Pływaczka dziwaczka
Kobieta pracująca, która żadnej pracy się nie boi. Jest pracowita, utalentowana, wykształcona i kulturalna. Alicja Tchórz świetnie odnajduje się w życiu po życiu sportowym. A jak radzą sobie inni byli mistrzowie?
Alicja Tchórz, tytułowa pływaczka dziwaczka, codziennie po godzinie 5.00 wstaje na trening i przepływa 7 km – to 140 basenów olimpijskich (50-metrowych) lub 280 sportowych (25-metrowych). Poza tym robi doktorat, jest członkiem sztabu szkoleniowego pływackiej kadry Polski i żołnierzem Wojska Polskiego. Potrafi zadzwonić o 4.30, żeby upewnić się, że wszystko w organizowanych przez nią zawodach jest dopięte na ostatni guzik. Kiedy znajduje czas na sen? Oto jest pytanie… Zawodniczka Juvenii Wrocław od kilku lat jest koordynatorką Memoriału Marka Petrusewicza – pierwszego polskiego rekordzisty świata w pływaniu. Współorganizuje te zawody ze swoim wieloletnim trenerem Grzegorzem Widanką – jedną z najbardziej doświadczonych i pozytywnie zakręconych osób polskiego pływania.
Alicja pozyskuje sponsorów i ściąga do Wrocławia zawodników światowej klasy, na czele z mistrzem olimpijskim z 2012 roku Chadem le Closem i dwukrotnym mistrzem świata Davidem Popovicim. Memoriał to największa impreza pływacka w Polsce (ponad 800 uczestników), a Alicji wciąż mało! W tym roku planuje wybudować tymczasową nieckę basenu w Hali Orbita. Wszystko po to, aby zawody mogło śledzić kilka tysięcy widzów. – Nadal budzę się w nocy i wydaje mi się, że jestem w centrum akcji i natychmiast trzeba coś zrobić – pisała w mediach społecznościowych kilka dni po ostatniej edycji. Ma tylko jedną „wadę” – nie jest panem piłkarzem. Samorządy potrafią wydawać miliony złotych na utrzymanie klubów (czyli głównie na pensje dla zawodników). Dochodzi do paradoksów, że zagraniczny zawodnik zarabia kilkukrotnie więcej niż prezydent miasta, które jest właścicielem klubu. Wydatki lokalnych władz na sport powinny być inwestowane przede wszystkim w infrastrukturę i obiekty sportowe, z których mogą korzystać zwykli mieszkańcy. Alicja nie daje sobie w kaszę dmuchać i mówi to, co myśli. Gdy w 2015 roku dostała 200 zł za wygranie Polskiej Ligi Pływackiej, w audycji prowadzonej przez Agnieszkę Kobus-zawojską powiedziała: – Nie jestem materialistką, ale to śmieszna kwota za wygranie ciężkich, ogólnopolskich zawodów. Następnym razem poroznoszę ulotki. Ludzie słyszą w mediach o wielkich kontraktach piłkarzy i tenisistów, ale rzeczywistość wielu zawodowych sportowców, nawet olimpijczyków, tak nie wygląda. Przedsiębiorcy myślą, że żeby być sponsorem jakiegoś zawodnika, trzeba ogromnych kwot. Tymczasem nawet kilka tysięcy złotych wsparcia może sprawić, że ktoś nie zakończy kariery. Pływaczka to tylko jeden z przykładów – takich sportowców są w Polsce setki. W ciszy, bez wielkich pieniędzy prowadzą oddolne inicjatywy, których głównym celem jest promocja sportu. Na usta cisną się słowa wypowiedziane w XVI wieku przez Jana Zamoyskiego: „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie”.
Finansują i szkolą młodzież
Marcin Gortat od 2009 roku prowadzi Fundację Mierz Wysoko. Organizuje obozy i treningi dla młodzieży (Marcin Gortat Camp), przekazuje stypendia uzdolnionym dzieciom oraz wyposaża szkoły w sprzęt sportowy. – Nie mamy żadnych kontraktów ani prowizji. Jesteśmy fundacją, która działa, żeby pomóc dziecku. Jeżeli takie dziecko poprzez moje campy dostałoby się do najlepszej ligi świata i powiedziało, że Marcin Gortat mu pomógł, byłaby to najlepsza prowizja i jeden z największych sukcesów – powiedział w programie „Onet Rano”.
