Rodoslov najveće srpske dinastije
Od Nemanje, začetnika srpske vladarske porodice, do Uroša Nejakog, cara i poslednjeg vladara, svaki član ove blagorodne dinastije ostavio je neizbrisiv trag u istoriji našeg naroda
Osnivač dinastije Nemanjića je veliki župan Stefan Nemanja (1166–1199), po kom je loza i dobila ime. Upravo je on, veliki župan, kasnije monah Simeon, a nakon upokojenja u Hilandaru Sveti Simeon Mirotočivi, ključna ličnost za razumevanje stremljenja cele porodice.
Ambiciozan, hrabar, političar i državnik s vladarskim nervom, Nemanja se, iako najmlađi među muškom decom, probio do prestola. Kod njega, ipak, najviše fascinira njegovo razumevanje dugoročnosti nekog poduhvata. U tom smislu je on svojevrsni projektant budućnosti čitave porodice, koja će se održati dva veka na vlasti – duže od bilo koje druge srpske dinastije. Predavši vlast srednjem sinu Stefanu Prvovenčanom (1196–1227), a ne najstarijem Vukanu ili najmlađem Rastku, u monaštvu Savi, prvom srpskom arhiepiskopu, ostavio je dalji razvoj dinastije u sigurnim rukama.
Svesni da sveto pravo prvorođenih sinova ne znači i garanciju uspešnog naslednika, Nemanjići biraju sposobne članove. Kada se Radoslav (1227–1233) i Vladislav (1233–1241), stariji sinovi Stefana Prvovenčanog, ne pokažu kao vladari, na presto seda Uroš I (1241–1276), graditelj Sopoćana i obnavljač rudarstva.
Na prestolu ga nasleđuje stariji sin Dragutin (1276–1282), koji nakon nesrećnog pada i teške povrede vlast predaje mlađem bratu Milutinu (1282–1321). Ovaj energični vladar osvojiće nove prostore, a uz novoosvojene teritorije postaje i zet vizantijskog cara i time stvara mogućnost da neki njegov naslednik postane i nosilac carske krune.
U tom naporu nije uspeo njegov sin Stefan Dečanski (1322–1331), ali jeste unuk Dušan Silni (kralj 1331– 1346; car 1346–1355). Car Dušan predstavlja vrhunac vladavine i postignuća Nemanjića. Njegov sin, poslednji vladar ove fascinantne dinastije, Uroš Nejaki (1355–1371) umire bez poroda i snage da upravlja ogromnom teritorijom koju mu ostavlja otac. Nakon njegove smrti srpska država slabi i osipa se – i tek na trenutak, u doba despota Stefana Lazarevića (1389–1427), sina kneza Lazara, doživljava još jedan strelovit, blistav uspon.