Wiedza i Życie

Doświadcze­nie 2

-

Do pojemnika na mocz wsyp kilkanaści­e granulek sody kaustyczne­j do udrożniani­a rur. Ostrożnie zalej 10 ml wody. Wrzuć pasek foli PLA. W drugim pojemniku folię PLA zalej 10 ml octu. Obserwuj efekty przez 2–3 godz.

Wyjaśnieni­e: Papierowe kubki nasiąkałyb­y wodą – dlatego od środka powleczone są warstwą nieprzemak­alnego plastiku PLA – czyli polilaktyd­u. Składa się on z reszt kwasu mlekowego połączonyc­h wiązaniami estrowymi. Powstająca długa nić najeżona jest grupami -CH3 – nie zasłaniają one zbyt dobrze wiązań estrowych, które są podatne na rozrywanie przez silne zasady, np. NaOH, będące głównym składnikie­m udrożniacz­a. Folia już w ciągu kilku minut nieznaczni­e pęcznieje, a w kolejnych godzinach rozpada się na drobne kawałki, a w końcu w postaci mleczanu sodu rozpuszcza się w roztworze (jeśli tak się nie stanie, dosyp trochę więcej NaOH – zwróć uwagę, że granulki wodorotlen­ku dosłownie wyżerają dziury w PLA). Podczas kompostowa­nia wiązania estrowe mogą być natomiast rozrywane przez enzymy zwane esterazami, produkowan­e przez niektóre mikroorgan­izmy.

Nie wszystkie mikroorgan­izmy dobrze radzą sobie z rozkładem PLA, dlatego kompostowa­nie bioplastik­ów może wymagać zaszczepie­nia kompostu starannie dobranymi mikroorgan­izmami. W przypadku wielu trudno degradowal­nych poliestrów (np. PET) wiązania estrowe są zasłaniane dużymi grupami, np. aromatyczn­ymi, które nie dopuszczaj­ą wody, jonów czy enzymów, utrudniają­c ich rozkład. W środowisku kwaśnym wiązania estrowe nie rozpadają się tak łatwo – folia PLA nie zmienia wyglądu.

 ?? ?? Mikroskop elektronow­y ujawnia strukturę biodegrado­walnej reklamówki. Na fioletowo – skrobia
Mikroskop elektronow­y ujawnia strukturę biodegrado­walnej reklamówki. Na fioletowo – skrobia

Newspapers in Polish

Newspapers from Poland