STRATEGIA W REA
Mija rok od zaprezentowania przez PZPN „Strategii piłki nożnej kobiet na lata 2022–2026”. Co się udało w tym czasie zrobić, a co jeszcze musi poczekać na realizację? Sprawdziliśmy z Grzegorzem Stefanowiczem, Dyrektorem Departamentu Piłkarstwa Kobiecego PZPN.
Wbłysku fleszy na PGE Narodowym w obecności prezesa PZPN Cezarego Kuleszy w lutym ubiegłego roku przedstawiono „Strategię piłki nożnej kobiet”, która ma obowiązywać do 2026 roku. – Stworzenie pierwszej w historii PZPN strategii w całości poświęconej piłce nożnej kobiet jest dla nas przełomowym momentem, ale i wieloletnim zobowiązaniem – mówił prezes Kulesza. Opracowanie i zaprezentowanie strategii miało być kolejnym impulsem do rozwoju kobiecego futbolu w Polsce, ale i docenieniem tempa, w jakim idzie on do przodu. – W ostatnich latach zrobiliśmy olbrzymi postęp. Decyzja o przyznaniu nam organizacji mistrzostw Europy U-19 w 2025 roku czy mistrzostw świata kobiet do lat 20 w 2026 roku nie wynikała z tego, że jesteśmy małą federacją, której trzeba pomóc w promocji dyscypliny. To było uznanie naszych dotychczasowych działań – mówi Grzegorz Stefanowicz, od 2021 roku Dyrektor Departamentu Piłkarstwa Kobiecego. Pierwszy rok i początek drugiego dodatkowo zbiegły się z wymiernymi sukcesami polskich piłkarek. Reprezentacja Polski do lat 17 prowadzona przez Marcina Kasprowicza ponownie awansowała do mistrzostw Europy, w drugim turnieju kwalifikacyjnym wygrywając 9:0 z Macedonią Północną, 5:1 ze Szkocją i 3:0 z Danią. W zaplanowanej na maj imprezie w Szwecji młode Polki zmierzą się z Hiszpanią, Belgią oraz Portugalią. Z kolei żeńska kadra do lat 19 przebrnęła przez pierwszy turniej kwalifikacyjny do EURO (odbędzie się w lipcu na Litwie) i w kwietniu zawodniczki Katarzyny Barlewicz o awans zagrają w Bośni i Hercegowinie z gospodyniami, Finkami i Holenderkami. – Przypomnę, że jeszcze kilka lat temu przed takimi turniejami kwalifikacyjnymi po cichu marzyliśmy o urwaniu punktu faworytkom. Dziś gramy z nimi jak równy z równym – podkreśla Stefanowicz.
To jednak poziom reprezentacyjny – szczyt piramidy w futbolu. Aby on był silny, mocna musi być podstawa i cała dyscyplina. Kierunki, jak tego dokonać, wyznacza właśnie „Strategii piłki nożnej kobiet”. Określono w niej cztery priorytetowe obszary oraz zobowiązania PZPN: partycypacja (zwiększenie udziału dziewcząt i kobiet w różnych rolach w piłce nożnej), profesjonalizacja (podniesienie standardów oraz stworzenie profesjonalnych warunków do rozwoju futbolu kobiecego), widoczność i wizerunek (zwiększenie widoczności oraz stworzenie pozytywnego, angażującego wizerunku piłki kobiecej), edukacja i świadomość (dostarczenie wiedzy dotyczącej specyfiki piłki nożnej kobiet oraz wzmacnianie roli kobiet w środowisku piłkarskim). Każdy z tych obszarów składał się z podpunktów, których realizację określono czasowo – najdalej do 2026 roku. Do końca ubiegłego roku zrealizowanych miało zostać dziesięć z nich. Czy to się udało?
PARTYCYPACJA 1. Mapa szkółek i klubów piłkarskich z ofertą dla dziewcząt i kobiet
Ten element można uznać za zrealizowany, od października istnieje dedykowana kampanii „Dziewczyny. Drużyna nie tylko na boisku” strona druzynadziewczyn.pl, której częścią jest interaktywna mapa Polski ze szkółkami oferującymi zajęcia dla dziewcząt. Jest sekcja z pytaniami od rodziców oraz przedstawienie tego, na czym polegają korzyści z gry w piłkę. – Jest to skierowane do dziewczynek i kobiet. Upowszechniamy tym samym wiedzę na temat żeńskiego futbolu, przypominamy, że w rozgrywkach od 6. do 15. roku życia można łączyć grę chłopców oraz dziewcząt i obowiązuje zasada, że dziewczyna może być dwa lata starsza – mówi Stefanowicz.
