BARCA DRŻAŁA W POZNANIU
Wchłodny, listopadowy wieczór 1988 roku przy Bułgarskiej było gorąco jak w samym środku upalnego lata. Po 120 minutach gry Lech Poznań w Pucharze Zdobywców Pucharów remisował z Barceloną 1:1, a więc powtórzył wynik z Camp Nou. Rzuty karne po oddaniu 10 strzałów też nie przyniosły rozstrzygnięcia. Bogusław Pachelski miał na nodze piłkę meczową: trafiając, dałby Polakom awans, ale zmarnował historyczną szansę. Zaczęły się więc strzały do pierwszej wpadki. Nie zawiedli Jose Maria Bakero (ten sam, który po 22 latach wrócił na Bułgarską jako trener Lecha) i Marian Głombiowski, a więc trzeba było desygnować kolejną parę. Gdy dla Barcy strzelił Brazylijczyk Aloisio. Do piłki podszedł Damian Łukasik.
Wykonałem zadanie
– Zaraz po dogrywce powiedziałem chłopakom: ja już zrobiłem swoje. Miałem się zająć Garym Linekerem i udało mi się na tyle mu przeszkodzić, że nie zdobył bramki ani w pierwszym, ani w drugim meczu. Tyle że to strzelanie karnych się przeciągało, byli potrzebni kolejni egzekutorzy. Koledzy zaczęli mnie wypychać. Sięgnęli po prosty argument. „Spróbuj, dasz radę! Ale jak nie strzelisz, to się nic nie stanie”. Dobre, co? Podszedłem do piłki – opowiada Łukasik. Nie czuł się jak skazaniec, bo gdyby naprawdę nie chciał, nikt by go nie zmusił. Wtedy zupełnie wyrzucił z głowy dywagacje, skupił się na tym, jak bezbłędnie wykonać zadanie. – Widziałem, że Zubizarreta w interwencjach wolał ruszać w swoją prawą stronę, więc postanowiłem posłać piłkę tam, gdzie go prawdopodobnie nie będzie. Dobrze to przewidziałem, ale trochę się odchyliłem, piłka odbiła się od poprzeczki i poleciała za bramkę – opowiada. Ta sytuacja świetnie obrazuje, jak cieniutka linia dzieli sukces od porażki. Gdyby piłka poszybowała minimalnie niżej, byłoby trafienie z fantazją świadczące o sile psychicznej i kunszcie zawodnika. Zamiast tego był jęk rozczarowania. Bramkarz reprezentacji Hiszpanii był wniebowzięty. Jak przystało na szanującego, przegrywającego przeciwnika profesjonalistę, z wyrozumiałością klepnął klęczącego z twarzą schowaną w murawie Łukasika i rozpoczął celebrowanie awansu. – Barcelona Johana Cruyffa była wielka, zresztą w tamtych rozgrywkach zdobyła trofeum, ale powinniśmy ją wyeliminować, było tak blisko… Po latach pogadałem trochę o tym poznańskim meczu z Bakero i sam przyznał, że mieli furę szczęścia – zaznacza Łukasik. Przyznaje, że ani koledzy z drużyny, ani kibice nie mieli do niego pretensji, bo wziął na siebie odpowiedzialność, kiedy inni raczej nie pchali się do strzelenia.
Tajemnica Marsylii
Tak samo ciężko było mu się pogodzić z porażką, gdy Lech dwa lata później rywalizował z Olympique Marsylia Franza Beckenbauera w drugiej rundzie Pucharu Europy. Rywal był piekielnie mocny, miał gwiazdorski skład. Mocarstwowe plany kontrowersyjnego prezesa Bernarda Tapie’ego budziły powszechne dyskusje i emocje. W Poznaniu Lech wygrał 3:2 po naprawdę bohaterskim boju, kiedy odwrócił losy spotkania. W rewanżu przegrał aż 1:6, ale niektórzy piłkarze Kolejorza skarżyli się na fatalne samopoczucie, sugerowali, że w płynach do picia podano im coś, co fatalnie wpłynęło na dyspozycję. – Jeżeli coś takiego się wydarzyło, to chyba wszyscy tak samo powinniśmy być „śnięci”. A klub powinien jednak doprowadzić do tego, żeby nas zbadać i na podstawie wyników wykazać, że doszło do nieprawidłowości. Ja akurat czułem się w miarę normalnie, natomiast dziwiłem się, że zostałem przesunięty ze środka na bok obrony i przy moim wysokim wzroście musiałem się zająć niskim i ruchliwym Abedim Pele. Taka decyzja trenerów, co zrobić. Nie doszukuję się żadnych teorii spiskowych, zwracam tylko uwagę, że wiele rzeczy przy okazji tego meczu było nie tak. Powiedzieć, że owiane są tajemnicą, to nic nie powiedzieć. Ale dajmy spokój, bo i tak odpowiedzi na te wszystkie zagadki nie znam – zaznacza.
Spokój w Izraelu
W Lechu potem miał szansę na awans do Ligi Mistrzów, kiedy Kolejorz po kuriozalnym finiszu rozgrywek w 1993 roku – i znowu te kontrowersje! – wystąpił w nowych rozgrywkach zamiast Legii. W bezpośredniej walce o awans został jednak rozbity przez Spartaka Moskwa (1:5 i 1:2). – Nie było co zbierać, ale zaznaczmy, że Spartak miał wtedy wielu bardzo dobrych piłkarzy wysokiej europejskiej klasy. A my przed meczem podczas zgrupowania traciliśmy czas na negocjowanie zasad podziału premii, która należała się Lechowi z UEFA. Było wiele dyskusji i sporów zamiast skupienia się na meczu – przyznaje Łukasik.
