STAN WOJENNY W BUNDESLIDZE
Gdyby grał w piłkę w dzisiejszych czasach, media domagałyby się dla niego powołania do reprezentacji Polski, bo ofensywny pomocnik, strzelający i asystujący w drużynie z 1. Bundesligi to idealny kandydat na kadrowicza. – Było blisko oficjalnej zgody na mó
Wtedy kadra stała się dla niego niedostępna i to na zawsze, choć kiedyś grał w drużynie narodowej U-18 z takimi asami, jak Zbigniew Boniek, Henryk Miłoszewicz, Marek Dziuba, Janusz Kupcewicz i Stanisław Terlecki. – Skończył się sezon w 1981 roku i wyjechaliśmy z żoną odwiedzić jej rodzinę w Brunszwiku. Wcale nie planowaliśmy wyjazdu na stałe. Byłem piłkarzem w Lechii Gdańsk. W II lidze, ale wierzyłem w ten projekt, dlatego przeniosłem się do Gdańska – tłumaczy Studzizba.
Puszkarz jak z Messi
Lechia miała tysiące kibiców, ciekawe perspektywy i w drużynie kilku niezłych zawodników. – Muszę wspomnieć o Zdzisławie Puszkarzu. Uważam go za najlepszego piłkarza, z którym kiedykolwiek grałem. Przy zachowaniu wszystkich proporcji pod względem sposobu gry i wpływu na zespół porównuję go do Leo Messiego. Też nie za wysoki, lewa noga, technika, instynkt. No więc do tamtej Lechii byłem przekonany. Dla niej zrobiłem taki mały krok w tył, aby za chwilę znowu ruszyć w górę. Gdy jednak pojawiłem się w Brunszwiku i jeden z krewnych żony dowiedział się, że od paru ładnych lat jestem w Polsce ligowym piłkarzem, zaproponował, żebym zgłosił się do miejscowego klubu, że może pozwolą mi potrenować. Pomógł mi to załatwić. A ja nawet nie wiedziałem, że Eintracht jest beniaminkiem 1. Bundesligi, jakoś mi to umknęło – uśmiecha się nasz rozmówca.
Prywatnym samolotem
Chodził na treningi przez dwa tygodnie, zbliżał się już czas powrotu do domu. Po ostatnich zajęciach podszedł do niego trener Uli Maslo. – Powiedział mi, że nadaję się do jego drużyny, że jeżeli chcę, to mogę zostać. W głowie aż mi zawirowało. Miałem grać w zespole 1. Bundesligi! No ale w Polsce czekała na mnie Lechia Gdańsk, miałem ważną umowę – przypomina Studzizba.
Eintrachtowi zaczęło jednak bardzo zależeć, zaproponował podjęcie rozmów z Lechią. Sprawa była trudna i delikatna, gdyż w tamtych czasach do podobnych transakcji z udziałem polskiego piłkarza dochodziło bardzo rzadko. – Sam też dzwoniłem do Lechii. Zrozumieli, że to szansa dla mnie, ale też dla nich, bo mogli zarobić na transferze w twardej walucie. Wstępnie się zgodzili i wtedy do akcji wkroczyli właściciele Eintrachtu. Prywatnym samolotem polecieli do Gdańska i Warszawy, bo oczywiście potrzebna była zgoda nie tylko piłkarskiej centrali. Wszystko było na dobrej drodze, potrzeba było tylko trochę czasu, by domknąć niezbędne procedury. Cierpliwie czekałem, aż… wprowadzono stan wojenny. Komunikacja została zerwana, dotychczasowe ustalenia nie miały znaczenia – tłumaczy.