2. Festiwale piłkarskie w każdym województwie
W toku prowadzonego monitoringu i ewaluacji, reagując na potrzeby oraz oczekiwania środowiska, dokonaliśmy kilku modyfikacji w realizacji strategii. Przesunęliśmy festiwale na 2024 rok, podejmując w 2023 szereg innych działań, jak np. zwiększenie wsparcia finansowego klubów do udziału w rozgrywkach II ligi kobiet (z 20 tys. do 30 tys. zł na sezon), zwiększenie dofinansowania szkolenia reprezentacji WZPN dziewcząt (z 60 tys. do 90 tys. na rok na każdy WZPN). Natomiast festiwale zostaną przeprowadzone w bieżącym roku – wyjaśnia Stefanowicz. Ostatnio została przyjęta uchwała zarządu PZPN o przekazaniu dofinansowania WZPN na ten cel, ponadto PZPN przekazał wojewódzkim związkom szczegółowe wytyczne i rekomendacje dot. przeprowadzania niniejszego wydarzenia. Ich idea polega na tym, że w każdym województwie odbędzie się impreza promująca kobiecą piłkę. Wojewódzkie związki wdrożą również swoje pomysły, na przykład zaproszą profesjonalne piłkarki na pokazowy trening. Festiwale mają z założenia dotrzeć do największej grupy odbiorców, którzy nawet nie myśleli o zaangażowaniu dziecka w futbol kobiecy albo mieli co do tego wątpliwości.
3. Inicjatywy dla kobiet i dziewcząt w ramach strategii FSR
Zrealizowany. W ramach procesu licencyjnego kluby były szkolone ze strategii FSR (Football and Social Responsibility). – PZPN opublikował też „Strategię Zrównoważonego Rozwoju” oraz „Politykę Bezpieczeństwa Dzieci” – przypomina Stefanowicz, podkreślając, że związek od dawna realizuje i wspiera działania społeczne, na co coraz silniej wskazują UEFA i FIFA.
4. Edukacja nauczycieli i nauczycielek szkół podstawowych w zakresie piłki nożnej
Zrealizowany. PZPN objął patronatem cykl konferencji „Football 3 w szkole” skierowanych do nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, organizowany przez Stowarzyszenie Trenuj Bycie Dobrym. Nauczyciele są zachęcani do wdrażania w codziennej pracy koncepcji zajęć, prowadzących do rozwoju sprawności motorycznej i sensorycznej uczniów oraz umiejętności respektowania przepisów gier lub zabaw zespołowych, a także kompetencji społecznych. Projekt ma też na celu walkę ze stereotypami i ogólną zmianę podejścia do zajęć piłkarskich w pierwszych trzech klasach szkoły podstawowej. – Przygotowujemy również autorski projekt poświęcony piłce nożnej dziewczynek, który zostanie przedstawiony Ministerstwu Sportu i Turystyki – dodaje Stefanowicz.
PROFESJONALIZACJA
5.
Kursy trenerskie skierowane do byłych i obecnych piłkarek
Zrealizowane. – Co dwa lata organizujemy kursy UEFA B oraz dofinansowujemy uczestnictwo w kursie UEFA A. Obecnie rozważamy również możliwość udzielenia wsparcia klubom w zakresie udziału w kursie UEFA Goalkeeper B, zgodnie z najnowszymi wymogami licencyjnymi – mówi Dyrektor Departamentu Piłkarstwa Kobiecego.
6. Warsztaty i materiały edukacyjne dla osób pracujących w kobiecych klubach i sekcjach piłkarskich
Kolejny zrealizowany punkt. – Kursy i szkolenia, z udziałem cenionych gości z zagranicy, którzy znają specyfikę piłki kobiecej, są już naszym standardem – podkreśla Dyrektor Departamentu Piłkarstwa Kobiecego. PZPN w ubiegłym roku zorganizował pierwszy kurs szkoleniowy dla klubów z udziałem eksperta UEFA. W marcu bieżącego roku miała miejsce jego druga edycja, ponadto równolegle zorganizowaliśmy warsztaty w ramach FSR, polityki bezpieczeństwa dzieci itp. – Chcemy pokazać klubom, że profesjonalizacja ma szerszy wymiar i chcemy dzielić się wiedzą z różnych zakresów, by kadry klubowe rozwijały się szkoleniowo, administracyjnie, a także sportowo – wylicza Stefanowicz.
