Tak gra Lech Rumaka
Nie spodziewam się, by w Częstochowie Lech zmienił model gry. Będzie bazował na mechanizmach wprowadzonych i wypracowanych przez nowego trenera. Pragmatyzm szkoleniowca dał zwycięstwo w Białymstoku – mówi Marek Marciniak, były pracownik akademii Lecha.
CEZARY KOLASA: Co pana zaskoczyło w ustawieniu Lecha przez trenera Mariusza Rumaka?
MAREK MARCINIAK: Jest elastyczny taktycznie, co widać zarówno w fazie obrony, jak i ataku. Zacznijmy od obrony. Czy ustawienie 1-4-2-3-1, z którego korzystał John van den Brom, odeszło w cień? W ostatnim fragmencie meczu ze Śląskiem (0:0) Kolejorz przeszedł na grę trzema obrońcami. Struktura 1-4-2-3-1 została zdecydowanie odrzucona. Możliwości Lecha w grze obronnej widzieliśmy już w pierwszym tegorocznym spotkaniu – z Zagłębiem (2:1). Pierwszy gol, strzelony przez Filipa Szymczaka, padł po założeniu pressingu, który wynikał z organizacji 1-4-3-3. W pierwszej linii był napastnik i dwóch skrzydłowych. We wtorek przeciwko Pogoni w PP Lech także grał blokiem 4-3-3, ale już na różnych wysokościach w osi boiska. Jeden ze środkowych pomocników zakładał pressing na bocznego obrońcę przeciwnika. O tym mówił też w transmisji telewizyjnej trener Maciej Stolarczyk, że blok Lecha 4-3-3 ma wady i zalety. Można zawiesić wysoko pressing i natychmiast przejść do szybkiego, bezpośredniego ataku po przejęciu w pierwszej linii, ale gdy przeciwnik zagra w boczny sektor i bocznego obrońcę atakuje jeden ze środkowych pomocników Lecha, to wtedy rywal jest w stanie zbudować przewagę liczebną w środku. I tak radziła sobie Pogoń. Rozgrywała piłkę do bocznego obrońcy, Leonardo Koutris łamał akcję do środka i otwierał przestrzeń do kombinacji w sektorze środkowym, gdzie miał dziewiątkę do utrzymania piłki wysoko, która zgrywała na ścianę na Alexandra Gorgona, starającego się rozrzucać piłkę do wybiegających za plecy skrzydłowych.
Czyli Pogoń znalazła lukę.
To ustawienie Lecha, kiedy działa we właściwym tempie i przy odpowiedniej agresywności, może dać bramki. Jeżeli wskaźnik PPDA (z ang. Passes Per Defensive Action – red.) dotyczący intensywności pressingowej przechyli się w stronę większej liczby podań, drużyna może nadziewać się na ataki sektorem centralnym. Jeden ze środkowych pomocników zaangażowany jest w sektorze bocznym. To jest ta negatywna strona pressingu ustawienia 1-4-33. Ale na wysokości koła środkowego Lech przechodzi także do pressingu 1-4-4-2. Dziewiątka z dziesiątką, czyli ostatnio Szymczak z Filipem Marchwińskim, współpracują wahadłowo w pierwszej linii, skrzydłowi są odpowiedzialni za pilnowanie włączających się do akcji ofensywnych przeciwnika bocznych obrońców, a środkowi pomocnicy zabezpieczają środek pola. Taka gra w obronie Lecha daje dużo możliwości zablokowania akcji rywala, ale w zależności od intensywności pressingu drużyny jako całości skuteczność tej obrony się zmienia. Na poziomie indywidualnym Lech nie broni rewelacyjnie. Defensorzy grają na poziomie 60 proc. wygranych pojedynków w obronie. Co jest jednak ważne? Lech bardzo dobrze zagęszcza blokowanie strzałów. Salamon z Miliciem zablokowali jedenaście strzałów w trzech meczach. To bardzo dużo.
Pat na lewej obronie wykorzystuje 18-letni Michał Gurgul.
Trener Rumak wrócił do korzeni. Zaszczepił w drużynie DNA związane z wystawianiem zawodników bezpośrednio związanych z klubem z piłki młodzieżowej. W podstawowym składzie kręgosłup drużyny tworzą bramkarz Mrozek, stoper i kapitan zespołu Salamon oraz Szymczak z Marchwińskim – rocznik 2002, z którym miałem przyjemność pracować w akademii Lecha. W tle jest także Gurgul. Jest to związane ze świadomym zaangażowaniem czynnika emocjonalnego w grę lechitów. Jaką strategię objął trener Rumak? Od początku mówi o sukcesach, mistrzostwie. Świadomie stara się grać na emocji związanej bezpośrednio z atmosferą wokół Lecha. Postawienie na Gurgula kosztem Anderssona może się z tym wiązać.
W poprzednim spotkaniu z Rakowem, które poznaniacy wygrali 4:1, Filip Marchwiński zastąpił w ataku Mikaela Ishaka i był chwalony.
