CENNY JAK AUTOBUS
Na mistrzostwach Europy U-16 w Erfurcie pokonaliśmy Portugalię 3:2 w meczu o trzecie miejsce, więc humory dopisywały, byliśmy medalistami! Grałem w Lubliniance, ale po powrocie dowiedziałem się, że od tej pory będę piłkarzem Zawiszy Bydgoszcz, kluby dogadały się po linii wojskowej. Lublinianka źle na tym nie wyszła. Z tego, co słyszałem, dostała za mnie autobus – opowiada Arkadiusz Onyszko.
Charakterem i talentem błysnął w kwalifikacjach do juniorskiego turnieju. W grupie mieliśmy potężnych rywali: Holandię i Włochy. Już w pierwszym meczu Polacy ulegli u siebie Holandii (1:2). Na wyjeździe wygrali jednak 4:0! Wróciła nadzieja na awans z trzyzespołowej grupy, ale trzeba było walczyć o wyjazdowe zwycięstwo nad Italią. Skończyło się na 1:1. – Straciliśmy bramkę, bo przepuściłem piłkę między nogami. Niesamowicie chciałem się zrehabilitować. W Warszawie broniłem jak w transie. Sunęły włoskie ataki, ale nie było na mnie siły. W drużynie Włoch bronił Carlo Cudicini, późniejszy wieloletni bramkarz Chelsea. Wygraliśmy 1:0 i zakwalifikowaliśmy się na mistrzostwa – relacjonuje.
Junior wśród gwiazd
Skończył ledwie 17 lat, a już zaczął grać w ekstraklasie. Zauważyła i doceniła go cała piłkarska Polska. – Miałem już ten medal mistrzostw Europy U-16, były pierwsze mecze ligowe, a podczas kwalifikacji do ME U-18 w drużynie trenera Wiktora Stasiuka w grupowej rywalizacji nie puściłem ani jednej bramki – argumentuje.
Nic dziwnego, że na bardzo młodego i niezwykle utalentowanego bramkarza zwrócono także uwagę Januszowi Wójcikowi, który przygotowywał drużynę do walki o awans do igrzysk olimpijskich w Barcelonie. We wrześniu 1991 roku Onyszko pojechał do Utrechtu na towarzyski mecz z Holandią. Nasz zespół szybko stracił gola, lecz skończyło się cennym remisem 1:1. – Bronił Aleksander Kłak, a ja miałem tylko poznać kolegów i selekcjonera, który chciał mnie sprawdzić w treningu. Musiałem wystąpić w drugiej połowie, bo Kłak złapał kontuzję. Zagrałem wielki mecz, Holendrzy nie mogli mnie pokonać – zaznacza. W zespole gospodarzy między słupkami stał Edwin van der Sar, a w polu grali tacy piłkarze jak Ronald de Boer, Gaston Taument, Phillip Cocu, Marc Overmars i Pierre van Hooijdonk. Nazajutrz w Eindhoven swój mecz z Holandią miała pierwsza reprezentacja Andrzeja Strejlaua. – Kontuzji doznał Józef Wandzik, Alek Kłak oczywiście nadal nie mógł grać, więc w trybie awaryjnym zostałem dokooptowany do składu. Bronił Jarosław Bako, a ja usiadłem na ławce. Ledwo co trafiłem do młodzieżówki, a nagle pojawiłem się w pierwszej drużynie – wspomina ze zrozumiałym przejęciem. W dniu meczu z Holandią, który Biało-czerwoni podobnie jak ekipa Wójcika zremisowali 1:1, Onyszko miał 17 lat i 242 dni.
Chrzest bojowy w Danii
Jego akcje w kadrze młodzieżowej szły w górę. Wystąpił w grupowym meczu eliminacyjnym przeciwko Irlandii, który został rozegrany w Bydgoszczy (2:0). Młodziutki bramkarz spisał się bez zarzutu. Kłak tym razem w ogóle nie mógł wystąpić z powodu urazu. Sytuacja powtórzyła się w ćwierćfinale mistrzostw Europy U-21 przeciwko Danii, którego stawką była bezpośrednia kwalifikacja olimpijska. Polacy w Aalborgu stracili gola w 10. minucie, Kłak musiał opuścić boisko z odnowioną kontuzją barku. Z ławki podniósł się Onyszko. Przed przerwą puścił wszystkie cztery gole. – Rezerwowy bramkarz zawsze musi być gotowy na grę, ale faktem jest, że trener Wójcik nie pozwolił mi nawet zejść do szatni po pierwszej połowie, bo uznał, że lepiej zrobię, jak ciągle będę się rozgrzewał. Porażka 0:5 bolała i ten ból musiał we mnie przez pewien czas posiedzieć. Najważniejsze, że się nie podłamałem. Za dwa tygodnie byłem gotowy na drugi mecz z Danią – zapewnia. Z olimpijskiego rankingu i przepisów wynikało, że mimo katastrofy w pierwszym spotkaniu w rewanżu Polakom do awansu i tak wystarczał remis (Dania miała już praktycznie zapewnioną promocję). Co prawda Onyszko skapitulował po strzale z rzutu wolnego i rykoszecie, ale w drugiej połowie udało się wyrównać, a nasz golkiper spisywał się bez zarzutu. Był więc upragniony awans. – Wtedy chyba nie do końca zdawałem sobie sprawę, jak giganw
* uwzględnione są mecze i gole tylko w najwyższej klasie rozgrywkowej w danym kraju tyczna jest waga tej konfrontacji. Dzięki temu uniknąłem znacznie większego stresu. Jak jesteś tak młody, za dużo się nie zastanawiasz. Po prostu wychodzisz i grasz – zwraca uwagę. W igrzyskach, w których Polska zdobyła srebrny medal, bronił Kłak, ale jego zmiennik Onyszko był zdecydowanie najmłodszym zawodnikiem w olimpijskiej reprezentacji.
