On może wejść na szczyt
Kierowca Mikołaj Marczyk coraz śmielej puka do bram rajdowej elity. 27-latek pochodzący z Łodzi jeździ w barwach ORLEN Teamu i ma wszystko, by w niedalekiej przyszłości zostać kierowcą fabrycznego zespołu na najwyższym szczeblu – w legendarnym cyklu WRC.
Miko po raz pierwszy usiadł na fotelu kierowcy (a dokładniej na kolanach swojego taty), mając zaledwie półtora roku. W wieku czterech lat podczas rodzinnych wakacji w Grecji potwierdził, że może mieć talent. Asystujący mu wtedy za kółkiem wujek twierdzi, że na 20-kilometrowym odcinku ani razu nie musiał dotknąć kierownicy. Z przymrużeniem oka można więc stwierdzić, że Marczyk od małego poważnie podchodził do powierzonych mu zadań. Dziś jest kierowcą rajdowego cyklu WRC2 (poziom niżej od elitarnego WRC). W przeszłości grał w tenisa, jego zdaniem nie miał jednak odpowiednich warunków fizycznych, aby stać się zawodowcem. – Pod względem mentalnym niczego mi nie brakowało. Czułem jednak, że męczę się szybciej od innych, miałem problem z kolanami. Chciałem więc znaleźć sport, w którym będę miał szansę wejść na wysoki poziom. Sądzę, że jeśli masz do czegoś predyspozycje i dołożysz do tego ciężką pracę, możesz robić to zawodowo. I to na światowym poziomie – mówi Marczyk.
Znacznie lepiej odnalazł się w motorsporcie. Gdy zaczynał jazdę w gokartach, nikt nie musiał tłumaczyć mu podstaw, wszystko było dla niego intuicyjne. W wieku 15 lat w rodzinnej Łodzi nie miał już sobie równych i zrozumiał, że musi jechać dalej.
Pomógł mu internet
Marczyk ma czym się pochwalić. W wieku 23 lat został najmłodszym rajdowym mistrzem Polski (2019 rok), następnie w 2021 roku powtórzył ten sukces. W 2022 roku triumfował w Rajdzie Polski już w ramach mistrzostw Europy. I może będzie miał jeszcze inną robotę do wykonania, bowiem w czerwcu 2024 roku do kalendarza WRC wróci runda rozgrywana w Mikołajkach. Sponsorem tytularnym wydarzenia została firma ORLEN, która ogłosiła tę informację podczas konferencji z udziałem obecnie najbardziej rozpoznawalnych twarzy polskich rajdów: Roberta Kubicy, Mikołaja Marczyka i Kajetana Kajetanowicza. – Rajd Polski to dla mnie wydarzenie wielu przełomów. W 2015 roku oglądałem na żywo Roberta Kubicę. Gdy on i pozostali kierowcy śmignęli pod murkiem, na którym akurat stałem, był to moment, który dał mi motywację, aby zostać kierowcą rajdowym. W Mikołajkach będę ścigał się zaledwie 300 km od swojego domu, więc chociażby z tego powodu Rajd Polski jest dla mnie wyjątkowy. Cieszę się, że będziemy gospodarzem dla naszych kolegów z cyklu WRC, ale podczas rywalizacji na odcinkach specjalnych postaramy się nie być wobec nich zbyt gościnni – powiedział Marczyk w imieniu polskich kierowców.
Miko w kontaktach z mediami i kibicami wypada równie dobrze co za kółkiem. Jest zawsze uśmiechnięty, elokwentny, potrafi umiejętnie sprzedać swoją wiedzę, aby przyciągnąć uwagę zarówno fanatyka motorsportu, jak i całkowitego laika. Pod tym względem przypomina Krzysztofa Hołowczyca, który swoją rozpoznawalność w Polsce zawdzięcza nie tylko sukcesom w rajdach, ale także temu, w jaki sposób prezentuje się w mediach. No i nie ma co ukrywać – obaj panowie to mężczyźni z klasą, a do tego przystojni, to oprócz wyniku sportowego w oczywisty sposób liczy się dla potencjalnych sponsorów.
W wielu wywiadach Marczyk podkreśla, że same sukcesy sportowe nie pomogą mu w zaistnieniu szerzej w świadomości kibiców i sponsorów. – Uzyskane miejsca to jedynie cyfry, które bez nadania im odpowiedniego kontekstu niewiele mówią. Ludzi bardziej interesuje historia, to, w jaki sposób ktoś przeszedł drogę do spełnienia swoich marzeń – opowiada. W tym celu pomógł mu internet i media społecznościowe. W wieku 16 lat zaczął prowadzić bloga, w którym opisywał kulisy swojej kariery. Do dzisiaj relacjonuje wszystkie starty i prowadzi „Miko blog”, który można znaleźć na jego stronie internetowej. Ostatni wpis nosi tytuł: „Psychika kierowcy rajdowego i jej wpływ na osiągane wyniki sportowe”. Uczucie, które towarzyszy mu w trakcie rajdów, opisuje w taki sposób: „Z jednej strony to ofensywne doznanie określiłbym słowami: moc, siła, uderzenie, pewność. Z drugiej jest to: świadomość granicy, nieprzewidywalności zdarzenia, zdolności powiedzenia sobie pas. Te wymienione przeze mnie słowa spotykają się w psychice kierowcy i to tam odbywa się najważniejszy bój i główna rywalizacja na wysokim poziomie. To właśnie to „coś”, co ma Sebastien Ogier czy Kajetan Kajetanowicz”.
