Praca zdalna a kreatywność
Naukowcy są bardziej innowacyjni, gdy współpracują w bezpośrednim kontakcie
WIELE OSóB SąDZI, że dzisiejsza łatwość zdalnej współpracy powinna zaowocować bezprecedensowym zalewem innowacji w badaniach naukowych – ale, co dziwne, z analiz wynika, że jest raczej odwrotnie.
Sugerowano kilka przyczyn widocznego spowolnienia w pojawianiu się nowych, śmiałych pomysłów badawczych,
ale obecnie wydaje się, że czynnikiem ograniczającym może być sama zdalna współpraca. W badaniu opublikowanym w „Nature” zespół socjologa Lingfei Wu z University of Pittsburgh ustalił, że kolektywna zdalna współpraca jest mniej owocna, jeśli chodzi o znaczące odkrycia.
Naukowcy przeanalizowali 20 mln artykułów naukowych z lat 1960–2020 i 4 mln patentów zgłoszonych w latach 1976–2020. Ocenili ich „przełomowość”, analizując liczby cytatów i przyznając każdemu od –1 do 1 punktu, gdzie 1 oznacza rewolucyjne, czyli takie, które przyćmiewają wcześniejsze prace i otwierają nowe kierunki badań, a w artykułach, w których są cytowane, nie ma cytowań wcześniejszych podobnych badań. Im mniej przełomowe badania, tym bardziej oparte są na wcześniejszych pracach i zwykle cytowane są z tymi wcześniejszymi.
Ustalono, że gdy odległość między miejscami pracy autorów wzrasta od zera do co najmniej 600 km, to prawdopodobieństwo, że ich artykuły będą przełomowymi (punktacja powyżej zera) maleje o blisko jedną czwartą. Zależność ta dotyczy różnych wielkości zespołów, okresów współpracy i dziedzin nauki.
Szukając przyczyn tej zależności, Wu i jego zespół analizowali opisane przez badaczy pełnione przez nich funkcje. Zauważyli, że osoby będące w bezpośrednim kontakcie, częściej zajmowały się pracą koncepcyjną, czyli tym, co może
dokończenie na następnej stronie
„Jeśli chcemy wspierać innowacyjność, musimy skłaniać ludzi do bezpośredniego kontaktu, nie polegać wyłącznie na infrastrukturze cyfrowej”. Lingfei Wu, University of Pittsburgh
prowadzić do przełomowych, nowych pomysłów, zaś naukowcy, którzy współpracowali zdalnie, częściej wykonywali prace techniczne, takie jak analiza danych.
Zespół odkrył również, że kiedy badacze spotykali się osobiście, nawet duże różnice między liczbą cytowań prac poszczególnych osób miały niewielki wpływ na współpracę koncepcyjną. Natomiast przy pracy zdalnej szanse badaczy na wspólne pomysły drastycznie malały, gdy jeden z nich mógł się pochwalić znacznie większą liczbą cytowań niż drugi. „Odkrycie, że działające w jednym miejscu zespoły lepiej angażują młodych naukowców w prace koncepcyjne i stanowią wylęgarnię nowych talentów, jest bardzo przekonujące i aktualne. W czasie coraz powszechniejszej zdalnej współpracy ważne jest, byśmy zdawali sobie sprawę z kluczowego znaczenia bezpośredniego kontaktu” – uważa Erin Leahey, socjolog z University of Arizona, która bada zagadnienia specjalizacji i współpracy.
Te odkrycia podważają założenie, że samo łączenie ludzi dzięki Internetowi jest źródłem nowych pomysłów. „W tej formule czegoś brakuje” – twierdzi Wu. Teoretycznie zdalna współpraca zwiększa możliwości kompilacji wiedzy, ale, zdaniem Wu, utrudnia również poskładanie wszystkich elementów w całość. „Jeśli chcemy wspierać innowacyjność, musimy skłaniać ludzi do bezpośredniego kontaktu, nie polegać wyłącznie na infrastrukturze cyfrowej” – podsumowuje Wu.