U ime naroda, Pančićev vrh nije u Srbiji!

UKIDANJEM SREZOVA OTELI VEĆI DEO RAŠKE OBLASTI

Tokom poslednjih nekoliko meseci, u javnosti se dosta govorilo o mogućem razgraničenju ili, kako su to neki navodili, korekciji granica između Srbije i Kosova, s obzirom na to da je sever Kosova i Metohije naseljen većinski srpskim stanovništvom, a i taj deo pokrajine je izuzet iz teritorije centralne Srbije i pridodat je Kosovu 1960.

UKIDANJE SREZOVA

Do teritorijalnih promena na Kosovu i Metohiji, odnosno ukidanja srezova, čekalo se do 1959. godine, tačnije, to je pitanje pokrenuto na sednici Izvršnog komiteta CK SKS 12. septembra 1959, kada je Slobodan Penezić Krcun podneo izveštaj sa diskusija održanih u kosmetskim srezovima tokom kojih su upućivane molbe da se još neko vreme toleriše aktuelno stanje u pogledu broja i veličine srezova i opština. Predlagano je eventualno spajanje nekoliko manjih opština, što je argumentovano društvenom zaostalošću. Međutim, na narednoj sednici Izvršnog komiteta CK SKS jedina tačka dnevnog reda je glasila

„O predstojećim promenama u administrativnoj podeli“. Plenum OK SKS za KIM je 10. oktobra 1959. usvojio predlog nove teritorijalne podele Kosova i

Metohije, koja je predviđala prestajanje funkcionisanje srezova od 1. januara 1960. i smanjivanje broja opština.

NOVE OPŠTINE

Nakon usvajanja predloga, AKMO je u 1960. ušao sa sledećim opštinama: Vitina, Vučitrn, Glogovac, Gjnilane, Dečani, Dragaš, Đakovica, Zjum, Zubin Potok, Istok, Kačanik, Klina, Kosovska Kamenica, Kosovska Mitrovica, Leposavić, Lipljan, Mališevo, Novo Brdo, Orahovac, Orlane, Peć, Podujevo, Prizren, Priština, Srbica, Suva Reka, Uroševac i Štrpce.

OTIMANJE PANČIĆEVOG VRHA I STAMBOLIĆEVA

ULOGA

Teritorijalno zaokruživanje Kosova i Metohije izvršeno je na račun centralne Srbije pripajanjem podrućja Leposavića i Leška, koje su pripadale Raškom okrugu, kao i Pančićevog vrha na Kopaoniku. Novoformirana opština Leposavić na AKMO obuhvatala je Leposavić, Lešak i Ibrasku Slatinu, a zvanično obrazloženje ovakve državne odluke bilo je da stanovništvo tog kraja gravitira prema Kosovskoj Mitrovici zbog zaposlenja u rudnicima i industrijskim preduzećima. Međutim, postoje indicije da je korekcija granice izvršena na zahtev Petra Stambolića kako bi mu se na izborima osigurala ubedljiva pobeda, s obzirom na to da je većina stanovništva te oblasti bila srpske nacionalnosti.

FORMIRANJE POKRAJINA

Uporedo sa pripremama za izradu Ustava SFRJ iz 1963, radilo se na tome da bi AKMO po nazivu, statusu i organizaciji trebalo izjednačiti sa AP Vojvodina, o čemu je definitivna odluka saopštena 22. novembra 1961. Ustav iz 1963. je na kraju omogućio pravno izjednačavanje AP Kosova i Metohije sa AP Vojvodina u sastavu Socijalističke Republike Srbije.

SUTRA: Demonstracije 1968. kao priprema za ono što će uslediti 13 godina kasnije