Warto wspomnieć też o działalności Moniki Pyrek. Była tyczkarka założyła fundację, w ramach której prowadzi fundusz stypendialny „Skok w marzenia”. Został on zainicjowany przez duńską sieć supermarketów Netto. Obecnie partnerami programu są PKOL, założona przez Sebastiana Kulczyka Fundacja Pho3nix oraz Polska Agencja Antydopingowa, która cały dochód z pakietów startowych „Biegam z czystą przyjemnością” przekazała na wsparcie funduszu. – Za nami absolutnie rekordowa liczba zgłoszeń. W 2023 roku wnioski złożyło prawie trzystu sportowców. Wielu z nich ma naprawdę piękne historie. Powody, dla których młodzi ludzie uprawiają sport i dla których powinni zostać stypendystami, często są dla nas ważniejsze niż sam wynik – mówi Pyrek.
W 2023 roku jej fundacja zorganizowała konferencje oraz warsztaty poświęcone dwutorowym karierom sportowców. Tyczkarka do udziału w projekcie zaprosiła m.in. dyrektora KIA Motor Konrada Kijaka, Katarzynę Świerczewską z Adidas Poland, Leszka Blanika, Adama Korola i Artura Siódmiaka. Ten ostatni w 2017 roku założył Stowarzyszenie Akademia Sportu. Organizacja skupia się na promocji piłki ręcznej, ale jeden z jej projektów – PGE Największa Lekcja WF-U – obejmuje szeroko rozumianą aktywność fizyczną. Siódmiak na każdy z treningów zaprasza gwiazdy polskiego sportu, m.in. Michała Winiarskiego, Mariusza Wlazłego czy Dariusza Michalczewskiego. Szkoleniu młodzieży poświęca się także była siatkarka Małgorzata Glinka-mogentale – liderka Złotek, które dwa razy z rzędu zdobywały mistrzostwo Europy. Jej Glinka Academy współpracuje z 16 klubami w całej Polsce, a dla swoich podopiecznych organizuje siatkarskie obozy we Włoszech.
Na nieco mniejszą skalę działa panczenistka Natalia Czerwonka, która siedem lat temu w swoim rodzinnym Lubinie założyła Akademię Sportowego Rozwoju, gdzie szkoli przyszłych łyżwiarzy szybkich. Do pracy w akademii zaprosiła Arkadiusza Skonecznego, czterokrotnego uczestnika zimowych igrzysk olimpijskich.
Janusz Kołodziej to nie tylko „żużla czarodziej”, ale także zdolny nauczyciel. Zawodnik Fogo Unii Leszno od 2016 roku prowadzi swoją akademię dla adeptów czarnego sportu – najmłodsi mają zaledwie sześć lat! Warto zaznaczyć, że Kołodziej rywalizował już w PGE Ekstralidze z kilkoma swoimi wychowankami. Najzdolniejszy z nich – Bartłomiej Kowalski z Betardu Sparty Wrocław – to brązowy medalista indywidualnych mistrzostw świata juniorów.
Po zakończeniu kariery
Nie każdy wybitny sportowiec odnajdzie się w roli szkoleniowca, co w rozmowie z „PS” potwierdził Adam Korol, mistrz olimpijski w wioślarstwie i były minister sportu. – Przez chwilę próbowałem być trenerem, pracowałem w kadrze juniorów i łapałem się na tym, że za bardzo próbuję zawodników wychowywać i trenować na swoje podobieństwo – mówi były minister sportu. – Z wielkiej polityki się wylogowałem i jestem obecnie zupełnie z boku. Stąd się wziął pomysł pracy jako dyrektor Biura Prezydenta Gdańska ds. Sportu, gdzie robię to, co kocham – dodał. Korol współorganizuje Gdańską Galę Sportu, podczas której wręczane są stypendia dla najzdolniejszych sportowców w mieście. Obecnie walczy o to, aby w Ergo Arenie odbyły się mistrzostwa świata siatkarzy w 2027 roku. Obowiązki w gdańskim magistracie łączy z pełnieniem funkcji prezesa Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich. Drogę od bycia wybitnym zawodnikiem do roli czołowych działaczy w swoich dyscyplinach przeszli również m.in. Adam Małysz, Sebastian Świderski, Sławomir Szmal, Sebastian Chmara czy Tomasz Majewski.
Na koniec krótki cytat z „Alicji w Krainie Czarów” Lewisa Carrolla, który może zainspirować innych sportowców: „Tutaj, aby utrzymać się w tym samym miejscu, trzeba biec, ile sił. Wszystko jest możliwe, trzeba tylko wiedzieć o sposobach”. A nawiązując do noweli Stefana Żeromskiego, o naszej Alicji można chyba również mówić pływaczka siłaczka.