Kto wie, jak potoczyłaby się kariera Marczyka, gdyby nie pewien... ginekolog z Sandomierza, który przez trzy lata śledził jego bloga. To Antoni Rożek, pasjonat motorsportu, kibic Krzysztofa Hołowczyca, który za własne pieniądze zbudował replikę samochodu „Hołka” – Subaru Imprezę WRC. Lekarz przyznał, że marzy o tym, aby Miko wystąpił w jego aucie w legendarnym Rajdzie Barbórka. Kierowca przyjął propozycję i wypadł na tyle dobrze, że zainteresował się nim Witold Rogalski, ówczesny szef zespołu Subaru Poland Rally Team.
Co ma rajdowiec do narciarza?
Jeśli do tej pory twierdziliście, że rajdy samochodowe to w głównej mierze zabawa i ostra jazda, muszę was nieco rozczarować. Uprawiając ten sport zawodowo, 90 procent czasu należy poświęcić na sprawy organizacyjne. – Częściej czuję, że jestem organizatorem zespołu, a nie kierowcą. Jednym z głównych zadań jest transfer mojej pasji do moich partnerów i sponsorów. Chcę, żeby nasza współpraca miała wspólny cel, czyli awans polskiego kierowcy do rajdowych mistrzostw świata WRC – podkreśla Marczyk. Kierowca jest trochę jak perkusista, który operuje na zestawie pewnych narzędzi. W przypadku rajdowców są to trzy pedały, kierownica, drążek zmiany biegów i hamulec ręczny. Rajdy można porównać także do innych dyscyplin, którym na pozór daleko do sportów motorowych. – Z moich spostrzeżeń wynika, że jeśli jesteś zdolnym kierowcą, z dużym prawdopodobieństwem masz też zadatki na dobrego narciarza. Gdyby Sebastien Ogier nie wybrał kariery w rajdach, zapewne zostałby instruktorem narciarstwa. Mój sport porównałbym też do uprawiania downhillu na rowerze. Do wszystkich tych dyscyplin potrzebny jest podobny zestaw umiejętności, m.in. czucie głębokie, refleks, koncentracja i koordynacja ruchowa – tłumaczy. Weźmy teraz na tapet pewien stereotyp – jeśli posiadasz furę pieniędzy, jesteś odważny i masz w sobie choć odrobinę sportowego zacięcia, jest duża szansa, że odniesiesz sukces w rajdach. A jak jest naprawdę? Do uzyskania licencji na dobrą sprawę trzeba niewiele – wystarczy ukończyć bez wypadku kilka rajdów. To sport, który mogą uprawiać tzw. „gentlemen drivers” – przedsiębiorcy z pasją i talentem do sportu motorowego. Dla takich kierowców możliwe są sukcesy w mistrzostwach Polski i Europy, natomiast poziom mistrzostw świata WRC jest zarezerwowany tylko dla zawodowców, którzy w młodym wieku przejawiają duże możliwości rozwoju. W naszym kraju mamy jednak okazałe grono przedsiębiorców, którzy w rajdach odnosili prawdziwe sukcesy sportowe. To m.in. Łukasz Habaj, Michał Sołowow czy Sobiesław Zasada. Ten ostatni sukcesy w motorsporcie święcił w latach 60. i 70. To były lekkoatleta, ośmiokrotny rajdowy mistrz Polski. 93-latek stoi na czele Grupy Zasada, która skupia ponad 30 spółek działających w branżach motoryzacyjnej, deweloperskiej, produkcyjnej i lifestylowej. Z majątkiem szacowanym na 1,44 mld zł zajął 52. miejsce w rankingu najbogatszych Polaków 2023 roku według magazynu „Forbes”.
Do rajdów trzeba mieć serce jak dzwon. Tętno zawodowego kierowcy rajdowego na odcinku specjalnym wynosi 170 uderzeń na minutę. Trasa pojedynczego odcinka specjalnego liczy nawet do 50 km, co oznacza, że w takim napięciu trzeba spędzić ok. 35 minut. Mniej przygotowany i utalentowany kierowca również pokona ten sam odcinek co zawodowy kierowca WRC, ale jego czas może być o minutę gorszy. A w rajdach to mniej więcej taka różnica jak pomiędzy tenisistą z czołowej dziesiątki