Wójcik pamiętał
Latem 1993 roku pojawił się w Legii Warszawa. – To zasługa Janusza Wójcika, który pewnie miał do mnie zaufanie i zwyczajnie chciał mi pomóc, bo miałem 19 lat, ale w Zawiszy przestałem grać – wyjaśnia bramkarz. W Legii jednak się nie przebił, zresztą Wójcik po rundzie jesiennej związał się kontraktem w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Onyszko trafił na wypożyczenie do stołecznej Polonii, a potem w Legii zaliczył jedyny oficjalny występ i przy okazji mógł zapisać sobie trofeum. W zwariowanym meczu o Superpuchar Polski, w którym zespół Pawła Janasa pokonał w Płocku ŁKS 6:4, zmienił po przerwie Zbigniewa Robakiewicza. – Hierarchia w bramce Legii nie podlegała dyskusji: Maciej Szczęsny, Zbigniew Robakiewicz, długo, długo nic i dopiero ja – obrazowo przedstawia. piłkarskim życiu Onyszki sporo się działo: Warta Poznań, Lech, Widzew… – Szybko po przyjściu do Warty graliśmy z Legią. Pokonaliśmy ją 1:0 i byłem ogromnie szczęśliwy, bo bardzo zależało mi na pokazaniu, że na Łazienkowskiej jednak mnie nie docenili. Natomiast do Widzewa sprowadził mnie Andrzej Grajewski i był to najlepszy czas w mojej karierze. Graliśmy mecze z Parmą, z Udinese w pucharach, w ogóle było wiele okazji, żeby się wykazać – opowiada. Zagrał też dwa towarzyskie spotkania w reprezentacji Polski – jeden u Antoniego Piechniczka i jeden u Wójcika. Kilka razy siadał na ławce rezerwowych.
Książka jak dynamit
W 1998 roku wyjechał do Danii. – Stało się to za sprawą Ryszarda Kowenickiego, byłego piłkarza Widzewa, który pod koniec kariery grał w Viborgu, a potem tam zamieszkał. Viborg poszukiwał bramkarza i zostałem polecony. W pierwszym meczu wygraliśmy z Silkeborgiem (2:1), który prowadził Sepp Piontek – dodaje. Jako zawodnik Viborgu, a potem Odense i przez chwilę Midtjylland zapracował na status jednego z najlepszych bramkarzy ligi duńskiej. Były świetne występy w ligowych rozgrywkach i o krajowy puchar, ale także popisy w europejskich starciach, w których zachowywał czyste konto – z Herthą Berlin, CSKA Moskwa, Spartą Praga.
W Danii spędził 11 lat. Wrócił do Polski i nie ukrywa, że był to efekt sytuacji, jaka powstała po publikacji jego książki „Fucking Polak. Nowe życie”. Znalazły się w niej oburzające stwierdzenia dotyczące m.in. mniejszości seksualnych i charakteru Duńczyków, których nazwał „zakłamanym narodem”. W Danii przylgnęła do niego łatka skandalisty. Trudno byłoby mu w tym kraju już normalnie funkcjonować, bo jego poglądy były przedstawione tak radykalnie, że zarzucano mu szerzenie nienawiści.
To była zła energia
Związał się z Odrą Wodzisław walczącą o utrzymanie w ekstraklasie wiosną 2010 roku. Plan się nie powiódł, choć akurat on był jednym z najlepszych zawodników. Podpisał umowę z Polonią Warszawa i wtedy okazało się, że jest poważnie chory na niewydolność nerek. Konieczny był przeszczep. Od wielu lat znowu normalnie funkcjonuje, choć musi zwracać uwagę na codzienną aktywność fizyczną i dietę bardziej niż inni, codziennie brać leki. – Teraz wiem, że choroba, która przez lata czaiła się w organizmie, kumulowała złą energię, toksycznie działała na moją głowę i sposób myślenia, było we mnie dużo gniewu. Gdybym mógł cofnąć czas, tamtej książki nigdy bym nie napisał. Owszem, duńskie media wyrywały książkowe zdania z kontekstu, ale ona jednak nie powinna była powstać, dużo przez nią straciłem. Pomijam już fakt, że gdy ktoś mnie wtedy znał, widział, że jestem normalnym gościem, który po prostu czasem nie gryzie się w język. Mowa pisana ma jednak znacznie większą moc – analizuje.
Znowu wśród juniorów
Deklaruje, że odkąd pokonał chorobę, czuje się bardzo dobrze. – Nie boli mnie już głowa, to jest lepsze życie. Odkąd pamiętam, ważne były dla mnie kwestie religii. Tak zostałem wychowany w domu i taka jest nasza polska kultura. Pan Bóg towarzyszy mi przez całe życie, miał i ma wobec mnie jakiś plan. Zawsze znajdę czas, żeby się pomodlić, odmówić różaniec – przyznaje.
Dzisiaj pracuje m.in. jako trener bramkarzy w kadrze narodowej U-17 Rafała Lasockiego. – Ta praca niesamowicie mnie napędza! Historia zatoczyła koło. Patrzę na tych młodych chłopaków i przypominam sobie, jak w ich wieku też marzyłem o karierze bramkarza, miałem już medal mistrzostw Europy, zaczynałem grać w ekstraklasie. Próbuję im pomóc w realizacji marzeń i czuję, że w tej roli jestem dla nich wiarygodny. No a tych pięćdziesięciu lat na swoich plecach nie czuję w żadnym wypadku. Ciągle jestem młody – uśmiecha się Arkadiusz Onyszko.