Niebywała droga Formelli
Dariusz Formella jako nastolatek zdobył medal mistrzostw Europy U-17 oraz tytuł mistrza Polski z Lechem Poznań. Grał w Lidze Europy na boiskach włoskich, portugalskich i szwajcarskich. Od pięciu lat przebywa w USA, gdzie w ubiegły weekend zdobył z drużyną Phoenix Rising mistrzostwo USL, czyli drugiego szczebla rozgrywek.
TOMASZ MOCZERNIUK: Gratulujemy triumfu w playoffs w USL! Nie jest to pana pierwszy tytuł, bo wcześniej sięgał pan po mistrzostwo Polski i dwa Superpuchary z Lechem oraz Puchar Polski z Arką Gdynia. Czy ten amerykański sukces można w jakimś stopniu porównać do osiągnięć z ojczyzny?
DARIUSZ FORMELLA: Wydaje mi się, że był to sukces, który – podobnie jak mistrzostwo z Kolejorzem w sezonie 2014/15 – był najtrudniejszy do wywalczenia. Moja drużyna Phoenix Rising nie była faworytem do wygrania fazy pucharowej, bo po rundzie zasadniczej byliśmy na 12. miejscu w łączonej tabeli. Awans do playoffs zrobiliśmy niemal w ostatniej chwili, a tam graliśmy każdy mecz na wyjeździe o być albo nie być. Do tego dramaturgia była ogromna: w ćwierćfinale konferencji zachodniej z San Diego Loyal straciliśmy gola na 3:3 z karnego w 7. minucie doliczonego czasu gry, ale w dogrywce trafiliśmy ich na 4:3 minutę przed końcem. W kolejnej rundzie znów wygraliśmy po golu strzelonym w 116. minucie, w dogrywce. Finał konferencji z Sacramento Republic rozstrzygnęliśmy na swoją korzyść po bramce w doliczonym czasie. Wreszcie wielki finał z Charleston Battery: najpierw doprowadzamy do dogrywki po golu zdobytym w 90. minucie, a potem wygrywamy serię rzutów karnych, mimo iż po dwóch kolejkach przegrywamy 0:2! Tyle emocji, adrenaliny, poziomu stresu i presji co przez ostatnie cztery tygodnie nie poczułem nigdy wcześniej. Nie wiem, czy ktokolwiek kiedykolwiek powtórzy naszą drogę do zwycięstwa. Dlatego właśnie smakuje ono tak wyjątkowo.
Rising to pana trzeci klub w USA. Jednym z jego właścicieli jest Didier Drogba, a w ostatnich kilku latach to jedna z najlepszych ekip w lidze. Może więc uda się wejść do MLS z tą drużyną?
Nie mam pojęcia, co tu się wydarzy. Nie wiem też, co będzie ze mną, bo kontrakt mam do końca listopada. Ale z pewnością jest to klub, który zasługuje na MLS. Organizacyjnie jest tu wszystko na najwyższym poziomie i teraz dołożyliśmy do tego sportowy wynik w postaci pierwszego w historii klubu tytułu USL. Jakiś miesiąc temu mieliśmy imprezę w domu u jednego z właścicieli i po drinku czy dwóch złapaliśmy go w basenie. Opowiadał nam o dużych i ambitnych planach: chcą być poważnym, kompletnym klubem. Wiem też, że korzystają z doświadczenia Drogby i może dlatego niczego tu nie brakuje. Didier nie pojawia się w naszym klubie, ale o jego obecności przypominają nam zdjęcia sprzed kilku lat, kiedy jeszcze grał w Phoenix.
Skoro kontrakt za chwilę się skończy, to co dalej? Gdyby to ode mnie zależało, to byłbym w Barcelonie. Na pewno mój agent Mariusz Mowlik coś wymyśli. Jest kilka ofert na stole. Nie z MLS, bo nie mam zielonej karty i jestem traktowany jako gracz z zagranicy, a tam na takie miejsca wolą brać kogoś z mocnych lig europejskich lub młodych i perspektywicznych graczy z Ameryki Południowej. Być może też zostanę w Phoenix, bo mam zaufanie trenera Juana Guerry. Ten 36-latek to dobry fachowiec, który grał w kadrze Wenezueli i na wypożyczeniu w Las Palmas. Pracowałem z nim w 2022 roku w Oakland Roots i to stamtąd ściągnął mnie kilka miesięcy temu do Rising. Mój pobyt tutaj jest bardzo udany, są ze mnie zadowoleni. Oni pomogli mi, a ja im i dziś wszyscy są w dobrych humorach, ale na koniec dnia to jest biznes. Dlatego jestem otwarty na wszystko, ale w związku z tym, że spodziewamy się z żoną córeczki, wybiorę to, co dla nas będzie najlepsze. Chcę, aby było jak najwięcej plusów, dalej grać o coś i żeby piłka wciąż dawała mi radość.
Na początku kariery grał pan w najlepszych obecnie polskich klubach: Lechu, Pogoni czy Rakowie. W tym ostatnim przebywał pan w momencie, gdy wszystko dopiero się tworzyło. Czy widać było potencjał, który doprowadził klub z Częstochowy do fazy grupowej Ligi Europy?
