Niemowlęca siła

Dlaczego małe dzieci tak skutecznie pokonują COVID?

WIELE CHORÓB ZAKAŹNYCH jest śmiertelnych dla najstarszych i najmłodszych. Na szczęście jednak wirus SARS-CoV-2, wywołujący COVID, rzadko powoduje poważne zachorowania u niemowląt. Naukowcy zaproponowali kilka hipotez, które to tłumaczą. Niektóre obserwacje wskazują na przykład, że niedojrzały układ odpornościowy niemowląt – pozbawiony bardziej celowanych („nabytych”) reakcji, rozwijających się z wiekiem – wykazuje silniejszą pierwszą linię reakcji na wirusa (odpowiedź „wrodzoną”).

Badacze stworzyli profil całego układu odpornościowego małych dzieci i osób dorosłych, aby móc porównać ich odpowiedź na SARS-CoV-2. Wyniki tego badania, opublikowane w czasopiśmie „Cell”, dowodzą, że układ odpornościowy niemowląt rozwija silną odpowiedź wrodzoną w obrębie nosa – w miejscu, przez które wirusy przenoszone drogą kropelkową zwykle wnikają do organizmu. Ponadto, inaczej niż u osób dorosłych, u małych dzieci nie wykrywano wskaźników stanu zapalnego we krwi, co może zapobiegać ciężkiemu przebiegowi COVID-u.

Zespół badawczy, któremu przewodził Bali Pulendran, immunolog ze Stanford Medicine, pobrał próbki krwi od 81 niemowląt i małych dzieci (spośród których 54 uległo zakażeniu wirusem) w wieku od jednego miesiąca do trzech lat i kilkudziesięciorga dorosłych. Naukowcy pobierali także co tydzień wymazy z nosa dzieci i ich mam – chorych i niechorych na COVID. Następnie analizowali aktywność białek i genów w tych próbkach, oceniając wrodzoną i nabytą odpowiedź immunologiczną uczestników badania na wirusa. „Nie wykonywano wcześniej takiego długookresowego mapowania odpowiedzi immunologicznej dzieci na jakiekolwiek wirusy” – mówi Pulendran.

Zespół wykazał duże różnice pomiędzy dziećmi i dorosłymi, zarówno jeśli chodzi o odpowiedź immunologiczną nabytą, jak i wrodzoną. U zakażonych dzieci jama nosowa była pełna cząsteczek i komórek, przekazujących sygnały zapalne. Jednak w przeciwieństwie do dorosłych, w ich krwiobiegu nie stwierdzano żadnych oznak stanu zapalnego.

„Obserwowaliśmy taką rozbieżność pomiędzy rozszalałą wojną w jamach nosowych dzieci, a tym, co działo się we krwi” – mówi Pulendran. „To świadczy, że dzieci przejmują miejscową kontrolę nad wirusem, nie rozwijając ogólnej reakcji zapalnej, dlatego nie obserwujemy u nich ciężkiej postaci choroby” – mówi pulmonolożka Carmen Mikacenic z Benaroya Research Institute w Seattle, która bada reakcje immunologiczne w płucach.

Pulendran mówi, że pomimo braku szerokiej odpowiedzi wrodzonej, u małych dzieci zaskakująco długo utrzymują się we krwi przeciwciała swoiste dla SARS. Dalsze badania, wyjaśniające powiązania między odpowiedzią wrodzoną i nabytą, mogą w przyszłości pomóc udoskonalić szczepionki donosowe dla dzieci, a być może także dla dorosłych.

Nadal nie znamy odpowiedzi na kluczowe pytanie: co odróżnia wirus SARS-CoV-2 od innych wirusów oddechowych, takich jak wirus grypy czy syncytialne wirusy oddechowe (RSV), które są bardziej śmiercionośne dla niemowląt. „Czy jeśli zrozumiemy tę ochronę występującą u małych dzieci, będziemy mogli ją wykorzystać w stosunku do innych wirusów, z jakimi maluchy się mierzą?” – pyta Gria M. Coates, pediatra i adiunkt z Feinberg School of Medicine na Northwestern University, która bada wrodzoną odpowiedź immunologiczną małych dzieci na grypę i RSV. Pulendran wraz ze współpracownikami prowadzi obecnie podobne analizy dla innych wirusów. Prace, jak mówi, są „bardzo zaawansowane”.