Z dyskontu do delikatesów
MARCIN DOBOSZ:
Bayer Leverkusen w pięknym, niezwykle efektownym stylu zaklepał sobie mistrzostwo Niemiec, pierwsze w historii. Nadal jest to klub bliski pana sercu?
RADOSŁAW KAŁUŻNY (BYŁY REPREZENTANT POLSKI, KOMENTATOR „PRZEGLĄDU SPORTOWEGO”):
Zdecydowanie. W lepszym nie było dane mi zagrać. Chłopak z Lubina na dwa lata trafił do raju. Kiedy z Zagłębia Lubin przeszedłem do bogatej Wisły Kraków, której właścicielem był Bogusław Cupiał, pomyślałem: nieźle! Gdy odszedłem z niej do Bundesligi do Energie Cottbus, to było „wow!”, a kiedy z Cottbus wykupił mnie Bayer, znalazłem się w siódmym niebie. Trafiłem do świetnej drużyny, z kapitalnymi piłkarzami – gdzie się człowiek nie obrócił na treningu, miał do czynienia z reprezentantami swoich krajów. Powiedzieć, że był to klub perfekcyjnie zorganizowany, to mało. Wypłaty przychodziły przed czasem, a szef klubu Reiner Calmund częściej niż z nami rozmawiał z żonami i kobietami piłkarzy, dopytując, czy w domu wszystko w porządku, czy w czymś pomóc, czy mąż się dobrze prowadzi. (śmiech) Czapki z głów przed Bayerem, bo żeby tak owinąć wokół palca Bundesligę: Bayern Monachium, RB Leipzig czy Borussię Dortmund – trzeba być wielkim zespołem. I taki właśnie stworzył trener Xabi Alonso. W Leverkusen osiągnął nieśmiertelność i za ten pierwszy tytuł na wieki wieków pozostanie w tym mieście legendą, choć złośliwi mawiają, że Leverkusen to dzielnica Kolonii.
DOBOSZ:
Jedyne, co mogło pana uwierać podczas pobytu w Bayerze, to fakt, że mało pan grał.
KAŁUŻNY:
To prawda. Miałem piekielną konkurencję, a umiejętności takie sobie. Kiedyś trener Klaus Augenthaler poradził mi, jak mam uporać się z rywalami z „mojej” pozycji: „Radek, weź ich wyp..., powycinaj na treningu!”. I raczej nie żartował. Tyle że co to za rozwiązanie… Nie przyszło mi do głowy kaleczyć kolegów.
DOBOSZ:
Ale zagrał pan w Lidze Mistrzów.
KAŁUŻNY:
Z Bayerem Leverkusen poznałem jej smak i choć wyniki były gorzkie – przeżycie ogromne.
DOBOSZ:
Barwnie mi o tym pan opowiadał, warto przypomnieć: „Kiedyś nasz trener, Niemiec Thomas Hörster dostał w papę od Polaka, który pielęgnował trawę na boiskach Bayeru. Hörster gnoił mnie, co widocznie było jego małą zemstą za łomot od mojego nerwowego rodaka. A dodatkowo wymierzał »karę«, wystawiając mnie w meczach Ligi Mistrzów, bo w spotkaniach Bundesligi wyganiał mnie na trybuny albo sadzał na ławie”. O co poszło z Hörsterem?
KAŁUŻNY:
Zdążył mnie pan poznać i wie pan, że nigdy nie obwiniałem trenerów za to, że nie gram. I nie miałbym pretensji do Hörstera za to, że nie wystawiał mnie, lecz za to, że mnie upokarzał. Powoływał na mecz dziewiętnastu piłkarzy i jednego odsyłał na trybuny. Niemal zawsze byłem to ja. A kiedy któregoś dnia powiedział przy wszystkich przed meczem, że mogę już iść do domu... Gdyby Oliver Neuville nie złapał mnie za rękę, mój pobyt w Bayerze dobiegłby końca, bo Hörster oberwałby po pysku. Pięść już miałem zaciśniętą.