Faktycznie kiedy się tam pojawiłem, Raków był beniaminkiem pierwszej ligi. To był początek tej niesamowitej drogi, ale już widać było, że tam nic nie działo się przypadkiem. Był plan, pomysł i wiara w to, że jeśli będzie się podążać za tym pomysłem, to sukcesy przyjdą. I tak dokładnie się stało: w nieprawdopodobnym stylu zbudowano tam wszystko od dna, od drugiej ligi do mistrzostwa Polski i grania w Lidze Europy.
Czyja w tym zasługa?
Dwóch osób: właściciela Michała Świerczewskiego, bez którego nic by się nie udało, oraz trenera Marka Papszuna. To jego autorski projekt, dostał tam mnóstwo władzy i wolność do robienia rzeczy po swojemu. Proszę zauważyć, że dzisiejszy Raków dalej gra w jego stylu, choć na ławce jest jego asystent Dawid Szwarga.
A jak wspomina pan Lecha Poznań, do którego trafił pan w 2013 jako utalentowany 17-latek i medalista ME U-17?
W Lechu zagrałem 98 meczów i w każdym sezonie coś wygrywaliśmy: byliśmy wicemistrzem, potem mistrzem Polski, graliśmy w fazie grupowej Ligi Europy. Sięgnęliśmy po dwa Superpuchary, raz rozbiliśmy Legię 4:1 po meczu, w którym strzeliłem dwa gole. Grałem ze świetnymi zawodnikami. Na pewno pod tym względem było więc bardzo dobrze, ale kiedy tam przechodziłem, to pomysł na siebie miałem taki, żeby w przeciągu kilku sezonów zapracować na wyjazd czołowej ligi europejskiej. Zdawałem sobie sprawę, że jeśli nie wyjadę do 23. roku życia, to potem będzie bardzo trudno. Po dobrym początku w Lechu od 2016 roku byłem jednak wypożyczany do Arki, Pogoni i wspomnianego już Rakowa. Między innymi dlatego szukałem czegoś nowego i przeniosłem się do USA.
Przez wiele lat grał pan w młodzieżowych kadrach Polski u różnych selekcjonerów. Jak ocenia pan wyskok alkoholowy chłopców Marcina Włodarskiego i czy w pana czasach zdarzały się podobne rzeczy?
Ciężko mi to komentować, bo wiem tylko tyle, co przeczytałem w internecie. U nas były wyskoki, ale nie na taką skalę. Nikt z nas w wieku 16–17 lat nie chodził pijany na zgrupowaniach. U trenera Dorny była duża dyscyplina i każdy bał się podpaść. Wiedzieliśmy, ile mamy do stracenia. Ale pomysły głupie mieliśmy nieraz i jeśli przebywa się przez jakiś czas w grupie kolegów, to czasami robi się głupoty. Trzeba pamiętać, że taki 17-latek może być kapitalny na boisku, ale to wciąż tylko 17-latek. Mam nadzieję, że ta wyrzucona czwórka znajdzie teraz w swoim otoczeniu dobrych ludzi, którzy pomogą im się odnaleźć. Nie ułatwili sobie tym wybrykiem ścieżki rozwoju, ale takie rzeczy paradoksalnie mogą im wyjść na dobre.
Kadra Włodarskiego osiągnęła taki sam sukces jak reprezentacja U-17, w której pan występował w 2012 roku. Wtedy w Słowenii doszliście do półfinału, gdzie ulegliście Niemcom 0:1 po golu Leona Goretzki. W zespole rywali występowali także m.in. Niklas Süle, Timo Werner czy Julian Brandt. To zawodnicy, którzy wielokrotnie występowali w dorosłej kadrze RFN. Jak oceniłby pan kariery zrobione przez chłopców z waszej kadry?
Piłka młodzieżowa jest zupełnie inna od tej dorosłej i nie da się przewidzieć, gdzie gracze, którzy w wieku 16–17 należą do najlepszych w kraju czy nawet Europie, będą za jakiś czas. Zbyt wiele rzeczy dzieje się po drodze i nie ma gwarancji, że osiągnie się sukces. Wspomnianym
piłkarzom się udało i dziś są gwiazdami, ale w tej samej drużynie z Niemiec było więcej chłopaków, którzy już pokończyli kariery, niż takich, którzy są czołowymi postaciami w dużych klubach. Z drugiej strony w naszym roczniku było kilku zawodników, którzy akurat z nami na EURO do Słowenii nie pojechali, a w dorosłej reprezentacji odegrali już dużą rolę, jak Przemek Frankowski czy Krzysiu Piątek. Z naszej ekipy nikt nie zagrał w Realu, ale chłopak z Damasławka Karol Linetty dziś ma na koncie 200 spotkań w Serie A oraz występy na EURO i mundialu, a Mariusz Stępiński ze Zduńskiej Woli strzelał gole w Ligue 1, Serie A i grał w reprezentacji A. Czy to nie jest zrobienie dużej kariery? Wiem, że z boku może się wydawać, że większość z nas nie spełniła oczekiwań ludzi, ale my mając 16–17 lat, kiedy wysiadaliśmy na Dworcu Centralnym w Warszawie i taszczyliśmy ze sobą ogromne torby, mogliśmy tylko marzyć o takich karierach, grze w reprezentacji i czołowych ligach. Takie jest życie i uważam, że są większe ludzkie dramaty. Ja dalej gram, jestem zdrowy i cieszę się piłką oraz rodziną. I oby to trwało jak najdłużej.