Będzie eko, ale czy bezpiecznie?
Do igrzysk w Paryżu zostało niespełna pół roku. Francuzi mają obawy, czy ich system transportu oraz służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo podołają wszystkim wyzwaniom.
Autor jest wykładowcą akademickim m.in. w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Od 2012 roku pracuje w Pentagon Research, firmie zajmującej się badaniami efektywności sponsoringu sportowego.
Do Paryża wybrałem się z Luksemburga. O tym, czym zajmowałem się w jednym z najmniejszych państw w Europie, napiszę w następnym felietonie. Trasę 445 km pokonałem pociągiem TGV w niecałe dwie godziny. Podróż jest tania i szybka, pomimo tego, że na terenie Luksemburga jedzie się przez góry. Od Metz zaczyna się słynna linia LGV (ligne à grande vitesse – linia dużych prędkości), na której pociąg rozpędza się do 330 km/h. To prawie tyle samo, ile wynosi maksymalna prędkość bolidów Formuły 1. Warto jednak podkreślić, że TGV może być jeszcze szybsze. W 2007 roku właśnie na tej linii pobito rekord prędkości osiągniętej przez pociąg – 574 km/h (!).
Po przyjeździe do Paryża zaskoczyła mnie wyjątkowo mała liczba turystów – nawet jak na tę porę roku. W trakcie weekendu na wieżę Eiffla można było wjechać bez czekania w kolejce. W ostatnich latach mieszkańcy stolicy Francji masowo narzekali, że tłumy odwiedzających utrudniają im codzienne życie, a zakup lub wynajem mieszkania w centrum graniczy z cudem. W 2023 roku władze miasta zapowiedziały, że całe dzielnice Paryża będą wyłączone z tworzenia nowych obiektów turystycznych. Stolica Francji to miejsce styku wielu kultur i miasto kontrastów. Słynna aleja Champs-élysées przyciąga turystów do eleganckich kawiarni i restauracji. Działa tu największy sklep Louis Vuitton na świecie (przejściowo w kształcie kufra) oraz firmowy salon Renault. W tym samym czasie w bezpośrednim pobliżu najdroższych sklepów na świecie koczują setki bezdomnych. Jeśli żebracy nie wykorzystują dzieci i nie są natarczywi, według francuskiego prawa nic nie można im zrobić, nawet gdy krzyczą czy zażywają narkotyki na oczach przerażonych turystów. Główny cel mojej wizyty w Paryżu to sprawdzenie na własne oczy, jak miasto przygotowuje się do organizacji igrzysk olimpijskich. – Najważniejsze wyzwanie, przed którym stoimy, to zapewnienie bezpieczeństwa w obliczu ciągłego zagrożenia terroryzmem. Wyznaczymy także nowe standardy organizacji igrzysk. Ich ślad węglowy będzie niższy o 50 procent w porównaniu do poprzednich edycji – powiedział prezydent Francji Emmanuel Macron. przednich. 26 lipca 115 statków ze sportowcami przepłynie Sekwaną trasę 6 km – od mostu Austerlitz do wieży Eiffla. Organizatorzy szacują, że wydarzenie zgromadzi aż 300 tys. widzów (!). W ochronę ceremonii otwarcia zostanie zaangażowanych 45 tys. policjantów i żandarmów. Krótko kalkulując – na sześciu widzów będzie przypadał jeden policjant. Skutki wzmożonej ochrony odczują też zwykli mieszkańcy Paryża. Żeby dostać się do strefy obiektów olimpijskich, będą musieli pokazać funkcjonariuszom specjalny kod QR i podać swój cel pobytu. Przemierzając ulice Paryża, widziałem, że przygotowania do igrzysk idą pełną parą. W całym mieście rozlokowano bardzo dużo miejsc do rekreacyjnego uprawiania sportu, które nawiązują do idei olimpijskiej i są wspierane przez różne firmy, np. Westfield. W wiosce olimpijskiej zlokalizowanej w Saint-denis trwają prace wykończeniowe. Za pół roku zamieszka tu 15 tysięcy osób. W pokojach będą tylko łóżka z kartonu, mała półka i wieszaki. Zabraknie klimatyzacji, ale Francuzi mają sposób na jej zastąpienie. W Paryżu wykorzystuje się wodę z Sekwany, która jest pompowana do instalacji chłodniczych w budynkach. MKOL wymaga od organizatorów igrzysk zmniejszenia emisji dwutlenku węgla. W związku z tym Paryż chce do minimum ograniczyć przemieszczanie się sportowców. Prawie wszystkie obiekty olimpijskie znajdują się w promieniu 10 km od wioski olimpijskiej. Sportowcy mają dotrzeć na zawody maksymalnie w 30 minut. Sęk w tym, że na przełomie lipca i sierpnia stolicę Francji może czekać komunikacyjny paraliż. Warto zaże mimo swojej potęgi Paryż ma pięciokrotnie mniejszą powierzchnię niż Warszawa. Tymczasem władze miasta przewidują, że w okresie igrzysk przyjedzie 10 milionów kibiców i turystów. – Będą miejsca, w których transport publiczny nie będzie gotowy, ponieważ nie posiadamy wystarczającej liczby pociągów i nie będą one kursować wystarczająco często – powiedziała burmistrz Paryża, Anne Hidalgo. Gotowe są już dwa nowe obiekty sportowe. W Centrum Aquatique Olympique odbędą się zawody w piłce wodnej, skokach do wody i pływaniu synchronicznym. Dach obiektu został pokryty panelami fotowoltaicznymi, które będą dostarczały energię. Porte de La Chapelle Arena ugości natomiast badmintonistów i gimnastyków. Po zakończeniu igrzysk hala będzie służyła koszykarzom Paris Basketball.
