WIELKIE HINDUSKIE KOLARSTWO
najbardziej popularne zapamiętam na zawsze. To Hero (Bohater) i Hercules (tłumaczyć nie trzeba).
Otóż drużyna HH plus wszystkie inne starsze i przedpotopowe modele w Mumbaju, Kalkucie czy Delhi napędzają lokalną gospodarkę. Za jednym zamachem można nimi przewieźć na przykład pół tony prętów zbrojeniowych. Można też zabrać pakunki i „kontenery”, które ważą jeszcze więcej. Obsługuje je człowiek w sandałach lub, znacznie częściej, na bosaka. Czasami, przy ultraciężkim ładunku, ma do tego pomocnika. Też oczywiście bez butów. Z tego co usłyszałem od jednego z nich, za ten nadludzki wysiłek zarabia się 6 tysięcy rupii miesięcznie. Przeliczając na nasze, wychodzi ledwie 300 zł.
N★★★
a rowerze/rikszy dzieje się też wiele innych rzeczy. Na nich działają przenośne kuchnie serwujące obiady za 20–40 rupii (1–2 zł). A także warsztaty samochodowe, których sporo spotkałem na prowincji w Bengalu Zachodnim. Nie mogłem się nadziwić, ile narzędzi da się na nie załadować. Widziałem, jak przebiegała naprawa skrzyni biegów. Właściciel hondy, z którym zamieniłem dwa słowa, zapłacił za swoją 600 rupii. A więc tylko 30 zł. W zielonej, ale i niesamowicie zaszczurzonej Kalkucie, rowery z drewnianą skrzynią na przyczepce są wykorzystywane do zwożenia zwłok bezdomnych i najbiedniejszych. A są ich tutaj miliony. Człowiek zaczyna rozumieć, co to znaczy w praktyce rozwarstwienie i społeczeństwo kastowe. I że miną jeszcze dekady, zanim cokolwiek się pod tym względem zmieni. Choć uwolniony z kolonialnego uścisku blisko półtoramiliardowy kraj (niedawno pod względem populacji wyprzedził Chiny) bez wątpienia powoli się modernizuje. W Waranasi, świętym mieście wyznawców hinduizmu, zmarłych do spalenia na ghatach nad niewiarygodnie brudnym Gangesem także dowozi się na miejsce „na bagażniku”. Proszę sobie wyobrazić wąską uliczkę, gdzie zlewa się cały możliwy ruch. Samochody, skutery, tuk-tuki, święte krowy i pozbawione tej aury kozy. Do tego nieprzerwany tłum pieszych. I tam, gdzie teoretycznie nie da się już wetknąć szpilki, przeciska się rodzina podążająca ze swym dziadkiem czy wujkiem na miejsce kremacji. Przystrojonym w kwiatuszki odchodzącym ludziom podczas tej ostatniej podróży patrzysz prosto w oczy… Kolarstwo w Indiach oznacza zupełnie inne oblicze niż w Polsce. Też ma pedały, łańcuch i kierownicę. Też dotarły tu rowery elektryczne (od 20 tys. rupii, czyli tysiąca złotych za sztukę). Tyle że wymiar takiej mobilności nie ma nic wspólnego z tym, co znamy z naszej przestrzeni. Ani nawet z tym, co wyśpiewała swego czasu Katie Melua w hicie „Nine Million Bicycles”. Tyle rowerów jeździ po Pekinie i to według niej jest fakt. Nie wiem, ile rowerów/riksz jest w Indiach, ale oddziałują jeszcze mocniej, bardziej różnorodnie i dosłownie z każdej strony.
N★★★
ie zobaczycie tego jednak, udając się na plażę do Goa czy na 5-gwiazdkową wycieczkę do Tadż Mahal. Życie i kółka poznaje się w innych miejscach. Tam, gdzie nie zapuszczają się „blade twarze”. Tam, gdzie czułem się jak Iga Świątek na turnieju Wielkiego Szlema. Tyle osób co chwilę prosiło mnie o selfie. Prosiło nieznanego gościa z plecakiem, który zboczył ze szlaku suflowanego przez biura podróży i był dla nich niczym kosmita. I ten kosmita wie teraz jedno. Żaden polski kolarz na szosie nie musi się obawiać hinduskich rywali. Żaden Singh nie zostanie Majką. Ale przekonałem się też, że to „kolarstwo” jest znacznie bogatsze od naszego. I zasługuje na absolutnie najwyższy szacunek!