeby 17 października 1973 nie być na Wembley na meczu Anglia – Polska, cokolwiek miało się dziać. Włącznie z wyrzuceniem z uczelni, a nawet poważniejszymi kłopotami za to, że nie odbyłem obowiązkowej służby wojskowej po pierwszym i ostatnim roku studiów. Uznałem, że mecz jest dużo ważniejszy niż służba ludowej ojczyźnie.
Dzisiaj młodym kibicom trudno zrozumieć, co dla Anglików oznaczała przegrana w eliminacjach do mistrzostw świata. To jakby odpadli z Eskimosami, których nikt nie traktował poważnie. Szybko zapomnieli, że kilka miesięcy wcześniej przegrali 0:2 w Chorzowie. To była nasza nadzieja. Oni mieli w pamięci 7:0 z Austrią kilkanaście dni wcześniej.
Ale stojąc na trybunie starego Wembley w małej grupie Polonii, nie mieliśmy czasu na rozpamiętywanie. To nieprawda, że nie było wtedy chuliganów. Trzeba było zetrzeć się z hołotą i to na poważnie. Kij od szczotki, na którym miałem zawieszoną flagę, służył skutecznie dłuższy czas za oręż. Niestety w tamtych latach butelki i noże były powszechne w użyciu. Obok dziewczynka w stroju krakowskim z głową rozbitą butelką była decydującym sygnałem do ataku policji w stronę owej hołoty. Apelowano o spokój i pałkami odseparowano od najgroźniejszych brytyjskich chuliganów. Z minuty na minutę ognisko zapalne wygasło, a na trybunach widziałem setki zrozpaczonych kibiców. Wielu dorosłych ludzi płakało, nie wierząc, że to już koniec szans.
Poobijani, ale szczęśliwi wracaliśmy do śródmieścia. Jednak dla mnie to nie był koniec dnia. Miałem wtedy dodatkowy obowiązek, który ostatecznie ukształtował całe moje życie. Połączyłem się telefonicznie, podobnie jak przed meczem, ze studenckim Radiem Bielany toruńskiego osiedla akademickiego. Żeby przekazać relację, żeby opowiedzieć swoje wrażenia. Warunki tamtej relacji są dzisiaj dla młodych kibiców trudne do zrozumienia. Najpierw w budce telefonicznej zamawiałem międzynarodową rozmowę do Polski, potem rozmowę do Torunia i na wszystko to czekało się kilka minut… pod budką. Kiedy zadzwonił telefon w budce, a nikogo tam nie było, trzeba było błyskawicznie podnieść słuchawkę…
Nie mieliśmy wątpliwości, że wtedy na Wembley Bóg był Polakiem, a nie Brazylijczykiem, jak powszechnie sądzą kibice z Brazylii. Wierzyliśmy głęboko, że nawet dla nas po wielu latach niepowodzeń też może zaświecić słońce. I jeszcze jedno pamiętne zdarzenie. Następnego dnia byłem prawdziwym bohaterem w zaprzyjaźnionym pubie. A to dlatego, że było tam zawsze wielu… Szkotów. I krzyczeli na cały głos: „To Polak, pijmy jego zdrowie!”. Dla moich kolegów radość z odpadnięcia Anglików była większym szczęściem niż pierwszy w historii, tego samego 17 października, awans Szkocji do finałów mistrzostw świata.
A mecz? Stojąc na wysokości polskiej bramki, w drugiej połowie meczu „widziałem” przynajmniej trzy gole w bramce Jana Tomaszewskiego. Na szczęście piłka za każdym razem mijała słupek z właściwej strony.
Pięćdziesiąt lat mija od chwili, gdy Anglicy gwizdali na polskim hymnie i skandowali: „Animals!”. Nieznane jeszcze wtedy na naszych stadionach powitanie gości dodatkowo zmobilizowało drużynę pana Kazimierza.
Nas, kibiców, zmotywowało tak bardzo, że w drodze z Londynu do Polski, spóźniony na zajęcia studenckie, wiedziałem, że już trzeba przygotować logistykę wyjazdu na Weltmeisterschaft 1974, czując instynktownie, że tam będzie się działo jeszcze więcej.