Są powody do optymizmu
Po sukcesach z kadrą U-17 w 2023 roku Marcin Włodarski pracuje obecnie z chłopcami z rocznika 2009. W najbliższy weekend pojawi się w Orlando, gdzie w ramach kolejnej edycji obozu Gramy dla Polski będzie przyglądał się niemal 30-osobowej grupie zawodników z USA i Kanady pod kątem ich powołań do reprezentacji Polski.
TOMASZ MOCZERNIUK: Za panem piękny rok z wyjazdem na dwie wielkie imprezy, z których przywieźliście medal. Czy w momencie kiedy przekazywano panu rolę szefa kadry Polski U-17, marzył pan o takich dokonaniach?
MARCIN WŁODARSKI: Każdy, włącznie ze mną, miał marzenia, ale chyba nikt nie sądził, że to się tak potoczy. Chciałem znaleźć odpowiedni balans pomiędzy wygrywaniem a rozwijaniem zawodników, co w piłce młodzieżowej jest bardzo ważne. Jako drużyna z kolei byliśmy najpierw skoncentrowani na pierwszej, a potem drugiej rundzie eliminacji. Następnie na EURO walczyliśmy nie tylko o jak najlepszy wynik, lecz także o awans na MŚ.
Każda kadra ma jakiś mecz, który może uznać za swój „mit założycielski”. Które spotkanie zaliczyłby pan do tej kategorii?
W naszym przypadku nie było jednego takiego meczu, tylko kilka. Wymieniłbym pokonanie Anglii 5:0 na turnieju Syrenki. Poczuliśmy się silni, ale potem – w pierwszym meczu o stawkę w eliminacjach EURO – przegraliśmy z Czarnogórą 0:2. Kilka dni później rozgromiliśmy Andorę 6:1 i wiadomo było, że mecz z Austrią to będzie starcie o wszystko. Stawka olbrzymia, a na dodatek do przerwy dwa razy przegrywaliśmy, ale wygraliśmy 4:2. Potem już rozstrzygaliśmy na swoją korzyść prawie wszystko.
Na które pojechaliście – według pańskich słów – po naukę, ale również z chęcią sprawienia niespodzianki. Jak dziś ocenia pan występ w Indonezji?
Postrzegam to jako duże doświadczenie i jednak po części rozczarowanie. Nigdy nie mierzyliśmy się z takimi rywalami, jeśli chodzi o umiejętności indywidualne i siłę fizyczną. Spodziewaliśmy się, że to będą drużyny mocne, ale trafiliśmy do grupy bardzo mocnej. Gdybyśmy mieli więcej szczęścia w losowaniu i wyszlibyśmy z grupy, to dziś rozmawialibyśmy inaczej. A rzeczywistość była taka, że w tym rozstawieniu mogliśmy rywalizować jedynie z Japonią o wyjście z trzeciego miejsca. Oglądając te spotkania, miało się wrażenie, że limit szczęścia został wykorzystany gdzieś jeszcze przed mundialem. Wyniki 1:4 czy 0:4 nie odzwierciedlały przebiegu spotkań, nie odstawaliście piłkarsko aż tak bardzo, a jednak czegoś zabrakło. Czego?
Skuteczności. W niemal wszystkich poprzednich meczach zawsze strzelaliśmy gole. Średnia zdobytych bramek wynosiła nieco powyżej trzech, co w piłce reprezentacyjnej jest statystyką wręcz świetną. Z przodu mieliśmy kłopoty bogactwa. W niezwykle ważnym pierwszym spotkaniu z Japonią zabrakło nam też zimnej krwi.
Na pewno nie pomogły też ani klimat, ani pogoda, przerywane mecze, problemy żołądkowe czy sytuacja z wypadem czterech graczy na miasto. Powiedział pan, że uznaje tę sytuację jako osobistą porażkę. Dlaczego? Dlatego, że naszym celem jest też wychowywanie i kształtowanie tych zawodników. Rozwój społeczny, socjalny traktuję na równi z tym piłkarskim, bo na koniec najważniejsze jest, jakim jesteś człowiekiem. Wśród wspomnianej czwórki byli gracze, z którymi przebywaliśmy bardzo długo, którzy uczestniczyli w naszych zgrupowaniach już na poziomie dziecięcym. Rozmawialiśmy niejednokrotnie na te tematy, uczulaliśmy. Chcieliśmy i dalej chcemy rozwijać ich na wszystkie sposoby, ale akurat na tym polu polegliśmy.