Debiut z Bayernem
Nie zamierzał już wracać do Polski. Trzeba było uruchomić plan B, czyli przetrwać czas dyskwalifikacji nałożonej za samowolną zmianę klubu. – Nie byłem jednak uciekinierem. Dostałem paszport, legalnie wyjechałem w sprawach rodzinnych i dopiero będąc już w RFN, postanowiłem zostać. Nikogo nie oszukałem. Bo gdybym pojechał za granicę z reprezentacją czy drużyną klubową, to nie wiem, czy bym się zdecydował na taki krok. Wyjechałem jako osoba prywatna i dostałem propozycję gry w najlepszej europejskiej lidze. Czy to naprawdę źle, że ją przyjąłem? Ilu Polaków w tamtych czasach miało podobną ofertę? – argumentuje.
Choć nie mógł grać, pilnie pracował nad formą. Chciał być gotowy na pierwszy występ. Wreszcie się doczekał i był to debiut niesamowity: 2 października 1982 roku na Stadionie Olimpijskim w Monachium przeciwko Bayernowi z Jeanem-marie Pfaffem, Klausem Augenthalerem, Wolfgangiem Dremmlerem, Dieterem Hoenessem, Karlem-heinzem Rummenigge. Skończyło się remisem 1:1, a za dwa tygodnie w Pucharze Niemiec był domowy mecz z tym samym Bayernem, który Eintracht wygrał 2:0! W obu spotkaniach Studzizba zagrał od pierwszej do ostatniej minuty. – Coraz lepiej się czułem i rozumiałem grę drużyny, którą przejął Aleksandar Ristić. W drugim sezonie strzeliłem już siedem goli i jednego w Pucharze Niemiec. Rozgrywki zakończyliśmy na dziewiątym miejscu. I nagle wszystko się posypało – opowiada.
Zadzwonił Breitner
– Kończył mi się kontrakt, ale po tak dobrym sezonie liczyłem na nowy, znacznie lepszy. Pewnego dnia dostałem list z klubu. Otwieram kopertę, a tam informacja, że wszyscy muszą się zgodzić na 30-procentową obniżskę pensji. Z Eintrachtu wycofał się sponsor i zarządzono ostre zaciskanie pasa. Dla mnie takie warunki były nie do przyjęcia. Grałem coraz lepiej, a oni chcieli mi płacić coraz gorzej. Kto by się na to zgodził? Wkurzyłem się, bo już pokazałem swoją wartość, byłem czołowym piłkarzem drużyny. To uraziło moje ambicje. Postanowiłem odejść – wspomina.
Nie było to wcale łatwe, bo nie obowiązywało jeszcze prawo Bosmana, a więc nowy klub i tak musiał za niego zapłacić. Miał propozycję z Belgii. Oferowali 250 tysięcy marek niemieckich, ale Eintracht nie chciał słyszeć o kwocie mniejszej niż 400 tysięcy. – Ostrzegłem, że w takim razie przejdę na amatorstwo. Ja stracę, ale oni też – zapewnia. I tak pewnie by się stało, gdyby nie Paul Breitner. Były reprezentant Niemiec oraz gwiazdor Realu Madryt i Bayernu Monachium był doradcą głównego sponsora Eintrachtu Brunszwik, a zarazem miał świetne kontakty w Casino Salzburg. – Zadzwonił do mojej żony i przekazał jej, że ma dla mnie interesującą propozycję: przenosiny do Salzburga, pierwsza liga austriacka. Obiecał, że kluby się dogadają. W zaistniałej sytuacji było to dla mnie całkiem niezłe rozwiązanie – przyznaje.
Po Salzburgu była Belgia. – Trafiłem do KFC Winterslag, z którym awansowałem do pierwszej ligi. W 1988 roku po fuzji tego klubu z Waterschei powstał KRC Genk – zwraca uwagę Studzizba, który właśnie wtedy, jako już 33-letni piłkarz, przeniósł się do KSC Hasselt. – Musiałem oswajać się z myślą o zakończeniu piłkarskiej kariery, ale powoli zacząłem próbować pracy szkoleniowej, najpierw jako grający szkoleniowiec – dodaje.