WIZERUNEK I WIDOCZNOŚĆ 7. Strategia promocyjno-komunikacyjna
Zrealizowany. O kampanii „Dziewczyny. Drużyna nie tylko na boisku” była już mowa. Oprócz tego PZPN aktywnie działa w dotychczasowych kanałach komunikacji. Wydawany jest Skarb Kibica Orlen Ekstraligi Kobiet, przeprowadzane są transmisje meczów reprezentacji i ligowych, transmitowany jest finał Orlen Pucharu Polski oraz mecze finałowe CLJ U-16 oraz U-18 dziewcząt. Produkowany jest magazyn wideo Orlen Ekstraligi, na żywo prowadzone są losowania Orlen Pucharu Polski, powstają specjalne artykuły o kobiecej piłce, publikowane w magazynach „Sędzia”, „Trener”, „Asystent Trenera” oraz „Polska Piłka”. Jest stała komunikacja na kanałach Łą
czy nas piłka kobieca w mediach społecznościowych oraz zakładka poświęcona kobiecej piłce na laczynaspilka.pl.
8. Klub Wybitnej Reprezentantki
– Jego wprowadzenie w życie to już formalność. Pozostaje kwestia, przy jakim wydarzeniu zostanie to ogłoszone. Będzie to najprawdopodobniej któryś z meczów reprezentacji kobiet – zapowiada Stefanowicz. Projekt już pozytywnie zaopiniowało prezydium Klubu Wybitnego Reprezentanta. Co ważne, reguły będą takie same dla pań, jak i panów, tj. aby wejść do KWR, trzeba rozegrać 80 meczów w reprezentacji. Kiedyś ten limit wynosił 60 spotkań, więc piłkarka, która tyle ich rozegrała jeszcze przed podniesieniem granicy, również stanie się wybitną reprezentantką.
9. Warsztaty rozwojowe z elementami mentoringu i networkingu dla kobiet pracujących w piłce nożnej
Realizowany. Na każdy rok PZPN planuje trzy–cztery warsztaty szkoleniowo-rozwojowe dla środowiska kobiecej piłki, dodatkowo w tym roku planowane są warsztaty networkingowe dla kobiet.
10. Kampania promocyjna do dziewczynek i ich rodziców
Realizowany jest w ramach obszaru „partycypacja”.
– Zwrócę uwagę, że nawet jeśli któryś z punktów nie został zrealizowany, nie jest tak, że o nim zapominamy. Na bieżąco oceniamy, dokonujemy modyfikacji w strategii. Tak jest choćby z festiwalami, które przenieśliśmy na ten rok – mówi Stefanowicz, przypominając, że działalność PZPN w zakresie rozwoju i wsparcia kobiecej piłki wykracza poza omawianą strategię. – Zdecydowane zwiększenie pomocy związku dla futbolu kobiecego i klubów piłkarskich nastąpiło w latach 2019–2020. Właśnie wtedy zwiększono nagrody w Pucharze Polski i ich pula wynosi milion złotych. Zwycięzca dostaje 400 tys. zł, finalista 100 tys. zł. Dla każdego klubu Orlen Ekstraligi za udział w rozgrywkach planowaliśmy przekazać 50 tys. zł. Jednak ze względu na pandemię kwotę tę podwoiliśmy – przypomina Stefanowicz. Czy to dużo dla klubu z Ekstraligi? W wielu przypadkach to może być jedna dziesiąta rocznego budżetu. Wyższe są też nagrody za zajęcie poszczególnych miejsc. W Ekstralidze pula urosła z 350 tys. zł do 750 tys, dodatkowo wprowadzono nagrody w Orlen 1. lidze w wysokości 139 tys. zł. Oprócz tego premiowane są kluby, które dobrze szkolą i których zawodniczki są powoływane do reprezentacji. Najlepsze z tego tytułu mogą liczyć na kolejne 100 tys. zł. PZPN uruchomił też pakiet ubezpieczeń zdrowotnych. Objętych jest nim ponad 100 zawodniczek reprezentacyjnych z różnych kategorii wiekowych. – Piłkarka ubezpieczona jest w aktywności klubowej i reprezentacyjnej – podkreśla Stefanowicz.
To nie są jedyne inicjatywy PZPN, który przejął opłaty sędziowskie w III lidze kobiet – wzrosło wynagrodzenie sędzi oraz startowe reprezentantek kadry A. Paulina Baranowska została pierwszą sędzią z kontraktem zawodowym. Od sezonu 2024/25 zwiększy się liczba drużyn w CLJ U-16: z 32 do 40.
PZPN od lat angażuje się też w Puchar Tymbarku. Spośród 11 tys. zgłoszonych drużyn, 2,5 tys. przystąpi do rozgrywek dziewcząt. Z 30 do 40 zwiększono liczbę ośrodków Playmakers, skierowanych do najmłodszych dziewczynek (5–8 lat). GRZEGORZ RUDYNEK