TRZEBA CZEKAĆ NAPOSIŁKI
Po zakończonych na 16. miejscu mistrzostwach Europy w Niemczech przyjrzeliśmy się naszej kadrze, analizując jej plusy i minusy. Tych drugich jest nieco więcej.
Przypomnijmy, reprezentacja Polski poniosła w Berlinie dwie wyraźne porażki z mocnymi zespołami Norwegii i Słowenii oraz pokonała po zaciętym meczu Wyspy Owcze, które wcześniej urwały Norwegom punkt. Biało-czerwoni podobnie jak w poprzednich turniejach (i innych meczach o punkty) pokazali, że radzą sobie ze słabymi i średnimi rywalami, natomiast nie mają wiele do powiedzenia z czołówką. Czyli ogólnie można powiedzieć, że kadra po zmianie selekcjonera z Patryka Rombla na Marcina Lijewskiego zachowała status quo. A jak to wygląda w detalach? Na kogo możemy liczyć w perspektywie kolejnych wielkich turniejów, a kto nie daje reprezentacji tyle ile powinien?
Bramkarze
Długo wydawało się, że właściwie nie mamy czym się zbytnio martwić. Dwa, trzy lata temu pięknie rozwinął się Adam Morawski, który w Wiśle wywalczył pozycję bramkarza numer jeden i zapracował na transfer do Bundesligi. I to na dodatek do solidnego klubu (MT Melsungen), dobrym sztabem szkoleniowym i... niestety konkurentem do miejsca między słupkami w osobie Nebojšy Simicia, który osiągnął życiową formę i „posadził” Polaka na ławce. W tym sezonie obaj bronią na podobnym poziomie około 30 procent skuteczności, ale to Czarnogórzec spędza na boisku dwa razy więcej czasu niż „Loczek”. Efekt? Przed mistrzostwami Europy Morawski w opinii swego byłego kolegi klubowego Marcina Wicharego (trener bramkarzy w kadrze) przegrał rywalizację o miejsce w 18-osobowym składzie z Mateuszem Korneckim i Jakubem Skrzyniarzem. Obecnie sytuacja Adama jest niezbyt korzystna i wydaje się, że tylko zdecydowane wygranie przez niego rywalizacji o miejsce w Melsungen może go przywrócić do roli kadrowej jedynki.
Podobnie, a może nawet jeszcze gorzej, wygląda sprawa z Korneckim, również zawodnikiem z rocznika 1994, a więc kończącym w tym roku 30 lat. Mateusz w MŚ 2023 wypadł najlepiej z trójki naszych bramkarzy, teraz w Niemczech zdecydowanie zawiódł i chyba trudno będzie mu ponownie przekonać do siebie trenerów reprezentacji.
Na największej fali wznoszącej jest obecnie młodszy o dwa lata od tej dwójki Skrzyniarz. Wprawdzie liga hiszpańska jest od niemieckiej znacznie słabsza, ale średnia skuteczność Polaka w wysokości 37 procent była jesienią najwyższa w całej Lidze Asobal. Skrzyniarzem interesują się niezłe (choć jednak jeszcze nie te czołowe) kluby z Danii oraz Niemiec. Widać też, że w kadrze cieszy się u Lijewskiego zaufaniem wypracowanym kilka lat temu w Górniku Zabrze, którego trenerem był wówczas obecny selekcjoner.
Nie zmienia to jednak faktu, że zarówno Skrzyniarz, jak i pozostała dwójka nie stanowią europejskiej czołówki i żaden z nich nie jest takim filarem reprezentacji, jakimi dysponują inne kraje. Skrzyniarz dostał wprawdzie rolę podstawowego bramkarza, jednak na razie na kredyt, który musi spłacić. Podobnie zresztą jak wchodzący dopiero do świata handballu 20-letni Marcel Jastrzębski. Wiślak jest naszą największą bramkarską nadzieją, kilka razy błysnął w ważnych meczach płocczan, ale reprezentacja potrzebuje na tej pozycji raczej gwiazdy świecącej stałym blaskiem niż meteorów.
