JEDEN SKOK OD NIEŚMIERTELNOŚCI

Na triumfy Polaków w legendarnym Turnieju Czterech Skoczni trzeba było czekać aż do początku XXI wieku, a tymi, którzy zapisali się złotymi zgłoskami w historii imprezy, byli Adam Małysz, Kamil Stoch i Dawid Kubacki. Bardzo niewiele brakowało, aby pierwszy rozdział historii polskich sukcesów w TCS został napisany zdecydowanie wcześniej. W edycji 1963/64 Józefa Przybyłę od zwycięstwa w turnieju dzielił już tylko jeden skok.

Rewelacja turnieju

Gdyby zawodnik z Bystrej postawił wówczas kropkę nad i, mówiłoby się o wielkiej sensacji, bo przed startem rywalizacji na czterech obiektach w Niemczech i Austrii nikt na Polaka nie stawiał. Miał on wówczas niespełna 19 lat (urodził się 29 stycznia 1945 roku) i w TCS dopiero debiutował.

Do seniorskiej kadry narodowej dołączył poprzedniej zimy, po czym zaimponował wszystkim podczas Memoriału Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny, w którym zajął drugie miejsce, nieznacznie przegrywając tylko z mistrzem olimpijskim Helmutem Recknagelem z NRD.

Na 12. TCS trener reprezentacji Polski Mieczysław Kozdroń zabrał w sumie sześciu zawodników: wicemistrza świata 1962 roku z Zakopanego Antoniego Łaciaka, a także Ryszarda Wittkego, Piotra Walę, Gustawa

6 stycznia 1964 roku Józef Przybyła ustanowił rekord skoczni w Bischofshofen i był bardzo bliski wygrania Turnieju Czterech Skoczni. Szansy na historyczny sukces pozbawił go jednak upadek w ostatniej próbie.

Bujoka, Andrzeja Sztolfa oraz Przybyłę. To właśnie ostatni z wymienionych, najmłodszy w naszej drużynie, miał się okazać prawdziwą rewelacją turnieju.

Przybyła zaskoczył pozytywnie już w inauguracyjnym konkursie w Oberstdorfie, w którym zajął szóstą pozycję. Później jeszcze się rozkręcił. W Garmisch-partenkirchen wskoczył już na trzecie miejsce, uzyskując w drugiej serii najlepszą odległość w całych zawodach. To był już wyraźny sygnał, że Polak jest w bardzo wysokiej formie. Na półmetku imprezy plasował się na drugiej pozycji, tuż za Norwegiem Torbjoernem Yggesethem.

Łowca rekordów

Jeszcze lepiej Przybyła radził sobie na obiektach w Austrii. W Innsbrucku prowadził po pierwszej serii po skoku na odległość 95,5 m, co było nowym rekordem Bergisel, która kilka tygodni później miała być areną zmagań podczas zimowych igrzysk olimpijskich. W finale Polak znów pokazał się z dobrej strony, co jednak wystarczyło tylko na kolejne trzecie miejsce. Wygrał podobnie jak w Ga-pa Fin Veikko Kankkonen i to między nim a Przybyłą miała rozegrać się kwestia zwycięstwa w całym TCS.

W Bischofshofen nasz reprezentant zrobił to samo co na Bergisel. Znów w pierwszej serii ustanowił nowy rekord obiektu (100 m), a w związku z nieco słabszymi występami rywali (Kankkonen lądował 7,5 m bliżej) nie tylko przewodził stawce na półmetku konkursu, ale także objął prowadzenie w TCS.

Od turniejowej wiktorii, która zapewniłaby mu sportową nieśmiertelność, dzieliła go już tylko jedna próba.

Świadomość życiowej szansy odcisnęła na 18-latku wyraźne piętno. W finale lądował 10 m bliżej i tym razem to Kankkonen okazał się o 7,5 m lepszy. A na domiar złego Przybyła upadł po lądowaniu, czym ostatecznie przekreślił swoje szanse nawet na podium w TCS. Zawody w Bischofshofen zakończył dopiero na 41. miejscu, a w końcowej klasyfikacji TCS Polski Łowca Rekordów, bo takim mianem określiły go niemieckie media, wylądował na 7. pozycji.

– Trafiłem z formą. Ustanowiłem dwa rekordy skoczni, w Innsbrucku i w Bischofshofen. Przewodziłem w klasyfikacji generalnej, ale cały dorobek pogrzebałem w drugim skoku finałowego konkursu, kiedy upadłem na zeskoku. Nie wiem, co się stało. Padłem jak skoszony. Prawdopodobnie najechałem na kamień lub jakąś przeszkodę, gdyż śnieg na skocznię w Bischofshofen był przywożony ciężarówkami z gór. Sędziowie za upadek odjęli mi 30 punktów – mówił Przybyła na łamach „Przeglądu Sportowego” w 2001 roku.

Drugi raz tak blisko już nie był Jego forma podczas TCS 1963/64 mogła napawać optymizmem przed nadchodzącymi IO w Innsbrucku, jednak w Austrii nie zdobył medalu. Na dużej skoczni skończył dziewiąty. Kolejnej zimy znów z bardzo dobrej strony pokazał się podczas TCS, w klasyfikacji generalnej znalazł się nawet wyżej niż poprzednio, bo na piątym miejscu. Tym razem jednak tylko raz, w Innsbrucku, stanął na podium, zajmując tak jak rok wcześniej trzecią pozycję. Do czołowej dziesiątki turnieju wskoczył jeszcze dwa lata później, kiedy był dziewiąty. Wygranej nigdy jednak nie był już tak blisko jak 60 lat temu.

Sportową karierę Przybyły tak naprawdę zakończył upadek na Wielkiej Krokwi w Zakopanem w 1972 roku. Wprawdzie po tym zdarzeniu wrócił jeszcze na skocznię, ale zaczął mieć problemy z okiem, w którym odklejała się siatkówka.

– To był wybitny zawodnik. Charakteryzował się bardzo dynamicznym odbiciem. Takie kocie, ostre, ale przy tym miękkie odbicie, to była jego siła. To jeden ze skoczków, którzy przyczynili się do tego, że w tej chwili mamy w Polsce skoki na takim poziomie. Wspominam go też jako dobrego trenera. Współpracował ze skoczkami i kombinatorami norweskimi. Taki bardzo fajny, ciepły i zrównoważony człowiek – w ten sposób wiele lat temu opisywał Przybyłę w rozmowie z Onetem były trener reprezentacji Polski oraz były prezes Polskiego Związku Narciarskiego, a obecnie poseł na Sejm RP Apoloniusz Tajner.

Po zakończeniu kariery sportowej Józef Przybyła pozostał przy skokach, pracując jako szkoleniowiec, a także sędzia. Zmarł 21 marca 2009 roku.