Gdybyśmy mieli w jakikolwiek sposób profilować Marchwińskiego, to postawiłbym na pozycję numer dziewięć i pół. Czasem nie jest to uzasadnione, bo trafiają się piłkarze, których nie warto szufladkować i Filip zalicza się do tej kategorii. Ma naturalny ciąg w kierunku bramki. W układance trenera Rumaka spełnia konkretną rolę podwieszonego napastnika. Wypełnia pozycję atakującego, kiedy Szymczak zejdzie do bocznego sektora, ale też szuka miejsca przez ruch z głębi pola, w pierwszą linię oraz funkcjonuje w półprzestrzeni między bocznym a środkowym obrońcą przeciwnika. To jest jego optymalna pozycja, podwieszony napastnik, bardzo ofensywny pomocnik, podłączający się do akcji z głębi pola lub transportujący futbolówkę do wykończenia akcji. Funkcjonowanie tylko w ataku ogranicza go. Jest ustawiony wyżej, co wymusza na nim mniej ruchów do piłki, a więcej za plecy obrońców. Ustawienie o pół piętra niżej daje mu możliwości działania w półprzestrzeniach i kreowania opcji gry z nim w wysokim ataku pozycyjnym, w większej liczbie kierunków. Ustawienie z Marchwińskim i Szymczakiem jest naturalne, bo znają się od czasów juniorskich i rozumieją bez słów. Ten układ funkcjonuje i trener Rumak wydaje się nie mieć racjonalnych powodów, by coś modyfikować.
Ale czy Szymczak także nie jest za bardzo obciążony odpowiedzialnością? Nie widziałby go pan bardziej na skrzydle, czyli tam, gdzie występował za czasów van den Broma?
Wszystko zależy od sytuacji. Jestem w stanie wyobrazić sobie, że Lech gra dwójką napastników. Na przykład w ustawieniu 1-4-4-2 – z Ishakiem i Szymczakiem. Filip to rasowa dziewiątka, bardzo dobrze czyta ruch za plecy obrońców przeciwnika. Ma dobry timing, odpowiednią dynamikę wejścia za plecy rywali. Jest świetnym egzekutorem, potrafi zdobywać bramki prawą i lewą nogą, głową. Regularnie trafiał w juniorach, a wachlarz strzelanych przez niego goli był szeroki. Mam nadzieję, że dalej będzie budował swoją pozycję w klubie. Niezmiernie ważny u niego jest czynnik zdrowotny. W przeszłości zmagał się z kontuzjami, które hamują rozwój szczególnie przy przejściu z okresu juniorskiego do seniorskiego. Filip umacnia swoją pozycję, zdobywa bramki. Życzę mu, aby jak najczęściej był podstawowym napastnikiem Lecha. Jak Lech powinien zagrać w Częstochowie?
To będzie uzależnione od wskaźników zmęczeniowych, bo mecz z Pogonią był bardzo intensywny i wymagający. Stan fizyczny to pierwsza kwestia. Warto też zauważyć, że drużynę Rumaka cechuje pragmatyzm. W trakcie jednego meczu potrafi wykonać 500 podań, ale już w innym 300 – tak jak z Jagiellonią. Lech potrafi „cierpieć” bez piłki po to, aby wyczekać na swój moment i wyprowadzić decydujący cios. Mam wrażenie, że Lech właśnie w taki sposób może podejść do niedzielnego meczu, tym bardziej że Raków jest niżej w tabeli i atmosfera wokół tego zespołu jest gęstsza niż w Poznaniu. Zakładam, że Lech nie zmieni swojego pomysłu na grę w ataku pozycyjnym. W obronie mamy trzech stoperów, bo do Milicia i Salamona śmiało można dopisać Gurgula. Z prawej strony jest Joel Pereira, coraz częściej „odwrócony boczny obrońca”, który schodzi do środka, aby wspomóc szóstkę oraz przenieść wyżej ósemkę i zarazem zostawić skrzydłowemu pole do gry 1 na 1. Tego moim zdaniem Lech nie zmieni.
Dlaczego?
Bo w każdym meczu, nawet ze Śląskiem, Lech kreuje wiele klarownych sytuacji do zdobycia bramki. Dzięki jakości piłkarzy, ale i elastycznemu pomysłowi trenera Rumaka Kolejorz stwarza sytuacje. Pytanie, jak do meczu podejdzie Raków? Bo jeśli zagra agresywnym pressingiem i zaatakuje Lecha już na jego połowie, to jestem ciekawy, jak zareaguje na to zespół trenera Rumaka. Czy będzie chciał wyjść spod pressingu atakiem pozycyjnym po murawie, czy podaniem bezpośrednim. A w walce o górne piłki Raków ma przewagę fizyczną. Jeśli poznaniacy myślą o zwycięstwie, muszą się przygotować na zagrożenie po stałych fragmentach. Lech stracił gola z Pogonią po rzucie wolnym. Najpierw pojedynek główkowy przegrał Barry Douglas, a potem Nika Kwekweskiri. Poznaniacy muszą odpowiednio zarządzić tymi sytuacjami podczas bronienia. Nie spodziewam się, by Lech zmieniał swój model gry. Sądzę, że będzie bazował na mechanizmach wprowadzonych i wypracowanych przez trenera Rumaka. Bo one już są widoczne i ciekawe. Pragmatyzm nowego szkoleniowca dał Lechowi wyjazdowe punkty w Białymstoku.