Rozgrywający
Nie mając bardzo dobrej albo przynajmniej dobrej drugiej linii, nie ma czego szukać w starciach z czołówką, o czym od dawna boleśnie przekonuje się nasza drużyna narodowa. Wciąż czekamy na nowych Tkaczyków, Bieleckich czy Lijewskich i niewiele z tego wynika. Wśród rozgrywających mamy tylko jednego zawodnika naprawdę wysokiej klasy. Mowa o grającym z lewej strony Szymonie Sićce, który jednak w kadrze zbyt często bywa osamotniony, poza tym niełatwo mu utrzymać przez dłuższy czas stabilną wysoką formę. Lewa połówka jednak nie jest powodem do zmartwień dla selekcjonera. Nawet jeśli z jakiegoś powodu wypadnie ze składu Sićko, są jeszcze Ariel Pietrasik albo Michał Olejniczak – ten pierwszy wysoki i dysponujący zaskakującym rzutem, drugi nieco niższy (choć 195 cm to też wcale nie tak mało), przebojowy, lubiący rzucać i co najważniejsze, dobrze radzący sobie w obronie. Jest jeszcze Damian Przytuła, który ma chyba najmocniejszy w kadrze rzut z dystansu, ale w jego przypadku czynnikiem ograniczającym jego przydatność na reprezentacyjnym poziomie jest brak odpoossowski szybkości i dynamiki. Dla słabszych rywali może być katem, dla mocnych – kopalnią kontrataków.
Wróćmy jeszcze do Olejniczaka. Przez dłuższy czas mogło się wydawać, że 23-latek rozwiąże problem kadry na środku, ale coraz wyraźniej widać, że to raczej nie jest typ reżysera gry i trener Lijewski musi „Olejowi” poszukać innej roli. Raczej upadła jednak koncepcja z wystawianiem go na prawym rozegraniu. Ani sam zawodnik nie czuje się tam dobrze, ani drużyna wiele na tym nie korzysta.
O ile jednak praworęczny Michał na pojedyncze akcje na tej przeznaczonej dla mańkutów pozycji może być wykorzystywany, o tyle trzeba spalić kartkę z hasłem „Pietrasik gra w klubie na prawej stronie, to i w kadrze może”. Okazuje się bowiem, że to, co jakoś funkcjonuje w lidze szwajcarskiej, zupełnie nie sprawdza się w rywalizacji międzynarodowej.
Po ME 2024 wszystko wskazuje na to, że niepodważalną pozycję na środku odzyskał Piotr Jędraszczyk. Lijewski jakoś w niego nie wierzył, choć trudno powiedzieć dlaczego. Wolał tam wystawiać Olejniczaka, Arkadiusza Ossowskiego czy Pawła Paterka, tymczasem tylko 22-letni Jędraszczyk daje drużynie na tej pozycji spokój i taki przegląd boiska, jakiego w tej kadrze – przynajmniej naszym zdaniem – nie ma nikt inny. Kończący w tym roku już 28 lat nie wyróżnia się za bardzo nawet w 2. Bundeslidze, a 23-letni Paterek przekonał się w ME, że rola lidera Chrobrego Głogów i prowadzenie gry reprezentacji to dwa różne światy. I tak doszliśmy do największego problemu kadry, czyli prawego rozegrania. Naszym najlepszym leworęcznym rozgrywającym od dawna jest 31-letni świetny... skrzydłowy Michał Daszek, który mierzy 183 cm i w drugiej linii jest groźny tylko dla zespołów spoza czołówki. Inni? Szymon Działakiewicz to indywidualista, który w mocnych klubach (Gummersbach, Pick Szeged) nie może się przebić do składu. Ma dopiero (a może i nie dopiero) 24 lata, więc za wcześnie na przekreślanie go w kontekście kadry, jednak „Działo” musi albo zmienić swoje podejście do gry na bardziej zespołowe, albo osiągnąć taki poziom strzeleckich umiejętności, by zapewniać drużynie po 6–8 bramek w meczu i to przy co najmniej 70-procentowej skuteczności. Duńczyk Mathias Gidsel udowadnia, że to możliwe. Dużą nadzieję na dobre granie dawał 20-letni Andrzej Widomski, ale na razie idzie raczej drogą Pawła Paczkowskiego i Macieja Majdzińskiego niż braci Lijewskich. Chodzi oczywiście o powtarzające się poważne kontuzje. Wygląda zatem na to, że selekcjoner mocno postawi na niespełna 20-letniego Patryka Wasiaka, który zdobywa doświadczenie w hiszpańwiedniej
18 TYS. OSÓB uprawia w Polsce piłkę ręczną. Ta liczba nie zwiększyła się przez lata mimo sukcesów naszej reprezentacji w latach 2007–16. 5 WIELKICH TURNIEJÓW zaliczyła ostatnio z rzędu (nie licząc igrzysk olimpijskich) reprezentacja Polski. To ME 2020 (21. miejsce na 24 drużyny), MŚ 2021 (13./32), ME 2022 (12./24), MŚ 2023 (15./32) i ME 2024 (16./24).
skim Ademarze Leon. Prawdopodobnie syn byłego reprezentanta Polski Radosława Wasiaka zadebiutuje w kadrze już w marcowym sparingu.