Jarek – to brzmi dumnie
W Belgii mieszka do dzisiaj, ale ciągnie go do ojczyzny. I wcale nie do Trójmiasta, a w rodzinne strony, czyli na południe Polski. Pochodzi z Nysy na Opolszczyźnie, zaczynał grać w piłkę w Stali, gdzie futbolu uczył się też medalista mistrzostw świata Roman Wójcicki. – Jest ode mnie trzy lata młodszy, więc rozminęliśmy się, ale w drużynie juniorów trenował mnie ojciec Romana – zaznacza.
Na szersze wody wypłynął w Odrze Opole. Trafił tam dzięki Engelbertowi Jarkowi – wielkiemu piłkarzowi Odry, a potem trenerowi. Mówiło się nawet, że Studzizba dostał imię na cześć młodej wówczas opolskiej gwiazdy, bo jego ojciec był kibicem Odry. – To bardzo sympatyczna legenda. Ja natomiast opowiadam, że dzięki trenerowi Engelbertowi Jarkowi miałem w drużynie trochę łatwiej, bo nikt z piłkarzy, gdybym nawet coś zawalił, nie odważyłby się do mnie krzyknąć: „Jarek, co ty odpier ...... ?!”. Przecież trener mógłby uznać, że ktoś do niego po nazwisku tak zuchwale się zwraca – śmieje się Jarosław Studzizba.
Wielki Górnik
Z Odry przeszedł do Górnika Zabrze. Był 1974 rok, już po mundialu, w ekipie z Roosevelta tylko w ofensywie grały takie gwiazdy jak powoli wracający po ciężkiej kontuzji Włodzimierz Lubański, Jan Banaś i Andrzej Szarmach. Do tej konstelacji miał dołączyć 19-latek z Opola. – Podobnie jak później przy przenosinach z Lechii do Eintrachtu miałem ogromny dylemat, bo Odra, w której dostałem szansę w ekstraklasie, spadła do II ligi. Chciałem pomóc w awansie, ale ten wielki Górnik kusił. To była życiowa szansa – wyjaśnia. Nie był już anonimem. Po pierwsze, zdążył pokazać się w Odrze, a po drugie występował już w mistrzostwach Europy U-18 w Szwecji, to był właśnie ten zespół z Bońkiem, Kupcewiczem i Terleckim. Wcześniej pokazał się w kwalifikacyjnym dwumeczu z ZSRR. Najpierw w Użhorodzie było 0:0, a w Warszawie gospodarze wygrali 2:0. Polacy byli poważnie typowani do mistrzostwa, lecz na turnieju w Szwecji nie wyszli z grupy.
Ucieczka z Rybnika
W Górniku spotkał się z trenerem Teodorem Wieczorkiem, którego poznał już wcześniej. – Miałem 17 lat i grałem w Nysie, kiedy ROW Rybnik, klub z ekstraklasy, zaprosił mnie na testy. Przyjechałem, potrenowałem trzy dni i… uciekłem z powrotem do Nysy, bo nic mi się tam nie spodobało. A Teodor Wieczorek pracował wówczas w Rybniku i na szczęście ta moja ucieczka go nie zraziła, bo chciał mnie też w Zabrzu – opowiada.
Na Roosevelta był do sezonu 1976/77, ale choć zaczął obiecująco, potem grał coraz mniej. – Nikt mnie nie wypychał z Górnika, lecz frustrowała mnie ta sytuacja. Byłem młody i wszyscy mi tłumaczyli, że jeszcze mam czas z tym graniem, a ja nie chciałem mieć czasu. Dlatego wolałem zmienić klub. Poszedłem do Polonii Bytom. Awansowaliśmy do ekstraklasy, mieliśmy bardzo dobry sezon. A potem była Lechia Gdańsk, którą zamieniłem na Eintracht Brunszwik – przypomina Studzizba. 1. Bundesliga spadła mu jak z nieba i umiał udowodnić, że zasłużył na ten wymagający prezent.