Z ciernistych krzewów
Czy Gabriele Cioffi drugi raz w karierze uratuje Udinese przed spadkiem? Kim jest szkoleniowiec, który właśnie spłatał figla Juventusowi?
Wtrwającym sezonie Serie A pięć klubów zmieniło trenera: Empoli, Salernitana (po dwa razy) oraz Napoli, Roma i Udinese. Spośród nowo zatrudnionych fachowców nieźle radzi sobie w tym ostatnim zespole Gabriele Cioffi, który prowadzi ekipę z Udine po raz drugi w karierze. W poniedziałek udało mu się pokonać Juventus (1:0) na wyjeździe i generalnie poprawił grę zespołu. Chociaż Bianconeri czasami nie osiągali wyników, na jakie zasługiwali, można zauważyć efekty dobrej pracy Cioffiego. Składają się na to różne czynniki, w tym świetna znajomość języka angielskiego trenera. To konieczna umiejętność, aby kierować ekipą mającą największą liczbę zagranicznych piłkarzy w Serie A (aż 32!).
Nieoczywista trasa
Toskańczyk postawił pierwsze kroki jako szkoleniowiec w 2012 roku, kiedy objął stanowisko trenera trzecioligowego Carpi – wraz z nim zespołem kierował Daniele Tacchini, który miał licencję trenerską (Cioffi jeszcze nie). Postawił na niego Cristiano Giuntoli, ówczesny dyrektor sportowy klubu i obecny szef Juventusu. To właśnie on sprowadził go do Carpi już w 2010 roku, kiedy Cioffi był jeszcze piłkarzem. Obaj pochodzą z okolic Florencji, znali się od dłuższego czasu. Pierwszego doświadczenia na ławce nie można uznać za udane dla szkoleniowca, bo zwolniono go w lutym 2013 roku. Po niecałym roku Cioffi postanowił więc wyjechać za granicę. Od 2013 do 2019 roku pracował w Australii (Eastern United z Adelajdy), Zjednoczonych Emiratach Arabskich (Al-jazira i Al Dhafra) i Anglii (Birmingham City i Crawley Town) – z krótką przerwą, kiedy w 2015 roku wrócił do Włoch i przez miesiąc trenował zespół Südtirol U-19.
Cioffi zdecydował się działać poza krajem, bo jest osobą ciekawą świata i chciał pogłębić swoją znajomość języka angielskiego, która i tak była już dobra. Pełnił wiele ról: był trenerem młodzieży w Australii, asystentem u Gianfranco Zoli w Birmingham i Henka ten Cate w Al-jazirze i trenerem pierwszej drużyny w Crawley. Właśnie Zola, znając jego cechy i umiejętności, polecił go Udinese, które w 2020 roku szukało asystenta trenera Luki Gottiego. Doświadczenia, które zdobył, oraz relacje z ludźmi pochodzącymi z różnych stron świata pomagały w pracy w Udine Cioffiemu. W grudniu 2021 roku zastąpił Gottiego w roli pierwszego trenera. Pod wodzą Toskańczyka Bianconeri zgromadzili 31 punktów w 22 meczach i gładko uchronili się przed degradacją.
Wierzący i empatyczny
48-letni dziś Cioffi przeszedł nietypową dla Włocha drogę, żeby dotrzeć tam, gdzie był. Większość jego rodaków działająca w piłce pracuje wyłącznie w Italii, on natomiast eksplorował inne rynki. W Udinese i Veronie współpracował z nim analityk i asystent Enrico Iodice, który teraz jest u boku Daniele De Rossiego w Romie. – Gabriele to osoba, która potrafi komunikować się z ludźmi, z piłkarzami i jest w stanie to robić w języku angielskim – mówi Iodice specjalnie dla „PS”. – To pozwala mu budować dobre relacje ze wszystkimi wokół niego. Wierzy w to i dba o aspekt psychologiczny. To są jego mocne strony – przekonuje.
Słuchając wypowiedzi Cioffiego i tego, co mówi przed meczem i po nim, zwraca się uwagę, że waży słowa. W debiutanckim starciu w drugiej kadencji w Udine – z Cagliari w Pucharze Włoch – zespół przegrał po dogrywce 1:2, ale był pełny młodych zawodników i zaprezentował się nieźle. – Dziś wygraliśmy – powtarzał trener przed kamerami, żeby podkreślić dobry mecz w wykonaniu drużyny i przekazać piłkarzom oraz otoczeniu pewność siebie. Na pewno na ten sposób działania miał wpływ jego brat Matteo, który jest psychologiem sportowym, a był piłkarzem i trenerem. Od kilku lat uczy psychologii aspirujących szkoleniowców w Coverciano. W przeszłości współpracował też z Gabriele (w Hellasie Verona). Dzięki niemu trener Udinese jest empatyczny. – Co do boiskowych spraw, Gabriele przekazuje zawodnikom dużo energii. Treningi charakteryzują się wysoką intensywnością, a gracze z ich strony dają z siebie wszystko, bo czują zaufanie trenera – dodaje Iodice. Udinese dziś to drużyna, która pod względem tempa gry pokazuje się z lepszej strony niż na początku sezonu i wskutek tego zdobywa większą liczbę bramek. Przegrała albo zremisowała kilka meczów z powodu indywidualnych błędów zawodników. Ciekawostka: szkoleniowiec jest bardzo wierzący. Gabriele Graziani, syn mistrza świata Francesco, kiedy grali razem, nazywał go „Padre Ralph” (jak ksiądz Ralph de Bricassart, główny bohater serialu „Ptaki ciernistych krzewów”). Cioffi modli się i wiara jest dla niego ważna. Z drużyną pojechał niedawno do sanktuarium Castelmonte, jednej z najsłynniejszych włoskich świątyń, która znajduje się niedaleko Udine.
Znalazł rozwiązania
Cioffi nie mógł zrobić wszystkiego po swojemu, ponieważ każdy trener Udinese – bo tak chce klub – musi stosować ustawienie 3-5-2. Nie mógł porzucić tego systemu na rzecz innego, więc tym bardziej trzeba dostrzec, że wykonał kawał pracy, aby drużyna odzyskała skuteczność. – Objął funkcję w trudnym momencie. Wymyślił coś nowego i konsekwentnie znalazł rozwiązania – uważa Nicola Angeli, dziennikarz „La Gazzetta dello Sport”. – Na początku kadencji postawił na Joao Ferreirę jako prawego środkowego obrońcę, w pierwszym pod jego wodzą meczu wpuścił na murawę od pierwszej minuty Martina Payero i nie bał się posadzić na ławce bramkarza Marco Silvestriego, czyli piłkarza pełniącego rolę, której nie zmienia się ot tak. Ponadto Walace ponownie został ważnym zawodnikiem, a Lorenzo Lucca zanotował z nim pięć z sześciu zdobytych bramek. Lautaro Giannetti, który dołączył do drużyny w zimowym oknie transferowym, przyczynił się do ostatnich dwóch dobrych wyników, bo z nim na środku obrony Udinese zanotowało czyste konto. Podsumowując, można powiedzieć, że Cioffi jest odważny – kończy Angeli. – Ja myślę też, że pechowe doświadczenie w Veronie (został zwolniony – przyp. red.) pozwoliło mu się rozwinąć. Gabriele to odpowiednia osoba dla środowiska Udinese i generalnie to trener na poziomie Serie A – kończy dyskusję Iodice. Z tym fachowcem Bianconeri mogą uchronić się przed degradacją.