Czy w tym programie kształtowania pozasportowego jest też nacisk na przygotowanie tych chłopców pod wyjazd za granicę tak, żeby było im łatwiej się zaaklimatyzować? Choćby na to, że warto się uczyć języków? Działamy pod tym względem bardziej zdecydowanie niż w przeszłości. Dla przykładu na ostatnim zgrupowaniu Talent Pro w Turcji dla roczników 2007–09 zorganizowaliśmy spotkanie z Adamem
Buksą. On zanim wyjechał, już znał dwa–trzy języki, a pozostałych dwóch nauczył się już w trakcie wyjazdów. Zachęcał chłopców, aby zwrócili na to uwagę i szlifowali przynajmniej angielski, bo bez niego nie sposób dogadać się w żadnej szatni. Podczas turniejów na Węgrzech czy w Indonezji w drużynach waszych rywali nie brakowało zawodników, dla których ligowa gra na poziomie pierwszych drużyn seniorów nie była czymś nieznanym. Dlaczego w Hiszpanii czy Niemczech nie boją się stawiać na utalentowanych nastolatków, a w Polsce nie jest to zbyt powszechne? Problem w tym, że nie szukamy pozytywów, a młodzi piłkarze mają ich mnóstwo. My tylko patrzymy na to, co mają złego: „Ten jest bardzo dobry, ale musi poczekać, bo brakuje mu tego i tego...”. Trzeba zmienić mentalność.
Jaka jest przyczyna, że w PKO BP Ekstraklasie wprowadzanie młodzieżowców idzie tak topornie? Chciałbym znać odpowiedź na to pytanie. Indywidualne statystyki nawet w Indonezji nie były złe. Porażka z Argentyną 0:4 to suchy wynik. Przewaga nie była aż tak miażdżąca. Mieliśmy mnóstwo sytuacji, oddaliśmy 21 strzałów, oni 22, z czego 4 wpadły do naszej siatki. Z gry wyglądało to nieźle. Nie wiem, dlaczego więc ich zawodnicy dostają szansę gry w najlepszych klubach, a u nas nikt nie jest choćby bliski gry w pierwszym składzie w Ekstraklasie. Zdaję sobie sprawę, że muszą tego chcieć obie strony. To złożony proces i trzeba byłoby zaprosić do rozmów właścicieli klubów. Jednym z powodów, dlaczego nasi chłopcy nie grają w seniorach, jest decyzja klubowego trenera, który widzi ich na co dzień i uważa, że nie są gotowi. Oczywiście szkoleniowcy mają prawo do tego rodzaju decyzji, ale w takich przypadkach chcielibyśmy, żeby ci zawodnicy rozwijali się, grając na wypożyczeniach lub w rezerwach. Zawodnik, który nie gra, nie stoi nawet w miejscu. On się cofa.
Czyli w takich przypadkach zaleca pan wyjazd z kraju? Jeśli klub ma plan na zawodnika i rozwija go poprzez dawanie szans i minut gry, to może zostać w Ekstraklasie. Często jest tak, że tego właśnie chcą sami chłopcy, bo są wychowankami i mają sentyment, ale jeśli własny klub nie daje im takiej szansy, to patrzą pod swoim kątem i szukają innych rozwiązań.
Wróćmy do kadry. Jakie ma pan plany na 2024 rok?
Do czerwca jestem odpowiedzialny za kadrę U-15. Dlatego przyleciałem do USA wraz z koordynatorem szkolenia w PZPN Bartłomiejem Zalewskim i szefem skautingu zagranicznego Maciejem Chorążykiem, aby przyjrzeć się grupie piłkarzy grających w tutejszej lidze MLS Next. Latem kończą się jednak cykle w starszych rocznikach i dyrektorzy oraz trenerzy będą podejmowali decyzje dotyczące przyszłości wszystkich szkoleniowców.
O pana zawodnikach z kadry U-17 mówiło się, że „grali nie jak Polacy”. Czy w swojej pracy z innymi rocznikami będzie pan nadal preferował ofensywny i odważny styl? Styl, który wdrażamy, zaczerpnęliśmy trochę od Anglików, Niemców i innych reprezentacji, ale wiedzieliśmy, że musi pochodzić z naszego DNA. W naszym charakterze jest to, że zawsze walczymy do końca, dlatego postawiliśmy na wysoką obronę i ambitną, waleczną grę z przodu. Taki kierunek wypracowywaliśmy latami. To jest coś naszego i myślę, że będziemy dalej szli tą drogą. Czyli czekają nas tłuste futbolowe lata? Przyjeżdżają do nas federacje, które kiedyś były przed nami, i spoglądają w naszym kierunku z lekką zazdrością, bo widzą, jaki nastąpił u nas progres.
Pana kadrze U-17 nie można było odmówić talentu. Wiadomo, że nie każdy z tych chłopców zrobi karierę, ale ilu z nich ma papiery na wielkie granie?
To jest wypadkowa pracy przy doborze i selekcji. Jeśli chodzi o moich chłopaków, to potencjał na duże granie ma wielu zawodników, ale to, czy będą się rozwijać, zależy od ich sytuacji w klubie. Skoro rozmawiamy w Ameryce, to wydawało się, że do pana ekipy może dołączyć pomocnik z akademii FC Dallas Daniel Baran. Dlaczego nie poleciał do Indonezji? Daniel zgłosił się do naszego szefa skautingu zagranicznego. Obejrzałem kilka jego meczów na wideo i wypadł w nich pozytywnie. Postanowiliśmy wysłać do niego powołanie na październikowy dwumecz ze Słowacją i z Czechami. Niestety, okazało się, że Daniel na tamtą chwilę nie miał naszego paszportu. Jak wiadomo, takie procedury trwają, a był to też czas, kiedy trzeba było zgłaszać piłkarzy na MŚ, więc zdecydowaliśmy się dać szansę komuś innemu.