Skrzydłowi
W styczniowych ME obsadę obu naszych skrzydeł można nazwać jednym wielkim eksperymentem. 37-letni Przemysław Krajewski zakończył reprezentacyjną karierę, a jego pierwszy zmiennik na lewym skrzydle Jan Czuwara leczy zerwane więzadła w kolanie i trudno wyrokować czy wróci na dobry poziom. 23-letni Mikołaj Czapliński ogrywa się w środku tabeli ligi hiszpańskiej (Torrelavega), ale na razie furory w kadrze nie robi. Jest też dwóch czy trzech kandydatów w Orlen Superlidze, jednak między naszą ligą a potrzebami drużyny narodowej jest przepaść, którą bardzo trudno przeskoczyć. Mówiąc o lewoskrzydłowych, trzeba pamiętać, że trenerzy (w tym także Marcin Lijewski) ze względów taktycznych szukają na tę pozycję zawodników będących nawet lepszymi obrońcami niż skrzydłowymi, aby zminimalizować liczbę zmian między obroną a atakiem. Dlatego słabiej zbudowanym graczom, jak choćby Piotr Jarosiewicz czy Szymon Wiaderny, będzie trudno na poważnie zaistnieć w kadrze. Na prawym skrzydle mamy zawodnika klasy światowej, jakim jest Arkadiusz Moryto. Kapitan
drużyny narodowej jest chwilowo (?) niedysponowany z powodu kontuzji barku, ale gdy wróci, selekcjoner znów od niego zacznie ustalać meczową siódemkę. W ME 2024 z niezłej strony pokazał się Jakub Szyszko (rocznik 2001), więc ta pozycja jest w miarę bezpieczna.
Obrotowi
Trochę podobnie jak z bramkarzami. Mamy grających we Francji i Niemczech Kamila Syprzaka i Macieja Gębalę, ale obaj nie dają kadrze tyle, ile powinni i mogą. Bardzo duży minus swoją postawą (bo nie tylko o grę, ale i zaangażowanie chodzi) zaznaczył przy swym nazwisku Dawid Dawydzik. Z kolei wystawiany głównie w obronie Bartłomiej Bis jest waleczny, ale zbyt wolny, przez co jest łatwo mijany lub łapie kary. Akurat na kole jednak perspektywicznych graczy nie brakuje. Niespodziewaną szansę w Bundeslidze wiosną dostanie 22-letni Antoni Doniecki, do Francji wybiera się jego rówieśnik Sebastian Kaczor, a w Hiszpanii „dojrzewa” Jakub Sladkowski (rocznik 2004). Któryś z tych talentów na pewno wypali.
Za mało dobrej młodzieży
To, co najmocniej rzuca się w oczy podczas analizowania naszej reprezentacji, to kropelkowy wręcz dopływ do niej młodych (i dobrych) zawodników, szczególnie rozgrywających. W latach 2013–21 z flagowej Szkoły Mistrzostwa Sportowego w Gdańsku reprezentację zasiliło raptem 14 szczypiornistów, z czego tylko pięciu zaliczyło w niej ponad 20 meczów. To skandalicznie mało, zwłaszcza że „próg wejścia” do naszej kadry do najwyższych nie należy. Od kilku sezonów funkcjonują takie szkoły w Kielcach, Płocku i Kwidzynie, efekty ich działania będzie można lepiej ocenić za kilka lat, ale na razie szału nie ma. Pokazali się Jastrzębski, Wasiak, Wiaderny czy Widomski, lecz żaden nie stał się szybko ważnym graczem kadry. W ostatniej dekadzie jedynym takim okazał się Moryto i w pewnym stopniu Olejniczak. Jakie zatem perspektywy widzimy przed naszą kadrą? No cóż, jak się nie ma czołgów, to trzeba się cieszyć z utrzymywania pozycji i czekać na posiłki. Obecny skład nie pokazał, że jest w stanie przeskoczyć określony poziom, więc dopóki nie pojawi się zawodnik znacząco poprawiający grę zespołu (oczywiście może to być też ktoś z obecnej kadry, kto wskoczy na wyższą półkę), musimy przede wszystkim pilnować obecnego statusu (czyli miejsc 12–16. w wielkich turniejach), unikać wpadek ze słabszymi oraz co najważniejsze kwalifikować się do kolejnych mistrzostw świata i Europy. No i czekać na pojawienie się chociaż dwóch naprawdę bardzo dobrych graczy, najlepiej w bramce i drugiej linii. W końcu ktoś taki trafić się musi.