DOBOSZ:
Wracając do pana wspomnień z Ligi Mistrzów: „No i pobiegałem sobie za Barceloną, Interem Mediolan i Newcastle. Wybiegamy z tunelu stadionu Newcastle, oczywiście gwizdy. Za chwilę zamieniły się w owację, bo wyszli gospodarze, ale huragan zerwał się, kiedy kilka sekund po całej ekipie Newcastle na murawę wkroczył Shearer. »Shearer! Shearer!« – niosło się. Angielscy kibice dosłownie zwariowali. Włosy na rękach z wrażenia stanęły mi na baczność. A ich ukochany napastnik wychodzi, jak hollywoodzki gwiazdorek pozdrawia tłumy, machając rączką. Zanim się obejrzeliśmy, po kwadransie dostawaliśmy 0:2, dwie bramki władował nam oczywiście Shearer, a jeszcze przed przerwą dołożył trzecią. Najlepsze, że trener mnie pochwalił po tym spotkaniu. Miałem szczęście, że nie pilnowałem Shearera, bo pochwały raczej bym nie dostał. Nim zajmował się Brazylijczyk Cris. Bayer zapłacił za niego koszmarne pieniądze, lecz okazało się, że to jedyny »drewniany« Brazylijczyk. Zero techniki. Shearer kręcił go jak barana i trener po pół godzinie Crisa zdjął”.
Przejrzałem też rozdział „Bayer Leverkusen” w pańskiej biografii i natknąłem się na kilka smaczków. Pierwszy z nich: „Trochę mnie wkurzał Ulf Kirsten. Typowy Ddr-owiec. Cham, bardzo nieprzyjemny. Nawet Niemcy mówili, że to kawał ch... i dziada, a był kapitanem Bayeru”.
KAŁUŻNY:
To był beznadziejny, antypatyczny typek. Z każdym z drużyny mogłem się zakumplować, ale nie z nim. Nikt go w szatni nie lubił, choć natłukł dla Bayeru milion goli.
DOBOSZ:
Neuville, Kirsten, Lucio, Jens Nowotny – to skrawek gwiazdozbioru Bayeru.
KAŁUŻNY:
Diego Placente, Bernd Schneider, Roque Junior, Juan i Dimityr Berbatow. Na treningu Bułgar podwijał spodenki i jazda! Kręcił wszystkimi jak właściciel karuzeli. Jak mówiłem – co kumpel, to poważne, piłkarskie nazwisko. Bardzo miło mi się zrobiło, kiedy pod koniec mojego pobytu w Bayerze nieoczekiwanie zagrałem w meczu przeciwko mistrzowi – Werderowi Brema. Tradycyjnie nie ociągałem się, a walczyłem na całego. No i w szatni trener pochwalił mnie za to, że na koniec nie odwaliłem chałtury, choć wszyscy wiedzieli, iż żegnam się z Bayerem. Pochwalił mnie też Calmund. I to było najlepsze z możliwych zakończeń. Nie przeszkadzało mi wcale, że zawodnicy Werderu zagrali w tamtym meczu pijani.
DOBOSZ:
Pijani?
KAŁUŻNY:
Tak. No, może solidnie podpici. Widocznie nie wytrzeźwieli jeszcze po świętowaniu mistrzostwa, które zapewnili sobie wcześniej. W ostatniej kolejce wygraliśmy na ich stadionie 6:2. My się ucieszyliśmy, a oni nie zmartwili. Werder wywalczył złoto, a my dojechaliśmy do mety na trzecim miejscu. A transfer do Leverkusen załatwił mi Andrzej Juskowiak, kumpel z Energie Cottbus. W meczu z Bayerem uszkodził i to konkretnie ich defensywnego pomocnika – Jensa Nowotnego. To nie było złośliwe. „Józio” go przyblokował, choć finał okazał się taki, że Jens z zerwanymi więzadłami poszedł na długie L4.
Nocą zadzwonił do mnie mój menedżer i mówi:
– Jestem razem z Reinerem Calmundem i coś chcemy ci powiedzieć. – Nie zawracaj mi d... żartami. Jestem zmęczony, śpię. Wyłączyłem telefon. Szybko odezwał się aparat byłej żony.
– Ty, oni naprawdę dzwonią z Leverkusen!
– Tu Reiner Calmund. Wpłaciliśmy pieniądze za twój transfer. O 6 rano masz u nas badania.
A po podpisaniu kontraktu Andrzej Juskowiak się odezwał. – „Tata”, spodziewam się trochę euro za zrobienie ci miejsca w składzie Bayeru! – zażartował. Wyłożyli za mnie 1,2 miliona euro, a ja przeskoczyłem z dyskontu, jakim – bez obrazy – było Energie, do delikatesów. Trzy dni nosiłem torby ze sprzętem z klubu do hotelu. Jeden na Ligę Mistrzów, drugi na Bundesligę, cywilne ciuchy z klubowym logo. Inny świat. Tych wspomnień nikt mi nie odbierze.