GKS KATOWICE. SZEŚĆ DEKAD NIEZWYKŁEJ HISTORII

To wyjątkowy klub na mapie Górnego Śląska i całej Polski, choć jak na skalę znaczenia i osiągnięć stosunkowo młody, bo świętujący 60. urodziny. Tym bardziej trzeba docenić jego historię. Zadbali o to autorzy książki „Gieksa – fakty, ludzie, anegdoty”.

Nie tylko fani GKS Katowice, ale w ogóle kibice sportu dostają do ręki lekturę obowiązkową, a gwarancją jakości są jej twórcy. Paweł Czado to autor znakomitych książkowych opowieści o historii Górnika Zabrze i Szombierek Bytom, biografii Antoniego Piechniczka i ostatnio także Joachima Marxa. Wszystkie napisane są lekkim piórem i naładowane faktami, często nieznanymi i intrygującymi. Taki sam klimat panuje w książce o Gieksie, której współautorem jest Ryszard Szuster. Tak, tak – ten sam Ryszard Szuster, który kiedyś był dziennikarzem katowickiego „Sportu”, menedżerem piłkarskim sprowadzającym do Polski m.in. Emmanuela Olisadebe, prezesem Górnika Zabrze, wiceprezesem GKS Tychy, a nawet podsekretarzem stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki. Zanim Szuster to wszystko w życiu zrobił, wdychał powietrze szatni Gieksy. Całkiem dosłownie, bo jego ojciec Gerard Szuster był działaczem tego klubu na dyrektorskich i kierowniczych stanowiskach. Nic dziwnego, że syn często przebywał w klubie – oglądał mecze, treningi, ale widział Gieksę także od kuchni, niedostępnej dla zwykłych kibiców. Poznawał pracowników, piłkarze traktowali go jak swojego, nie mieli przed nim tajemnic. A gdy nastały czasy Mariana Dziurowicza, bywał także jego doradcą.

Ze wszystkich powyższych powodów trudno byłoby sobie wyobrazić lepszych twórców książki o 60-letniej historii Gieksy niż duet Szuster – Czado. Na szczęście nie jest to praca naukowa, tylko publikacja dla każdego. Podczas czytania można się uśmiechnąć, ale też refleksyjnie zasmucić i wiele razy zastanowić: „co by było, gdyby”. Nie będę psuł czytelnikom przyjemności odkrywania anegdot i zakulisowych historii. Tym bardziej że wiele z tych, które na pierwszy rzut oka są znane, przedstawiono w innym świetle.

I★★★

stotą tej 60-letniej Gieksy jest futbol. Przede wszystkim dlatego, że to piłkarze (od 2015 roku istnieje też sekcja piłki nożnej kobiet) najmocniej rozpalają wyobraźnię kibiców i mają największą widownię. Pamiętając choćby o świetnych zapaśnikach i fantastycznych hokeistach, którzy nie tylko w ostatnich sezonach potrafili zdominować ligowe rozgrywki, skupmy się więc na Gieksie futbolowej, bo to historia osobliwa, naznaczona niezwykłymi wydarzeniami. Zawsze uwielbiałem opowieść o boju katowickiej drużyny z Barceloną w Pucharze Miast Targowych. We wrześniu 1970 roku po porażce 0:1 w pierwszym meczu na Stadionie Śląskim do Barcelony GKS wybierał się jak na ścięcie. Na Camp Nou do przerwy prowadził 2:0! A jednak cud się nie wydarzył, Katalończycy w drugiej połowie strzelili trzy gole. Działacze Gieksy znaleźli pocieszenie w sportowym nieszczęściu, bo chętnie obiecywali swoim piłkarzom sowitą nagrodę za wyeliminowanie tego rywala; w końcu chyba nikt nie wierzył, że to może się udać, a o mały figiel jednak by się udało.

– Z tymi premiami zabawna sytuacja wyszła już po pierwszym meczu na Stadionie Śląskim. Mieliśmy bankiet w hotelu przy dawnym dworcu PKP w Katowicach. Piłkarze Barcelony pytali nas, ile kasy obiecali nam prezesi za wygraną. Przeliczyliśmy szybko w głowach złotówki i wychodziło, że po sześć dolarów na każdego. No i jak im powiedzieć, przecież to wstyd. Pochwaliliśmy się więc, że po 100 dolarów, a oni i tak parsknęli śmiechem, że mało – opowiadał mi kiedyś bramkarz katowickiej drużyny Franciszek Sput. Takie to były czasy.

W latach 80. minionego wieku zarządzana w stylu jedynowładczym przez Mariana Dziurowicza Gieksa znowu zagrała w europucharach i trzeba zaznaczyć, że dokonała rzeczy niezwykłej – na europejskiej arenie utrzymywała się nieprzerwanie przez dziesięć lat. Nie odnosiła wielkich sukcesów, ale pojedyncze strzały miała i to jakie! W 1994 roku pokonała Bordeaux, w którego składzie byli Zinedine Zidane, Bixente Lizarazu i Christophe Dugarry!

B★★★

rakowało w tamtych tłustych latach ekipie z Bukowej mistrzostwa kraju, ale trzy razy zdobywała Puchar Polski. Najbardziej smakował ten z 1986 roku nie tylko dlatego, że był zdobyty po raz pierwszy. W finale na Stadionie Śląskim Gieksa pokonała Górnika Zabrze aż 4:1. Najlepszy wówczas w kraju zespół był murowanym faworytem do zwycięstwa, ale kontry napędzane przez Mirosława Kubisztala, Jan Furtoka i Marka Koniarka były zabójcze. XXI wiek nie jest dla Gieksy łaskawy. W 2005 roku biedny jak mysz kościelna klub po spadku z ekstraklasy wylądował z IV lidze i choć największy kryzys został przezwyciężony, do dzisiaj nie zdołał wrócić do elity. To może 60-latkowi się uda? Strefa barażowa w pierwszoligowych rozgrywkach wciąż jest realna, zatem kto wie...

Niezależnie od tego, jak skończy się obecny sezon, podskórnie da się wyczuć, że dla Gieksy nadchodzą lepsze czasy, których symbolem mogą być przenosiny na nowy, będący już na końcowym etapie budowy, 15-tysięczny stadion. Po wszystkich zawirowaniach i niebezpiecznych zakrętach to może być znowu Gieksa, z którą należy się w całym kraju liczyć. Taka, której charakterne twarze odnajdujemy w książce Ryszarda Szustera i Pawła Czady.