Za chwilę opuszczał Lecha, w którym był od 12 lat, kiedy jako junior został sprowadzony z Polonii Leszno. Związał się z Hapoelem Tel Awiw i stał się mocnym punktem drużyny, jego klubowymi kolegami byli Jarosław Bako i Kazimierz Moskal. – Wszyscy wiemy, co się dzisiaj dzieje w Izraelu. W tamtych czasach co dzień czułem się w miarę bezpiecznie.
Wiadomo, że Izraelczycy są uczuleni na punkcie Palestyńczyków, lecz chyba miał rację mieszkający tam od wielu lat Polak, który powiedział mi, że jeżeli w relacjach z Palestyną jest w miarę spokojnie, to Izraelczycy zaczynają się kłócić między sobą – opowiada.
Wyszedł przez okno
Z Izraela wrócił do Polski po dwóch latach. – Jedną nogą byłem w Dyskobolii Grodzisk. Przez kilka tygodni trenowałem z drużyną, ale ostatecznie nie dogadaliśmy się z prezesem Zbigniewem Drzymałą i znowu wylądowałem w Lechu – przypomina. Tam zakończył karierę. 246 ligowych meczów, 6 trofeów, niezapomniane mecze w europejskich pucharach – to podręcznikowa definicja klubowej legendy.
– Lech stał się dla mnie wyjątkowo bliskim klubem, ale gdy byłem jeszcze dzieciakiem, kibicowałem Legii. Ja zresztą mogłem kiedyś do niej trafić, już jako piłkarz Lecha – ujawnia i opowiada ciekawą historię. – Zimą w 1985 roku debiutowałem w reprezentacji Polski. Zaczęło się nieciekawie, bo od porażki z Meksykiem 0:5, ale na boisko w Queretaro wyszliśmy niemal prosto z samolotu, zabił nas ten klimat, w następnych meczach podczas tego tournée do Ameryki było już znacznie lepiej, zremisowaliśmy z Bułgarią 2:2 i pokonaliśmy Kolumbię 2:1. Miałem dopiero 21 lat. Legia postanowiła o mnie powalczyć – opowiada.
Lech, wiedząc, że wielki rywal chce mu podebrać wartościowego piłkarza, robił wszystko, by go odizolować od kuszących podszeptów. – Pojechałem na zgrupowanie kadry młodzieżowej, to Lech wysłał umyślnego, żeby mnie pilnował. A i tak wyszedłem z hotelu przez okno, żeby spotkać się z panem pułkownikiem, który w imieniu Legii przedstawił mi ofertę. Proponowane warunki mnie nie przekonały i wtedy pułkownik sięgnął po argument dla Legii w tamtych czasach piekielnie mocny, czyli obowiązek zasadniczej służy wojskowej. I trafił kulą w płot, bo nie wiedział, że w ramach zaliczania wojska już półtora roku jestem w straży pożarnej w Poznaniu, bo istniała taka możliwość. Mirek Okoński albo Jarek Araszkiewicz nie mieli tyle szczęścia i Legia zadbała, by skutecznie upomniała się o nich armia – tłumaczy.
Pożegnanie z Paryżu
Łukasik w kadrze zagrał u trzech selekcjonerów. Po debiucie u Antoniego Piechniczka powoływał go także Wojciech Łazarek, co nie dziwi, bo on wykreował go w Lechu, oraz Andrzej Strejlau. Najbardziej może żałować, że nie znalazł się w kadrze na mundial w Meksyku. – Trochę trenerowi Piechniczkowi chyba podpadłem, ale na pewno nie z mojej winy. Dostałem powołanie na mecz z Rumunią, lecz miałem uraz kolana. Zasada była taka, że mimo to powinienem się stawić na zgrupowaniu, gdzie przebadałby mnie lekarz kadry. W klubie powiedzieli mi, żebym nigdzie nie jechał, a oni wszystko załatwią. Najwyraźniej nie załatwili, bo Piechniczek się do mnie zraził i już nigdy u niego nie zagrałem. Zaczął powoływać Kazimierza Przybysia i to on pojechał na mundial – zaznacza. Miejsce pożegnania w kadrze Łukasik miał godne: na Parc des Princes 15 sierpnia 1990 roku w meczu z Francją (0:0) wszedł do gry w końcówce spotkania. Od wielu jest trenerem. Teraz działa w Drwęcy Nowe Miasto Lubawskie, która występuje w okręgówce. – Pracuję z pierwszym zespołem i ogólnie koordynuję szkolenie w klubie. Jestem do dyspozycji praktycznie od rana do wieczora. Zależy mi, aby uczyć nowoczesnej, ofensywnej gry. Musimy zrozumieć, że największy problem polskiego futbolu to kłopot z operowaniem piłką, z jej poprawnym przyjęciem. To jest ciężka praca, która musi być rozłożona na lata od początku procesu szkolenia i ja chcę tam, gdzie mnie chcą i potrzebują – podkreśla 27-krotny reprezentant kraju i jeden z najlepszych obrońców Lecha w historii klubu.