JUBILEJ Kako smo „ukrali“tajni projekat JNA
VALJEVO JNA je prva u svetu u tajnosti uradila program preživljavanja u prirodi, a onda su to kao svoju aktivnost preuzeli Mladi istraživači Srbije.
To je, 40 godina nakon osnivanja organizacije iz koje se proistekla i Istraživačka stanica Petnica, otkrio osnivač i prvi predsednik Mladih istraživača, nekadašnji ministar policije Dušan Mihajlović.
Mladi istraživači rođeni su decembra 1976. godine, a jubilej su slavili u svom rodnom gradu - Valjevu. Pre četiri decenije bili su prva “samonikla” organizacija mladih koja nije nastala dekretom ondašnje vlasti.
- Tada samoorganizovanje mladih nije bilo dozvoljeno i bilo je čudno da grupa mladih avanturista koji su tumarali po pećinama, prevrtali kamenje i želeli nešto više nego što im je škola pružala, nastoji da postane jedna ozbiljna organizacija. Uspeli smo jer smo entuzijazam i mladalačku energiju povezalli sa iskustvom starijih, tako da smo imali i sreću da nam od samog početka pomognu vrhunski naučnici - podsetio se Dušan Mihajlović.
Onda je Mihajlović otkrio da su Mladi istraživači Srbije saznali da je JNA u tajnosti, kao prva u svetu, uradila program preživljavanja u prirodi, koji je sada obavezni deo vojne obuke.
- Odmah smo odlučili da se bavimo programom ishrane u prirodi. Otišli smo kod general-pukovnika Gojka Nikolića koji je inicirao ta istraživanja, i on nas je povezao sa pukovnikom Vračarićem i drugima koji su u Vojsci vodili taj projekat. Oni su potom bili naši mentori, koji su dolazili i obučavali nas. Istu takvu dobru sreću imali smo i u drugim oblastima, pa nas je u geografiji obučavao profesor Milorad Vasović, a u speleologiji dr Radenko Lazarević, s kojim smo otkrili do tada nepoznate pećine. Zanimljivo je da je Radenko i sada u svojim devedesetim godinama i dalje aktivan speleolog - priča osnivač Mladih istraživača.
Već deset godina po osnivanju, istraživačima je stiglo priznanje Uneska, koji je na više svetskih jezika štampao njihovu publikaciju „Mladi i nauka“. Samo nekoliko godina kasnije, istraživači su napuštenu osnovnu školu u Petnici pretvorili u danas čuvenu i u Evropi jedinstvenu istraživačku stanicu.
- Te istraživačke ideje, od biologije do astronomije, uvek su interesovale mlade ljude. To je bila naša revolucija. I posle su počele po celoj Srbiji da se rađaju ovakve organizacije - kaže Mihajlović i podseća da istraživači i sledeće godine imaju značajan jubilej godišnjicu prve ekspedicije u Perućicu, tada jedinu prašumu u Evropi.
Mladi istraživači, inače, sad deluju i kao Volonterski servis Srbije, organizuju mnogobrojne međunarodne volonterske kampove u zemlji i šalju na njih širom sveta mlade iz Srbije.