O.J. SIMPSON – CZYLI KOLEJNY SŁAWNY POGRZEB W SPORCIE

Tylko nieliczni sportowcy mogą liczyć na to, że o ich zgonach będzie mówić cały świat. Gwiazdora futbolu amerykańskiego, filmu i telewizji O.J. Simpsona, który zmarł kilka dni temu w Las Vegas w wieku niespełna 77 lat, z pewnością można zakwalifikować do tej grupy. Żeby się w niej znaleźć, trzeba z wielkimi osiągnięciami sportowymi połączyć elementy sensacji, skandalu albo tragedii. W przypadku Simpsona akurat nie brakuje żadnego z tych elementów. Przez 11 sezonów (1969–79) Orenthal James grał w National Football League w drużynach Buffalo Bills i San Francisco 49ers, będąc wielokrotnie wybierany najwartościowszym graczem tej zawodowej ligi, jakkolwiek nigdy nie udało mu się zdobyć w obu teamach najważniejszego trofeum – Super Bowl. W lekkoatletyce jego szczytowym osiągnięciem był ustanowiony w 1967 roku na historycznym stadionie olimpijskim Memorial Coliseum w Los Angeles rekord świata w sztafecie 4x110 jardów (402,34 m) – 39.6 sekundy. Przyszły skandalista biegł w zespole Uniwersytetu Południowej Kalifornii jako jeden z trzech Amerykanów, finiszował zaś Jamajczyk Lennox Miller, który już rok później zdobył w Meksyku, srebrny medal olimpijski na 100 m, a w 1972 roku – brązowy w Monachium. Na niwie telewizyjnej bodaj największą popularność przyniosła Simpsonowi rola gospodarza audycji Saturday Night Live w 1978 roku. Zamordowanie własnej żony Nicole Brown Simpson i jej przyjaciela Rona Goldmana oraz brawurowa ucieczka samochodem przed policją dodały pikanterii karierze Orenthala Jamesa. Tym bardziej że działo się to w czasie piłkarskich mistrzostw świata w USA i ową ucieczkę pokazały przy okazji telewizje na całej kuli ziemskiej. Potem obowiązek zapłacenia aż 33 mln dolarów odszkodowania i skazanie na 33 lata odsiadki dopełniły negatywnego obrazu Simpsona, którego zwolniono warunkowo z więzienia dopiero w 2017 roku, ale dobiła go choroba nowotworowa. Na temat tego wiecznego awanturnika napisano ponad 30 książek, ukazujących w niekorzystnym świetle kulturę społeczeństwa amerykańskiego. Poza wszystkim Simpson zyskał światową sławę, będąc jednym z pierwszych bohaterów ery internetowej.

N★★★

a tak wielkie nagłośnienie nie mogli liczyć jego poprzednicy w sportowej galerii sławy. A kogóż bym do tego grona zakwalifikował? Na początku postawiłbym Indianina Jima Thorpe’a, który w 1912 roku został w Sztokholmie złotym medalistą olimpijskim w lekkoatletycznym pięcioboju i dziesięcioboju jako reprezentant USA. Oba trofea zostały mu jednak odebrane, bo zarzucono mu naruszenie zasad amatorstwa, gdy brał marnych parę dolarów za młodzieńczą grę w baseball. Dopiero w roku 1983 Jim doczekał się już pośmiertnej rehabilitacji ze strony MKOL, a w 2022 dwa tytuły mistrzowskie zostały mu przywrócone.

Następną legendarną postacią w sporcie stał się fiński biegacz długodystansowy Paavo Nurmi. Na igrzyskach olimpijskich 1920 w Antwerpii, 1924 w Paryżu i 1928 w Amsterdamie zgromadził imponującą kolekcję dziewięciu złotych i trzech srebrnych medali. Do igrzysk 1932 w Los Angeles nie został dopuszczony, bo IAAF zawiesiła go pod zarzutem sportowego zawodowstwa. Jednocześnie z Nurmim wielki rozgłos zyskał amerykański pływak pochodzenia niemieckiego Johnny Weissmüller, zdobywca pięciu złotych i jednego srebrnego medalu w igrzyskach w Paryżu i Amsterdamie, a później gwiazdor filmowy, wykonawca niezapomnianej roli Tarzana. Można powiedzieć, że na sławę tego wysokiego przystojniaka (191 cm wzrostu) zapracowały pospołu MKOL i Hollywood.

Na taką karierę nie mógł liczyć żyjący jeszcze w dobie dyskryminacji rasowej w USA lekkoatleta Jesse Owens, który w igrzyskach 1936 w Berlinie wywalczył cztery złote medale – w biegach na 100 i 200 m, sztafecie 4x100 m i skoku w dal. Po powrocie do kraju spotkał go niesłychany despekt, bowiem na uroczysty bankiet z okazji swoich sukcesów został wprawdzie wpuszczony do hotelu, ale... kuchennymi drzwiami. Żeby zarobić na życie, ścigał się z końmi. W 1948 roku na igrzyskach w Londynie wyczyn Owensa powtórzyła holenderska lekkoatletka Fanny Koen-blankers, zwyciężczyni w biegach na 100 m, 200 m, 80 metrów przez płotki i w sztafecie 4x100 m. W tej ostatniej konkurencji stawiła się na stadionie zaledwie 10 minut przed startem, wracając z zakupów. Mimo to, przejąwszy pałeczkę jako czwarta, wpadła pierwsza na metę, zapewniając Holenderkom wygraną.

W 1960 roku podobną bohaterką igrzysk w Rzymie została amerykańska sprinterka Wilma Rudolph, zdobywczyni złotych medali na 100 i 200 m oraz w sztafecie 4x100 m (w 1956 roku w Melbourne zdobyła w sztafecie brąz). Co ciekawe, Wilma – podobnie jak Johnny Weissmüller – cierpiała przed długi czas na dziecięcy paraliż i nic nie wskazywało, że kiedykolwiek będzie mistrzynią sportu, a w Rzymie startowała, będąc już matką dziecka urodzonego przed uzyskaniem przez nią pełnoletności.

W★★★

późniejszych latach wielką sławę w połączeniu ze skandalami i dramatami łączyli trzej Amerykanie: pięściarze Cassius Clay (Muhammad Ali) i Mike Tyson oraz kolarz USA, siedmiokrotny zwycięzca Tour de France, dopingowicz Lance Armstrong oraz dwaj inni koksiarze: kanadyjski sprinter Ben Johnson i argentyński piłkarz Diego Maradona. Jak dotychczas, pożegnaliśmy na zawsze tylko Alego i Maradonę. Można jednak mieć pewność, że o pogrzebach Bena i i Lance’a też będzie głośno.