Łączny budżet igrzysk ma zamknąć się w kwocie 8,8 miliarda euro. Sama modernizacja kanalizacji i oczyszczalni ścieków kosztowała 1,4 mld.
W Sekwanie odbędą się zawody w maratonie pływackim i triathlonie. Po zakończeniu igrzysk nad rzeką zostaną otwarte trzy publiczne kąpieliska i co ciekawe, władze Paryża po stu latach zniosą zakaz kąpieli w Sekwanie.
Z wizytą u mistrzów Francji
W Paryżu miałem też okazję zobaczyć na żywo jedną z najlepszych i najbogatszych drużyn piłkarskich na świecie – Paris Saint-germain. Na mecz z Brestem (2:2) zostałem zaproszony przez Josepha Oakeshotta, odpowiedzialnego w PSG za obsługę przedstawicieli zagranicznych mediów. Płynnie posługuje się angielskim, francuskim, hiszpańskim i portugalskim. To profesjonalny i serdeczny człowiek. W przeszłości pracował w angielskiej The Football Association, komitetach organizacyjnych igrzysk w Londynie, Rio de Janeiro, Euro 2016 oraz mundiali w 2014 i 2018 roku. Na Parc des Princes widać ogromne pieniądze, które zostały zainwestowane w klub przez Qatar Sports Investments. Można stwierdzić, że PSG to taka sportowa wyspa promująca Katar na świecie, swoją drogą jest to ciekawy pomysł. Co chwilę trafiałem na logotyp którejś z katarskich firm – Qatar Airways, Qatar National Bank, Qatar Energy, Visit Qatar czy bein Sports. PSG współpracuje także ze szpitalem Aspetar, jednym z najbardziej nowoczesnych ośrodków medycyny sportowej na świecie, który jest partnerem trwającego obecnie w Katarze Pucharu Azji. Udało mi się poznać córkę jednego z właścicieli szpitala. Opowiedziała mi, że Katar planuje wprowadzić bardzo innowacyjny sposób leczenia ciężkich chorób. Byłem pod wielkim wrażeniem, jak bardzo zaawansowany jest to projekt i jak ta dziewczyna zna się na rzeczy. Prezydentem PSG jest Nasser Al-khelaifi, którego poznałem w Stambule na ubiegłorocznym finale Ligi Mistrzów. Od prawie trzech lat stoi na czele Europejskiego Stowarzyszenia Klubów, w którym ściśle współpracuje z Dariuszem Mioduskim. Obaj panowie mają serdeczne relacje. – Dba o interesy mniejszych klubów. Jest wręcz ich reprezentantem i liderem. Francuzi użyliby zwrotu „chapeau bas” – chwali prezesa i właściciela Legii Warszawa Al-khelaifi. Jeśli chcecie wybrać się na mecz PSG, nie liczcie na to, że pod stadionem kupicie bilet. Wszystkie wejściówki są wyprzedane na kilka kolejnych spotkań do przodu. Nie będziecie mieli także szansy na zaparkowanie samochodu w pobliżu Parc des Princes. Policja przed meczem zamyka ogromny teren, w tym dwa najbliższe skrzyżowania. Wszystko po to, aby ewentualne niebezpieczeństwo zostało zneutralizowane dalej niż przy samym stadionie. Na Parc des Princes zostaną rozegrane mecze w ramach piłkarskiego turnieju olimpijskiego, więc można się spodziewać, że podobne środki ostrożności będą obowiązywały także w trakcie igrzysk. Czy za pół roku Francuzi będą w stanie zapewnić bezpieczeństwo i igrzyska zakończą się szczęśliwie? Choć naszych przyjaciół znad Sekwany lubimy i szanujemy, to muszę przyznać, że stoją oni przed chyba najtrudniejszym w historii sportu wyzwaniem organizacyjnym. Na razie ich przygotowania można opisać łacińskim przysłowiem: „Jeśli chcesz pokoju, szykuj się do wojny”.