OSTATNI MECZ DEYNY

Prawdopodobnie byłby to jeden z wielu meczów w historii. W ramach 14. kolejki Legia podejmowała Widzew i wygrała 2:0. Jeśli któryś z obecnych ponad 20 tys. widzów zwrócił wtedy na coś szczególnego uwagę, to na drugiego gola. Strzelił go Włodzimierz Smolarek, wówczas 22-letni piłkarz, który do Legii trafił z Widzewa, by w stolicy odbyć służbę wojskową. Asystował mu Deyna, oczywiście podaniem z rzutu rożnego. W łódzkiej drużynie biegał m.in. Zbigniew Boniek, w miejsce Deyny nowy lider reprezentacji.

Za dwa tygodnie przed piłkarzami była jeszcze ostatnia kolejka ligowa, Legia miała zagrać ze Stalą w Mielcu. Deyna w tym spotkaniu już nie wystąpił. Starcie z Widzewem było jego ostatnim oficjalnym meczem jako legionisty, na dobre zamknął nim polski rozdział kariery. Składają się na niego 388 spotkań w barwach Legii i 141 strzelonych goli, dwa mistrzostwa Polski (1969 i 1970), Puchar Polski (1973). I oczywiście 97 gier dla reprezentacji Polski, w tym siedem występów w mistrzostwach świata 1974 zakończonych zajęciem trzeciej lokaty, co dało Deynie miejsce na podium plebiscytu Złotej Piłki „France Football”.

Dwa dni po meczu z Widzewem poleciał do Anglii finalizować transfer do Manchesteru City. Na polskiej ziemi potem zagrał już tylko raz, ale w spotkaniu nieoficjalnym. Jesienią następnego roku pojawił się w Warszawie z angielską drużyną, by spotkanie pokazowe, będące jednocześnie pożegnaniem Deyny z Legią.

120 tys. funtów w sprzęcie

To nie były czasy, kiedy można było ot tak wyjechać do klubu zachodniego. Piłkarz musiał mieć skończone 30 lat, by dostać zgodę. W przypadku Deyny wszystko było jeszcze bardziej skomplikowane, bo chodziło o porucznika Wojska Polskiego, który miał przeprowadzić się kraju NATO. Manchester City nad transferem pracował kilka miesięcy. Jerzy Bergier, Polak wówczas mieszkający w Anglii, który współpracował z tamtejszymi klubami, pełniąc funkcję m.in. tłumacza, opowiadał o tym w 2009 roku w rozmowie z reporterami „Magazynu Sportowego”, dodatku „PS”.

Bergier przyznał, że w pierwszej kolejności Manchester City chciał sprowadzić Bońka, który Anglikom wpadł w oko w czasie mundialu w Argentynie. Boniek miał jednak 22-lata i jego transfer był jeszcze bardziej karkołomną sprawą.

– Dla pewności zadzwoniłem jednak do Jacka Gmocha. Zapytałem, jaka jest szansa kupienia Bońka. Odpowiedział, zgodnie z moimi przypuszczeniami, że nie ma żadnej. Powiedział mi jednak, że skoro City szuka piłkarza o takim stylu gry, to na sprzedaż jest Kazik. Od razu przekazałem to działaczom City, a ci uznali, że to bardzo dobry pomysł – opowiadał Bergier. Legia faktycznie nie zamierzała zatrzymywać Deyny za wszelką cenę. Sam piłkarz również powoli miał dość. Tym bardziej że kibice w Polsce wciąż go wygwizdywali za niewykorzystany rzut karny w meczu z Argentyną w MŚ 1978. Problemy robiły natomiast – według relacji Bergiera – różne instytucje państwowe. W trakcie negocjacji prowadzonych na Torwarze, tuż obok stadionu Wojska Polskiego, co chwila pojawiały się nowe żądania. Od Anglików oczekiwano na przykład powielacza albo maszyny rentgenowskiej. Co ciekawe, tematu gotówki prawie w ogóle nie poruszano. Legia także nie oczekiwała twardej waluty. City za do niedawna jednego z najlepszych zawodników świata zapłaciło sprzętem sportowym o równowartości 120 tys. funtów. W negocjacjach po stronie angielskiej brał udział Bernard Halford, jeden z najważniejszych ludzi w Manchesterze City, później jego honorowy prezydent. Również w rozmowie z reporterami „PS” wspominał, jak pierwszy raz zobaczył Deynę. – Wszedł do pokoju, który zajmowaliśmy z różnymi wojskowymi z Legii. Stanął na baczność, zasalutował. Od razu pomyślałem sobie, że to piłkarz, jakiego właśnie potrzebujemy: zdyscyplinowany, bez wygórowanych wymagań. Jak bardzo się pomyliłem… – mówił Halford, zmarły w 2019 roku.

Kiedy Deyna rozgrywał ostatnie mecze w Legii – tydzień przed spotkaniem z Widzewem w przegranym 3:5 starciu z Odrą Opole strzelił pożegnalnego gola – w Polsce zmieniał się jego oficjalny status. Przede wszystkim został zdemobilizowany i stracił wszystkie przywileje, jakie wiązały się z byciem żołnierzem. Trzeba było m.in. wyrobić nowy paszport, co wiązało się z wystawaniem w kolejkach do urzędu.

Kazi to była katastrofa

Transfer Deyny do Manchesteru City był na Wyspach Brytyjskich wielkim wydarzeniem. First Division, bo tak nazywały się angielskie rozgrywki najwyższego szczebla, dopiero co otworzyła się na zawodnirozegrać ków zagranicznych. 97-krotny reprezentant Polski, o którym Anglicy jeszcze mieli mniemanie, że jest wzorem dobrze prowadzącego się sportowca, wyleciał z Warszawy dwa dni po meczu z Widzewem na badania lekarskie. 19 listopada nie zagrał już w kończącym rundę spotkaniu ze Stalą Mielec, bo – jak podał „PS” – doznał kontuzji. Trzy dni później „PS” opublikował komunikat Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu, że zawodnik odchodzi do Anglii. Dzień wcześniej Deyna pożegnał się z kierownictwem Legii i jej piłkarzami. Do Anglii poleciał prywatnym samolotem prezesa Manchesteru City Petera Swalesa. 25 listopada zadebiutował w nowym zespole. Dlaczego Deyna nie podbił Anglii, a jego transfer okazał się niewypałem („Kazi to była katastrofa” – powiedział w „Magazynie Sportowym” Peter Gardner, dziennikarz „Manchester Evening News”, który wtedy zajmował się City), to już temat na zupełnie inną opowieść, niekoniecznie związaną ze sportem.

Kryształy i przemówienie

Deyna w Polsce zagrał jeszcze tylko raz po niespełna roku. 17 września przyleciał z Manchesterem City do Warszawy na pokazowy mecz z Legią, co było ustalone w umowie transferowej. To wtedy nastąpiło jego oficjalne pożegnanie z warszawską drużyną i – jak się okazało – polskim futbolem. Były kwiaty, kryształy i krótkie przemówienie. – Na moje pożegnanie chciałbym dużo powiedzieć, ale państwo mi wybaczą, jestem bardzo wzruszony. W krótkim zdaniu dziękuję wszystkim, którzy przyszli na mój ostatni i pożegnalny mecz w barwach CWKS Legia. Życzę wszystkim zdrowia – powiedział zawodnik przed spotkaniem, którego pierwszą połowę rozegrał w stroju Legii, drugą City. Warszawianie wygrali 2:1, Deyna strzelił po golu dla obu zespołów.